Przeglądarka, z której korzystasz jest przestarzała.

Starsze przeglądarki internetowe takie jak Internet Explorer 6, 7 i 8 posiadają udokumentowane luki bezpieczeństwa, ograniczoną funkcjonalność oraz nie są zgodne z najnowszymi standardami.

Prosimy o zainstalowanie nowszej przeglądarki, która pozwoli Ci skorzystać z pełni możliwości oferowanych przez nasz portal, jak również znacznie ułatwi Ci przeglądanie internetu w przyszłości :)

Pobierz nowszą przeglądarkę:

Magazyn

29 stycznia 2009 r.
21:24
Edytuj ten wpis

Lublin, którego nie ma

0 1 A A

Oto niezwykłe fotografie miasta, którego nie ma. - Miasta szczęśliwego, które przysiadło nad łąkami - mówi dr Grażyna Jakimińska, która w "Albumie lubelskim” opisała kilkaset zdjęć

AdBlock
Szanowny Czytelniku!
Dzięki reklamom czytasz za darmo. Prosimy o wyłączenie programu służącego do blokowania reklam (np. AdBlock).
Dziękujemy, redakcja Dziennika Wschodniego.
Kliknij tutaj, aby zaakceptować
Żebyśmy mogli je zobaczyć w książce, Leszek Dulik z Wydawnictwa Ad Rem przejrzał kilka tysięcy fotografii. Jego wspólnik Waldemar Golec sfotografował te same miejsca, które są na fotografiach sprzed 1939 roku. Co wynika z porównania zdjęć?

Zdjęcia i serce

Zaczynamy od obrazu miasta Lublina w Królestwie Polskim A. Hogenberga z 1618 roku, na którym autorzy albumu zidentyfikowali 28 obiektów. Od kościoła Brygidek (dziś kościół powizytkowski) przez wodociąg miejski, plac Korce, Ratusz (obecny Trybunał), furtę w murach (Wieża Trynitarska), dzielnicę żydowską, most zwodzony, cerkiew, papiernię i Wielki Staw Królewski. Zaraz potem możemy oglądać fascynujący obraz "Pożar miasta Lublina w 1719 roku”, na którym autorzy zidentyfikowali 27 obiektów.

Od ruin zamku, przez ogrody kościoła św. Ducha, Furtę Rybną po ściek miejski (Zaułek Hartwigów). - W tym miejscu zaczynamy podróż. Kartka po kartce. Zdjęcie po zdjęciu, które chwytają za serce - mówi dr Grażyna Jakimińska. Co chwyciło za serce każdego z twórców "Albumu lubelskiego”?

Co widać z wieży ciśnień?

Po wstępie Renaty Bartnik z Muzeum Lubelskiego ozdobionym dawnymi rycinami Lublina zaczyna się właściwy album. - Zaczyna się fotografią przedstawiającą panoramę Lublina z nieistniejącej wieży ciśnień. Zostało zrobione na początku XX wieku. To miasto z wiersza Czechowicza, który pisze jak "Lublin nad łąką przysiadł”. Ile w tym zdjęciu spokoju i harmonii - mówi dr Grażyna Jakimińska.

Zaraz potem w albumie zobaczymy cudowne zdjęcie pokazujące zamek od strony łąk nad Czechówką. Na pierwszym planie oracz, dalej zabudowania dzielnicy żydowskiej. Fotografia wykonana została w latach 30. XX wieku. - Znów ten spokój. Ład. Jakie to piękne miasto było - dodaje Jakimińska.

A sama wieża ciśnień? Była symbolem przedwojennego Lublina. - W 1899 roku na środku placu Bernardyńskiego (dziś Wolności) wzniesiono ceglaną, dość wysoką, budowlę w stylu neogotyckim, wieżę ciśnień wodociągu lubelskiego wybudowanego przez Adolfa Weisblata - wyjaśnia Jakimińska.

Wieża został uszkodzona w czasie walko o Lublin w ‘44 i niedługo potem rozebrana. Dziś w tym miejscu stoi fontanna z miniaturką wieży.

