Przeglądarka, z której korzystasz jest przestarzała.

Starsze przeglądarki internetowe takie jak Internet Explorer 6, 7 i 8 posiadają udokumentowane luki bezpieczeństwa, ograniczoną funkcjonalność oraz nie są zgodne z najnowszymi standardami.

Prosimy o zainstalowanie nowszej przeglądarki, która pozwoli Ci skorzystać z pełni możliwości oferowanych przez nasz portal, jak również znacznie ułatwi Ci przeglądanie internetu w przyszłości :)

Pobierz nowszą przeglądarkę:

Magazyn

17 lipca 2003 r.
13:00
Edytuj ten wpis

Ludwik w służbie Puław

0 0 A A

Niewiele pomników z minionej epoki miało szczęście i przetrwało ostatnie przemiany ustrojowe. Zawirowań politycznych i walenia młotem cudem uniknął monument twórcy „Wielkiego Proletariatu” – Ludwik Waryński. To, że stoi do dziś w Puławach, zawdzięcza swoim związkom z tym miastem.

AdBlock
Szanowny Czytelniku!
Dzięki reklamom czytasz za darmo. Prosimy o wyłączenie programu służącego do blokowania reklam (np. AdBlock).
Dziękujemy, redakcja Dziennika Wschodniego.
Kliknij tutaj, aby zaakceptować


d
Ludwik, choć jest wyjątkowo smukły, okazał się bardziej żywotny niż słynny mur berliński. W przeciwieństwie do tamtej budowli i bez uszczerbku w swoim wyglądzie przestał rok 1989 i burzliwe lata następne.
Niemy świadek epoki
Zmieniają się władze, a Waryński wciąż trwa. Być może dlatego, że od bieżących wydarzeń ma stale odwróconą głowę. W drugiej połowie lat 60. obserwował dynamiczny rozwój miasta i barwne pierwszomajowe pochody. Za Gierka zerkał na ZURT i pobliski „Pewex”, gdzie sprzedawano deficytowe towary w tzw. eksporcie wewnętrznym. W stanie wojennym widział przejeżdżającą ul. Lubelską kolumnę czołgów, skierowanych do pacyfikacji „Azotów”. W tym czasie kamienny żołądek Ludwika, podobnie jak większości Polaków, coraz bardziej przyrastał do kręgosłupa. Smucił go widok pustych półek, które zapełniła dopiero reforma Balcerowicza. Wtedy zrozumiał, jakimi regułami rządzi się kapitalizm. Rozczarowanie nowym ustrojem odczuł nadspodziewanie szybko. Położony sto metrów dalej pomnik armii radzieckiej usunęła miotła historii. Od tamtej pory Ludwikowi doskwiera samotność i brak ideologicznego towarzystwa.
W kolejce do szaletu
Pod koniec przyszłego roku przypada 40. rocznica odsłonięcia Waryńskiego. Wszystko wskazuje na to, że spędzi ją w samotności, bez oficjalnych przemówień i bukietów z czerwonych goździków. Już z chwilą odsłonięcia, monument Ludwika uważany był przez puławian za pomnik brzydoty. Wywołał wśród mieszkańców istną burzę. Wiele mówiono o nim w sensie negatywnym. Najczęściej naigrywano się, że obiema rękoma trzyma się za... przyrodzenie, bo nie chce popuścić przed wejściem do pobliskiego szaletu. „Byłem zadowolony, że ta rzeźba parkowa stała się bodźcem do dyskusji na temat plastyki. Dobrze, bowiem jeżeli ludzie mówią, to wiedzie do rozwoju” – tak wypowiadał się autor pomnika, Adam Procki, na łamach „Naszych Spraw”. **
Tymczasem młodzi, puławianie na swój sposób starają się od czasu do czasu przypominać starszemu pokoleniu, że nostalgiczny Ludwik wciąż trwa na posterunku. Jedno jest pewne. Waryński nie wybiera się z Puław do Muzeum Socrealizmu w Kozłówce. Jego twórca zrealizował go bowiem w zupełnie innej rzeczywistości. Inaczej mówiąc, sklonowana wersja rewolucjonisty nie przybrała cech dzieła socrealistycznego.
Happy Ludwiś
Pomnik Ludwika od początku był obiektem kpin. Od czasu do czasu dla żartów przyodziewano go w kufajkę i beret z antenką. W czerwcu, 2000r. twórcą Proletariatu zainteresowali się wandale. Bezmyślnie oblali jego pomnik czarną farbą. Czerwoną wymazali mu ręcę i okolice krocza. Sprawujący bezpośrednią opiekę nad pomnikami w mieście, pracownicy firmy „Komunalnik” szybko oczyścili rzeźbę. Przywracając jej pierwotny wygląd, pokryli całą postać cienką warstwą cementu. Potem przez jakiś czas znów było o nim cicho. W Dniu Dziecka br. kilku żartownisiów udekorowało Ludwika... różowym papierem toaletowym! Akty wandalizmu dokonywane na puławskich pomnikach nie należą do rzadkości. W 1999r. na tym samym skwerze, na którym stoi Waryński, zniszczony został fragment pomnika „Matki Polki”. Kobiecie trzymającej na kolanach dziecko, puławscy bezmózgowcy najpierw je utrącili, a później ukradli. Do poszukiwań berbecia włączyła się policja. Po kilku miesiącach odnalazł się brakujący fragment rzeźby. Po gruntownej renowacji kamienne dziecko wróciło na łono zmartwionej rodzicielki.
Zszedł na suchoty
Unikalny w skali kraju pomnik Waryńskiego w niektórych kręgach zalicza się do tzw. „niesłusznych monumentów”. Jego autorem jest warszawski rzeźbiarz Adam Procki, twórca m.in. słynnego pomnika „Powstanie”. Kamienny posąg najwybitniejszego przedstawiciela pierwszego pokolenia polskich rewolucjonistów został wzniesiony z inicjatywy Prezydium Miejskiej Rady Narodowej. Upamiętniono w ten sposób związki Waryńskiego z Puławami. Odsłonięty został 18 grudnia 1964 r., w siedemdziesiątą rocznicę twórcy „Proletariatu”. Przecięcia wstęgi dokonał Władysław Koma, sekretarz Komitetu Powiatowego PZPR. Współzałożyciel pierwszych kółek socjalistycznych w Królestwie Polskim, w latach 1877-1878 studiował w puławskim Instytucie Gospodarstwa Wiejskiego i Leśnictwa. Mieszkał m.in. na Marynkach. Cztery lata później założył pierwszą rewolucyjną partię socjalistyczną polskiej klasy robotniczej. Za to, że toczył walkę z caratem, zwalczał nacjonalizm w szeregach klasy robotniczej i głosił potrzebę współdziałania z ruchami rewolucyjnymi za granicą został osądzony w 1885 r. Trafił na 16 lat katorgi do Szlisselburga. Zmarł na gruźlicę 4 lata później. O jego wpływie na młodzież tak pisali współcześni mu przeciwnicy ideologiczni. - Oddziaływać tu poczęły jednostki silne, śmiałe, pełne zapału, lecz całkiem oddane idei socjalistycznej. Taki L. Waryński ślepo oddany jest tej idei*
Niezmienny patron
Pomnik przedstawia Waryńskiego przed sądem. Jego dłonie skute są kajdanami. Głowę ma odwróconą, by nie patrzeć w oczy swoim katom. Wieść niesie, że do pomnika pozował artyście nieżyjący już Marian Kuśmierowski. Znana to postać wśród starszych mieszkańców. Dla wielu, podobieństwo rzeźby z cokołu i rodowitego puławianina było niezaprzeczalne. Kilkumetrowy posąg znajduje się na Skwerze Niepodległości tuż obok szaletu miejskiego. Dziś wiele osób zadaje sobie pytanie, co było pierwsze: skuty kajdanami Ludwik czy publiczny wychodek. Oba obiekty od lat stanowią bardzo zabawne uzupełnienie tzw. małej architektury Skweru. Imię rewolucjonisty w 1949 r. otrzymała przedwojenna ulica Sądowa. W Puławach wszystkie nazwy ulic, które kojarzyły się z byłym ustrojem, zostały już dawno zmienione. Dotychczas nie znalazł się nikt, kto nazwisko Waryńskiego, ze względów ideologicznych, odważyłby się zastąpić jakimś innym. Wielu puławian, z którymi rozmawiałem na ten temat, uważa zresztą, że przeszłości, jaka by zła nie była, nie powinno się wymazywać z kart historii.

