Przeglądarka, z której korzystasz jest przestarzała.

Starsze przeglądarki internetowe takie jak Internet Explorer 6, 7 i 8 posiadają udokumentowane luki bezpieczeństwa, ograniczoną funkcjonalność oraz nie są zgodne z najnowszymi standardami.

Prosimy o zainstalowanie nowszej przeglądarki, która pozwoli Ci skorzystać z pełni możliwości oferowanych przez nasz portal, jak również znacznie ułatwi Ci przeglądanie internetu w przyszłości :)

Pobierz nowszą przeglądarkę:

Magazyn

4 grudnia 2016 r.
13:27

Powstańcy styczniowi w Kazimierzu Dolnym. Zdradził ich miejscowy chłop

34 33 A A
Krzyż odnowiony został w 2012 roku
Krzyż odnowiony został w 2012 roku

Na skraju lasu w Męćmierzu stoi pamiątkowy krzyż poświęcony powstańcom styczniowym. Początkowo drewniany, który przetrwał wiele lat. W czasach PRL-u potajemnie go wymieniono.

Artykuł otwarty

Czytaj Dziennik Wschodni bez ograniczeń. Sprawdź naszą ofertę

Artykuł otwarty
AdBlock
Szanowny Czytelniku!
Dzięki reklamom czytasz za darmo. Prosimy o wyłączenie programu służącego do blokowania reklam (np. AdBlock).
Dziękujemy, redakcja Dziennika Wschodniego.
Kliknij tutaj, aby zaakceptować

Do powstania styczniowego w 1863 r. przyłączyli się prawie wszyscy studenci puławskiego instytutu. Przyszli powstańcy zgromadzili się pod świątynią Sybilli, gdzie złożyli przysięgę. Do oddziału przyłączyło się ok. stu włościan. Przyprowadził ich proboszcz włostowicki.

– Chłopi początkowo byli pełni entuzjazmu do powstania, ale nie mieli uzbrojenia – mówi Robert Och, znany puławski historyk i regionalista. – Jedyną ich bronią były głównie kosy, kije i siekiery. Kiedy zobaczyli, że studenci-powstańcy również są kiepsko uzbrojeni, rozmyślili się z udziału w powstaniu i na drugi dzień rozeszli się do domu.

Manifest na Rynku w Kazimierzu

Na czele oddziału powstańców stanął Leon Frankowski. 22 stycznia oddział pod jego dowództwem wkroczył do Kazimierza. Tu, na rynku odczytano manifest rządu narodowego i dekrety uwłaszczeniowe.

Wybór Kazimierza na miejsce koncentracji nie był przypadkowy. Okolica była pełna wąwozów, lasów i wzgórz. Takie ukształtowanie terenu stwarzało dobre warunki do obrony. Poza tym, Kazimierz był w dalszej odległości od Lublina, co także nie było bez znaczenia w przypadku, kiedy wojska rosyjskie potrzebowałyby wsparcia.

Odział powstańców tymczasem zdejmował z budynków w Kazimierzu carskie orły, doszło także do dwóch potyczek w Rosjanami. W jednym przypadku zginął żandarm, w drugim – inny został wzięty do niewoli.

– Oddział Frankowskiego liczył ok. 700 osób – mówi Robert Och. – Byli to głównie studenci, ale nie brakowało też m.in. mieszkańców Kazimierza, Opola, Markuszowa czy Kurowa; była też młodzież z Lublina.

Rosjanie dopiero po tygodniu dowiedzieli się o oddziale powstańców. Generał Chruszczow wysłał przeciwko nim 700 żołnierzy.

Kiedy powstańcy dowiedzieli się o nadciągających wojskach nieprzyjaciela od strony Kurowa – podjęli decyzję o przedostaniu się na drugi brzeg Wisły. Zabrakło czasu, żeby przekroczyć Wisłę w Kazimierzu, dlatego ruszyli na południe wzdłuż rzeki. Dopiero w Kamieniu - 2 lutego - przeszli na drugą stronę. Dotarli w pobliże Solca i zatrzymali się koło Zawichostu. Tu rozbili obóz.