Pod nadzorem carskich oficerów

Największe wrażenie robią fotografie zajmujące dwie strony albumu. Tak jest z widokiem na zamek lubelski przedstawiającym więźniów pod nadzorem carskich oficerów. To zdjęcie fascynuje Leszka Dulika, który ułożył album.

- Spokój oficerów w białych mundurach. Dziesiątki więźniów. Na skrzydle południowym zamku widoczny jest napis informujący o pomieszczeniu kaplic prawosławnej. Wejście do Kaplicy Trójcy Świętej prowadzi schodami z dziedzińca - opowiada Leszek Dulik. Pasjonat, zakochany w Lublinie. W jego oczach błyszczy wzruszenie, gdy ogląda poszczególne zdjęcia.

- Kolejne zdjęcie zamku: po wyzwoleniu spod okupacji hitlerowskiej tylko kilka tygodni nie był więzieniem. Już w sierpniu 1944 roku przejęło go NKWD - opowiada Leszek Dulik. - Fotografię wykonano jesienią 1944 roku. Zamek otoczony jest murem i drutem kolczastym. Przed bramą stoi kolejka oczekujących na widzenie.

Na sąsiedniej stronie fotografia, na której widok cisną się do oczu łzy. - 22 lipca 1944 roku przed opuszczeniem zamku hitlerowcy wymordowali pozostałych w celach więźniów. Rodziny przybywały w poszukiwaniu najbliższych. Widać kobietę przy oknie. Być może ociera łzy…

W 1874 roku na dawnym placu Musztry (Litewski) rozpoczęto wznoszenie soboru prawosławnego pw. Podwyższenia Krzyża Świętego. Według pomysłu generała Chlebnikowa. Sobór miał pięć kopuł, budowla zdominowała plac i okoliczne budynki: wagarnię, pocztę, Hotel Europejski i Victoria (dziś pusty plac przed Galerią Centrum).

Grażyna Jakimińska tłumaczy, że po odzyskaniu niepodległości sobór, jako symbol niewoli, rozebrano. - Z cegły wzniesiono Dom Żołnierza im. Józefa Piłsudskiego.
Na zdjęciu widać polskich żołnierzy rozbierających sobór. Jeszcze widać freski. Jeden z żołnierzy gra na mandolinie. Drugi się cieszy. - Jakby nie było, to była świątynia. Nie powinna być zburzona - dodaje Dulik.

Cerkiew pułkowa

Równie piorunujące wrażenie robi fotografia przedstawiająca cerkiew pułkową, wybudowaną za koszarami świętokrzyskimi w 1904-1906 roku na potrzeby wojskowych wyznania prawosławnego.

Była malownicza, piękna i podkreślała wielokulturowość Lublina.
- I znów po odzyskaniu przez Polskę niepodległości zdecydowano się przebudować cerkiew na kościół katolicki. Przebudowa prowadzona była w latach 1928-29 i zatarła ślady dawnej architektury cerkiewnej - mówi Jakimińska.

Dziś zamiast malowniczej świątyni mamy obok KUL kościół garnizonowy. Jaki jest, każdy widzi.

W 1567 roku Żydzi lubelscy dostali przywilej na wybudowanie synagogi. Synagoga Maharszala, zwana także Wielką Synagogą, była modlitewnym kompleksem. W rzeczywistości mieściły się w nim trzy synagogi: do nabożeństw w wielkie święta, mniejsza do modlitw szabatowych i maleńka bożniczka do codziennych modłów. Oprócz synagog mieściła się tu uczelnia talmudyczna.

- Postanowiliśmy na czterech zdjęciach opowiedzieć jej historię - wyjaśnia Waldemar Golec.