Przypisy
* T. Chwalibóg „Wspomnienia Puławskie” – Warszawa 1933 r.
** „Nasze Sprawy” 16-31 marca 1976 r. – art. „Kartki z niedawnej przeszłości miasta” Józef Trześniak

Pozostałe informacje

Miliony dla szpitala dziecięcego. Będzie na leki i nowy sprzęt

Miliony dla szpitala dziecięcego. Będzie na leki i nowy sprzęt

Prawie 3 mln złotych otrzymał Uniwersytecki Szpital Dziecięcy w Lublinie. Ten zastrzyk finansowy pozwoli to na realizację bieżących inwestycji oraz zakup leków czy sprzętów.

Złodziej perfum aresztowany. Posiedzi 3 miesiące albo dłużej

Złodziej perfum aresztowany. Posiedzi 3 miesiące albo dłużej

Grozi mu 10 lat więzienia. Na wyrok najpewniej poczeka za kratkami, bo sąd już zdecydował się aresztować 20-latka z Międzyrzeca Podlaskiego.

PSL składa zawiadomienie. CBA zajmie się urzędem marszałkowskim?

PSL składa zawiadomienie. CBA zajmie się urzędem marszałkowskim?

Czy z zasadami podziału środków publicznych dokonanego przez marszałka województwa lubelskiego wszystko było w porządku? Działacze PSL chcą, by zajęło się tym Centralne Biuro Antykorupcyjne. Zapowiedzieli, że będą o to wnioskować.