Tymczasem Rosjanie cały czas podążali ich tropem. 8 lutego powstańcy opuścili Zawichost i ruszyli w kierunku Sandomierza. Zmęczeni forsownym marszem zatrzymali się nieopodal wzgórza koło Słupczy. Nie wystawili nawet straży. To się na nich zemściło. Miejscowy chłop zdradził Rosjanom ich miejsce pobytu. Doszło do nierównej bitwy. Frankowski, z kosą w ręku usiłował odeprzeć atak. Został jednak ranny od kuli.

Powstańcy zabrali rannego dowódcę do szpitala w Sandomierzu. Tam jednak rozpoznał go jeden z żandarmów, którego wcześniej schwytali w Kazimierzu. Frankowski został aresztowany. W bitwie zginęło ponad 100 powstańców, głównie studentów. 32 dostało się do niewoli, a oddział przestał praktycznie istnieć.

K. Parfianowicz obok pomalowanego na czerwono krzyża

Krzyż upamiętnia powstańców

Pamięć o pobycie powstańców w Kazimierzu przetrwała do dzisiaj. Na skraju lasu w Męćmierzu – tu, gdzie powstańcy odmówili modlitwę przed wyruszeniem w drogę – w 1921 r. – stanął drewniany krzyż, który upamiętnił to wydarzenie.

W 100. rocznicę powstania stary krzyż zastąpiono nowym, betonowym. Dokonał tego potajemnie – przy pomocy proboszcza Andrzeja Kamińskiego – murarz Władysław Gil. Na swojej posesji wykopał formę w kształcie krzyż i zalał betonem. Dodał napis: „Królowo Korony Polskiej, módl się za nami 1963 r.” Razem z synem przywiózł go na miejsce i umieścił go tam, gdzie stoi do dzisiaj.

W 2010 r. krzyż pomalowano czerwoną farbą emulsyjną. Wyglądał fatalnie. W kwietniu 2012 r. Kazimierz Parfianowicz, historyk sztuki i wykładowca na Wydziale Artystycznym UMCS rozpoczął usuwanie farby, do pomocy włączyły się potem studentki z Kolegium Sztuk Pięknych w Kazimierzu: Anna Bączkowska, Agata Kłak, Magdalena Naja i Dominika Wilk. Pod opieką Zbigniewa Bagińskiego (dyrektora Kolegium) oczyściły krzyż i uporządkowały teren wokół krzyża. Dalsze prace przy nim to zasługa Tadeusza Strzępka, artysty z Męćmierza. Udało mu się zmobilizować mieszkańców Męćmierza i znaleźli sponsorów, którzy sfinansowali pamiątkową tablicę na 150-lecie wybuchu powstania. Głównym fundatorem było Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich.

T. Strzępek w trakcie uroczystośc poświęcenia odnowionego krzyża
Granitowa tablica na krzyżu upamiętniająca 150 rocznicę wybuchu powstania

Pozostałe informacje

Polski Cukier Start Lublin walczył do końca, ale minimalnie przegrał z Treflem Sopot [zdjęcia]
galeria

Polski Cukier Start Lublin walczył do końca, ale minimalnie przegrał z Treflem Sopot [zdjęcia]

W poniedziałkowy wieczór emocji w hali Globus było co niemiara. Polski Cukier Start po pierwszej kwarcie prowadził z Treflem Sopot 26:16. Niestety, w końcówce goście przechylili szalę na swoją stronę i mimo naprawdę ambitnej postawy gospodarzy, to rywale wracali do domu ze zwycięstwem (85:84).

W organizmie 3 promile, a samochód już stracony

W organizmie 3 promile, a samochód już stracony

39-letni chełmianin może pożegnać się ze swoim samochodem. Pod wpływem alkoholu spowodował kolizję, a zgodnie z nowymi przepisami jest orzeczenie przepadku pojazdu należącego do kierującego.

Pijany 18-latek zakończył jazdę w rowie

Pijany 18-latek zakończył jazdę w rowie

Nietrzeźwy kierowca mercedesa zderzył się z innym pojazdem i wpadł do rowu. Policja zabezpieczyła jego pojazd na poczet przyszłej kary.

