Czarnobyl: Jak dziś wygląda życie w strefie śmierci

Noc z 25 na 26 kwietnia 1986 roku. Obsługa czwartego reaktora w Czarnobylu kilkanaście minut po godzinie 1:00 decyduje się przeprowadzić eksperyment polegający na znacznym zmniejszeniu mocy reaktora. By przebiegał bez zakłóceń pracownicy elektrowni wyłączają automatyczne systemy zabezpieczające. Reaktor typu RBMK-1000, przy niskiej mocy jest bardzo niestabilne: zamiast spadku mocy następuje gwałtowne, niekontrolowane jej zwiększenie.

Automatyczne systemy zabezpieczające są wyłączone. O 1:23 obsługa próbuje włączyć zabezpieczenia, te jednak się nie uruchomiają. Już wtedy reaktor produkuje sto razy więcej energii niż jest to dopuszczone. Wraz ze wzrostem energii rośnie temperatura.

Najpierw jeden wybuch, potem następny. Ważąca dwa tysiące ton płyta zrywa się z reaktora, niszcząc budynek czwartego reaktora i wywołuje pożar. Radioaktywny pył przedostaje się do powietrza. Trwający 10 dni pożar wyrzuca do atmosfery następne tony radioaktywnych popiołów.

Bezpośrednio w wyniku wybuchu giną 3 osoby. Kolejne 7 umiera po kilku dniach. Z 237 osób pracujących w elektrowni oraz ratowników przybyłych na miejsce, w wyniku napromieniowania w ciągu kilku tygodni umiera 28. W sumie bezpośrednich zgonów jest 41.

Prypeć, miasto w którym przed katastrofą mieszkało blisko 45 tysięcy ludzi, dziś jest całkowicie wyludnione. Wokół Czarnobyla, z 30-kilometrowej strefy (zony), w ciągu 10 dni ewakuowano ponad 160 tysięcy osób. To, co było dramatem dla ludzi, okazało się zbawienne dla mieszkających tam zwierząt. Odrodziły się populacje wilka szarego, jelenia, łosia, żubra i wielu innych.

W niezwykłym filmie, który w poniedziałek pokaże Discovery Channel, zobaczymy, jak wygląda życie na skażonych terenach. Choć nadal nie wiadomo dokładnie, jakie i ile substancji radioaktywnych wydostało się z reaktora, okolice Czarnobyla pełne są zwierząt.

Według Zbigniewa Jaworowskiego, który w feralnym czasie był Kierownikiem Zakładu Higieny Radiacyjnej Centralnego Laboratorium Ochrony Radiologicznej, skutki wybuchu w Czarnobylu dla Polaków nie są duże. Dawka promieniowania zewnętrznego, które przenika nasze ciało, była zwiększona trzykrotnie, co oznacza, że nie była groźna dla dorosłych osób. Polska była jedynym krajem, który miał dostateczną ilość lekarstwa przeciw chorobie popromiennej u dzieci. 11,5 milionów dzieci w Polsce dostało profilaktyczną dawkę płynu Lugola.

Dziś czwarty reaktor, a właściwie jego ruiny, pokrywa betonowo-stalowy "sarkofag”. Przy jego budowie pracowała ogromna armia ludzi: żołnierzy, strażaków, ochotników bez żadnych zabezpieczeń. Do dziś nie wiadomo ilu tych "likwidatorów” było: 400 tysięcy, czy – jak podają inne źródła – prawie milion.

Czarnobyl: życie w strefie śmierci
Premiera: poniedziałek, 26 kwietnia, godz. 20 na kanale Discovery World

Czarnobyl: w cieniu reaktora
Premiera: poniedziałek, 26 kwietnia, godz. 17:00 na kanale Discovery Historia

Bitwa o Czarnobyl
Premiera: poniedziałek, 26 kwietnia, godz. 17:50 na kanale Discovery Historia