Wielkanoc. To czas na babkę i mazurek

Wielkanoc. To czas na babkę i mazurek

Paulina Golianek i Monika Niedźwiadek z Koła Gospodyń Wiejskich w Konopnicy już szykują święta. A my mamy dla was przepisy na mazurek i babkę z pierwszej ręki.

Starszy pan nie żyje. Ciężarówka potrąciła go, gdy był na pasach

Starszy pan nie żyje. Ciężarówka potrąciła go, gdy był na pasach

Lekarzom nie udało się uratować życia mężczyzny, który dzisiaj rano w Chełmie został potrącony przez ciężarówkę.

Tutaj wybory to czysta formalność. Kandydat na wójta jest jeden

Tutaj wybory to czysta formalność. Kandydat na wójta jest jeden

Kiedy nie ma konkurencji, to głosowanie staje się formalnością. Tak jak w gminie Obsza w powiecie biłgorajskim. Tam już wiadomo, kto zostanie wójtem. Znany jest też skład prawie połowy nowej rady. Jak to możliwe?

Święta spędzi za kratkami. Wszystko przez narkotyki

Święta spędzi za kratkami. Wszystko przez narkotyki

To nie będzie wesoła Wielkanoc dla 21-latka z gminy Trawniki. Młody mężczyzna został zatrzymany z taką ilością narkotyków, że sąd postanowił go aresztować tymczasowo na 3 miesiące.

Roztrzaskał głowę Matce Boskiej. Zarzut obrazy uczuć religijnych dla 43-latka

Roztrzaskał głowę Matce Boskiej. Zarzut obrazy uczuć religijnych dla 43-latka

Nie tylko za zniszczenie mienia, ale również obrazę uczuć religijnych odpowie 43-latek z Lubartowa, który dokonał dewastacji przydrożnej kapliczki z figurą Matki Boskiej.

Motor Lublin wzmacnia sztab szkoleniowy. Nowy asystent z Finlandii

Motor Lublin wzmacnia sztab szkoleniowy. Nowy asystent z Finlandii

Sporo pozmieniało się w ostatnich tygodniach, jeżeli chodzi o sztab szkoleniowy Motoru. Goncalo Feio w roli pierwszego trenera zastąpił Mateusz Stolarski. Prawą ręką 31-latka został za to Przemysław Jasiński. A w czwartek klub z Lublina poinformował, że w zespole pojawił się nowy asystent – pochodzący z Finlandii Rasmus Jansson.

Pieniądze leżą na unijnym stole. Minister o eurograntach

Pieniądze leżą na unijnym stole. Minister o eurograntach

Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, minister funduszy i polityki regionalnej, w środę odwiedziła Puławski Park Naukowo-Technologiczny. Zachęcała do aplikowania o granty przyznawane przez Komisję Europejską.

Gwarancja dobrej przyszłości dla Lubelszczyzny

Gwarancja dobrej przyszłości dla Lubelszczyzny

Szanowni Mieszkańcy, po październikowych wyborach do Sejmu, czekają nas wielkie zmiany. Aby można było je przeprowadzić do końca i odzyskać jako społeczeństwo kontrole nad naszym krajem, musimy zwyciężyć w Wyborach Samorządowych, które odbędą się 7 kwietnia.

Pamięć o nich musi trwać. Historie Dzieci Zamojszczyzny trafią do sieci

Pamięć o nich musi trwać. Historie Dzieci Zamojszczyzny trafią do sieci

Z przepastnych archiwów, do których dostęp mają nieliczni, dokumenty zaświadczające o tragicznej historii dziesiątek tysięcy dzieci wysiedlonych w czasie II wojny światowej z Zamojszczyzny zostaną zdigitalizowane i udostępnione online.

Pałac Potockich w Radzyniu Podlaskim już otwarty

Pałac Potockich w Radzyniu Podlaskim już otwarty

Dzięki środkom z Funduszy Europejskich Pałac Potockich w Radzyniu Podlaskim odzyskał swój blask. Ponownie jest architektoniczną perłą województwa lubelskiego. 17 marca br. po wielomiesięcznym remoncie ta rokokowa rezydencja magnacka została uroczyście otwarta.

Zderzenie osobówek centrum uzdrowiska. Zawinił 82-latek

Zderzenie osobówek centrum uzdrowiska. Zawinił 82-latek

82-latek tak feralnie włączał się do ruchu przy ul. Paderewskiego w Nałęczowie, że kierowany przez niego nissan zderzył się z citroenem.

Wielkanoc w podziemiach i staromiejskich zaułkach. Przewodnicy czekają
1 kwietnia 2024, 14:00

Wielkanoc w podziemiach i staromiejskich zaułkach. Przewodnicy czekają

Pierwszego dnia kwietnia, czyli w Poniedziałek Wielkanocny zostanie otwarta dla zwiedzających trasa podziemna w oficynie zamojskiego ratusza.

ALARM24

Widzisz wypadek? Jesteś świadkiem niecodziennego zdarzenia?
Alarm24 telefon 691 770 010

Wyślij wiadomość, zdjęcie lub zadzwoń.

Kliknij i dodaj swojego newsa!

Najczęściej czytane

Dzisiaj · Tydzień · Wideo · Premium