- Na pierwszym pokazujemy zdjęcie wykonane z ulicy Jatecznej. Pokazuje żydowskie miasto u stóp zamku. Na drugim widać synagogę w momencie wyburzania dzielnicy żydowskiej. Niesamowite zdjęcie wykonano przed wysadzeniem synagogi w powietrze w 1942 roku. Na trzecim zdjęciu widać zamek i walki o Lublin w lipcu 1944 roku. I ruiny Wielkiej Synagogi. Na ostatnim zdjęciu, które zrobiłem na potrzeby albumu, widać zamek i ruchliwą trasę. W miejscu, gdzie stała Wielka Synagoga i przebiegała ulica Jateczna wytyczona została Trasa W-Z. Kiedy je robiłem, wzruszenie chwytało za serce. Tak samo chwyta, gdy patrzę na plac Zamkowych zatłoczony samochodami. Tu biegła ulica Szeroka, tu mieszkał pod numerem 28 Widzący z Lublina…

Magazyn kapeluszy

Z Grażyną Jakimińską kończymy przeglądać "Album lubelski”. Pokazuje na fotografię przedstawiającą budynek Zarządu Miejskiego (Ratusz). Na rogu widać kamienicę przy Królewskiej 1. - Mieścił się tu magazyn mód, a potem do 1939 roku magazyn kapeluszy. Można przeczytać reklamy sklepów. Na słupie ogłoszeniowym afisz z kina "Rialto” (Stary Teatr). Z autobusu nr 4 wysiadają podróżni. Ludzie są spokojni, szczęśliwi. A zdjecie wykonano w sierpniu 1939 roku. Jeszcze jest spokój - mówi Grażyna Jakimińska.

- Zdjęcia w naszym albumie są do oglądania i do czytania - dodaje Leszek Dulik.
- I zwrócie uwagę, jakie te przedwojenne fotografie są piękne - podkreśla Golec. - Może kiedyś ludzie mieli lepszą miarę w oku?

Pozostałe informacje

Pamięć o nich musi trwać. Historie Dzieci Zamojszczyzny trafią do sieci

Pamięć o nich musi trwać. Historie Dzieci Zamojszczyzny trafią do sieci

Z przepastnych archiwów, do których dostęp mają nieliczni, dokumenty zaświadczające o tragicznej historii dziesiątek tysięcy dzieci wysiedlonych w czasie II wojny światowej z Zamojszczyzny zostaną zdigitalizowane i udostępnione online.

Pałac Potockich w Radzyniu Podlaskim już otwarty

Pałac Potockich w Radzyniu Podlaskim już otwarty

Dzięki środkom z Funduszy Europejskich Pałac Potockich w Radzyniu Podlaskim odzyskał swój blask. Ponownie jest architektoniczną perłą województwa lubelskiego. 17 marca br. po wielomiesięcznym remoncie ta rokokowa rezydencja magnacka została uroczyście otwarta.

Zderzenie osobówek centrum uzdrowiska. Zawinił 82-latek

Zderzenie osobówek centrum uzdrowiska. Zawinił 82-latek

82-latek tak feralnie włączał się do ruchu przy ul. Paderewskiego w Nałęczowie, że kierowany przez niego nissan zderzył się z citroenem.

Wielkanoc w podziemiach i staromiejskich zaułkach. Przewodnicy czekają
1 kwietnia 2024, 14:00

Wielkanoc w podziemiach i staromiejskich zaułkach. Przewodnicy czekają

Pierwszego dnia kwietnia, czyli w Poniedziałek Wielkanocny zostanie otwarta dla zwiedzających trasa podziemna w oficynie zamojskiego ratusza.

Kandydatki KO chcą Lubelskiej Rady Kobiet
Wybory 2024

Kandydatki KO chcą Lubelskiej Rady Kobiet

Kandydatki Koalicji Obywatelskiej chcą utworzyć Lubelską Radę Kobiet. Jej celem ma być m.in. zwiększenie udziału kobiet w sferze politycznej czy gospodarczej, a także przeciwdziałanie dyskryminacji.

Województwo lubelskie wesprze finansowo Motor Lublin

Województwo lubelskie wesprze finansowo Motor Lublin

W czwartek wicemarszałek województwa lubelskiego Zbigniew Wojciechowski poinformował, że Motor Lublin otrzyma 400 tysięcy złotych w ramach promocji gospodarczej regionu.

Z szafy na komendę. Kryjówka nie wyszła

Z szafy na komendę. Kryjówka nie wyszła

Poszukiwany przez sąd 33-latek ukrył się przed policjantami w szafie. Nic to nie dało. Mężczyzna spędzi rok za kratkami.

