Dowód za drogi

W całej Polsce do tej pory wymieniono zaledwie 800 tys. dokumentów – pięć razy mniej niż chciał rząd. Gdyby tempo się utrzymało, to w 2007 roku, ostatnim, w którym można to zrobić, do urzędów zgłosiłoby się 20 mln Polaków. Dlatego rząd przygotował projekt rozporządzenia, w którym dokładnie określa, kiedy należy wymienić dowód.
– Największe zainteresowanie odnotowaliśmy w pierwszym kwartale ubiegłego roku – mówi Lesław Mazur, zastępca dyrektora Wydziału Spraw Administracyjnych UM w Lublinie.
Wiele osób zdecydowało się na wymianę nie tyle z potrzeby, co ciekawości. Ale zapał szybko minął i teraz dowody wymieniają przede wszystkim ci, którzy zmienili adres zamieszkania, nazwisko, zgubili dokument lub gdy uległ zniszczeniu.
W Chełmie nowe, plastikowe dowody osobiste posiada już ponad 5232 mieszkańców miasta. Podobnie jak w Lublinie, są to osoby, które musiały go wymienić z konieczności. Sporą grupę stanowią też ci, którzy dopiero wkroczyli w dorosłość.
– Rzadko się zdarza, by ktoś wymieniał dowód na nowy z własnej woli – mówi Jolanta Sakowska z Wydziału Spraw Administracyjnych UM w Chełmie. – Nie bez znaczenia jest kwota, którą trzeba zapłacić za dokument. Kosztuje on 30 zł. Do tego doliczyć trzeba koszt zdjęć.
Podobnie jest w Białej Podlaskiej. Tam od początku 2001 roku wydano 3805 nowych dowodów. – W ubiegłym roku chętnych było zdecydowanie więcej – mówi Bogusława Lewczuk, specjalista w Wydziale Spraw Obywatelskich.
Również zamościanie nie kwapią się do wymiany. Z 5400 wydanych dowodów, tylko 33 były własnością osób, które chciały mieć nowy plastikowy dokument.
Urzędnicy przyznają, że dla czteroosobowej rodziny, w której wszyscy są pełnoletni, wymiana dowodów to spore obciążenie finansowe. Z opłat zwolnieni mogą być tylko nieliczni. Za niektórych zapłacić może opieka społeczna.
– Liczymy na to, że projekt rządowego rozporządzenia dotyczący wymiany dokumentów i wskazujący, kto w którym roku musi to uczynić, jak najszybciej wejdzie w życie – mówi Krzysztof Rusztyn, dyrektor Wydziału Spraw Obywatelskich w Zamościu. – Inaczej czeka nas istny horror.
Nowe, plastikowe dowody osobiste zawierają około 40 różnych zabezpieczeń. Od początku do końca produkowane są w Warszawie. Petenci składają wniosek, do którego dołączają 2 fotografie. Na specjalnym formularzu składają też wzór podpisu. Podpis i zdjęcia są skanowane i drogą radiową przesyłane do Warszawy. Gotowe dokumenty można odebrać po około 14 dniach.

Z opłat za dowody osobiste zwolnione są m.in. osoby, które korzystają z zasiłków stałych, są mieszkańcami domów opieki społecznej, dokument utraciły w wyniku klęsk żywiołowych oraz jeżeli zmiana podyktowana jest wadą techniczną dokumentu.

2003 r. – wymiana dowodów
wydanych w latach 1962-1972
2004 r. – 1973–1980
2005 r. – 1981–1991
2006 r. – 1992–1995
2007 r. – 1996–2000