Urządzamy pokój dla nastolatka w 2024!

Urządzamy pokój dla nastolatka w 2024!

Pokój nastolatka to nie tylko miejsce do spania czy nauki – to przestrzeń, w której młodzi ludzie mogą wyrażać siebie, odpoczywać i rozwijać swoje pasje. W 2024 roku trendy w aranżacji tego wyjątkowego miejsca kładą nacisk na funkcjonalność, personalizację oraz technologię, aby sprostać potrzebom i życzeniom młodego pokolenia. Oto kilka kluczowych kierunków, które pomogą stworzyć idealną przestrzeń dla każdego nastolatka.

Filmowcy znowu będą kręcić. Szlabany na niektórych ulicach

Filmowcy znowu będą kręcić. Szlabany na niektórych ulicach

Lublin znów stanie się planem zdjęciowym. Ekipa filmowa będzie kręcić od 2 do 5 kwietnia. A mieszkańców czekają utrudnienia, bo niektóre ulice będą zamknięte.

Cyberpunk 2077 za darmo. Ale tylko na pięć godzin (wideo)
film

Cyberpunk 2077 za darmo. Ale tylko na pięć godzin (wideo)

Dziś rozpoczyna się darmowy weekend z grą Cyberpunk 2077 na konsolach PlayStation 5 oraz Xbox Series S|X. Night City zostanie otwarte o godzinie 16.

Bez świateł po północy i z promilami. A pasażerką była 10-latka

Bez świateł po północy i z promilami. A pasażerką była 10-latka

47-latka jechała fordem bez świateł. Zatrzymała ją policja i po badaniu okazało się, że miała ponad promil alkoholu we krwi. Jechała z 10-letnią pasażerką.

Do wyborów - gościem Piotr Rybak, kandydat PiS
Do wyborów
film

Do wyborów - gościem Piotr Rybak, kandydat PiS

Do wyborów — w naszym cyklu dzisiaj Piotr Rybak. Kandydat PiS do sejmiku województwa. Jak mówi o sobie samorządowiec, a nie polityk. Znany powszechnie jako dyrektor szpitali w regionie w Łęcznej a obecnie Puławach. Zapraszamy do obejrzenia.

Dał się zamknąć w więzieniu i jeszcze dopłacił
galeria

Dał się zamknąć w więzieniu i jeszcze dopłacił

Pan Michał dał się zamknąć w więzieniu i jeszcze za to zapłacił. Ale spokojnie, nic nie ma na sumieniu. Pobyt za kratami wylicytował podczas finału WOŚP w Białej Podlaskiej.

Tajemnice nadwiślańskiego miasteczka. Spaceruj i poznaj Kazimierz

Tajemnice nadwiślańskiego miasteczka. Spaceruj i poznaj Kazimierz

Dobrobyt i bogactwo Kazimierza nad Wisłą czy poznawanie tajemnic miejscowych kamienic to przykłady nowych, tematycznych spacerów z przewodnikiem. Do skorzystania z tej oferty w zbliżającym się sezonie zachęca ich organizator - Muzeum Nadwiślańskie.

Włoskie ziarna do parzenia espresso i nie tylko

Włoskie ziarna do parzenia espresso i nie tylko

Picie espresso o poranku daje możliwość błyskawicznego pobudzenia organizmu do działania. Już sam zapach mocnej kawy sprawia, że organizm otrzymuje zastrzyk energii, a każdy łyk aromatycznego naparu natychmiast przegania oznaki zmęczenia. Do przyrządzenia espresso doskonale sprawdzają się kawy ziarniste, które można zmielić w ekspresie z młynkiem. Najlepszym wyborem nie tylko do espresso są kawy włoskie tradycyjne o doskonałym składzie. Sprawdź, jakie ziarna kawy warto wybierać do espresso i nie tylko.

ALARM24

Widzisz wypadek? Jesteś świadkiem niecodziennego zdarzenia?
Alarm24 telefon 691 770 010

Wyślij wiadomość, zdjęcie lub zadzwoń.

Kliknij i dodaj swojego newsa!

Najczęściej czytane

Dzisiaj · Tydzień · Wideo · Premium