KUL przenosi się do Brazylii. Powstało tam Centrum Badań nad Kulturą Polską

KUL przenosi się do Brazylii. Powstało tam Centrum Badań nad Kulturą Polską

W Porto Alegre będą się uczyć o Polsce. Właśnie w tym miejscu powstało Centrum Badań nad Kulturą Polską im. Jana Pawła II.

„Bogdanka kontra posłanka” i wycofany pozew

„Bogdanka kontra posłanka” i wycofany pozew

We wrześniu ubiegłego roku zarząd Lubelskiego Węgla Bogdanka złożył pozew przeciwko posłance Marcie Wcisło. Poszło o naruszenie dobrego imienia kopalni. Procesu jednak nie będzie.

„Kilka słów tylko do Ciebie (…)”. Spektakl w Centrum Kultury w Lublinie
21 marca 2024, 19:00

„Kilka słów tylko do Ciebie (…)”. Spektakl w Centrum Kultury w Lublinie

Czy jesteście gotowi na teatralne spotkanie z własnymi lękami i tajemnicami? W spektaklu "Kilka słów tylko do Ciebie, które powtarzam bez końca" dowiemy się, co kryje się za maską codzienności. Inspirując się „Procesem” Franza Kafki, „Fizyką Smutku” Georgiego Gospodinowa i „Językiem Przyszłości” Laurie Anderson, przeniesiemy się w mroczne korytarze ludzkiej psychiki.

Stabat Mater. Koncert wielkopostny w Filharmonii Lubelskiej
22 marca 2024, 19:00

Stabat Mater. Koncert wielkopostny w Filharmonii Lubelskiej

Podczas Wielkiego Postu Filharmonia Lubelska sięgnie po jedno z najpopularniejszych dzieł muzyki chóralnej "Stabat Mater" Giovanniego Battisty Pergolesiego. Koncert odbędzie się w piątek (22 marca) o godzinie 19.00.

Jakie zniżki dla puławian? Karta miejska już dostępna

Jakie zniżki dla puławian? Karta miejska już dostępna

Osoby zameldowane w Puławach otrzymają nowe benefity - zniżki na wybrane produkty lub usługi świadczone przez partnerów miejskiej karty. Jednym z partnerów programu jest Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji, który oferuje tańsze wejściówki i karnety na pływalnię.

Jest nowy prezes MZK. To były dyrektor Ursusa

Jest nowy prezes MZK. To były dyrektor Ursusa

W piątek wybrany został nowy prezes Miejskiego Zakładu Komunikacji w Puławach. Na to stanowisko rada nadzorcza asygnowała Pawła Dadeja związanego w przeszłości m.in. z lubelskim producentem autobusów Ursus Bus.

Zakon Bernardynów zaprasza na koncert papieski
2 kwietnia 2024, 19:00

Zakon Bernardynów zaprasza na koncert papieski

We wtorek 2 kwietnia w klasztorze oo. Bernardynów w Lublinie odbędzie się koncert ku czci św. Jana Pawła II. Wystąpi Magda Anioł z zespołem.

Zbigniew Jakubas skomentował odejście z Motoru Lublin trenera Goncalo Feio

Zbigniew Jakubas skomentował odejście z Motoru Lublin trenera Goncalo Feio

W poniedziałek kibice żółto-biało-niebieskich wpadli w kompletnie osłupienie po tym jak w mediach pojawiła się informacja o złożeniu dymisji przez Goncalo Feio, który wprowadził Motor Lublin na zaplecze PKO BP Ekstraklasy. Klub wydał już oficjalne oświadczenie w tej sprawie, a teraz głos zabrał również Zbigniew Jakubas

Kandydat PiS już nie chce walczyć o fotel burmistrza. Jak to tłumaczy?
wybory 2024

Kandydat PiS już nie chce walczyć o fotel burmistrza. Jak to tłumaczy?

Miał być kandydatem PiS na burmistrza Międzyrzeca Podlaskiego, ale niespodziewanie Janusz Skólimowski zrezygnował. – Podyktowane jest to komplikacjami zdrowotnymi – tłumaczy. Ale nieoficjalnie mówi się o wewnętrznych tarciach w partii.

Jest punkt paszportowy w Krasnymstawie. Nie trzeba już jechać daleko

Jest punkt paszportowy w Krasnymstawie. Nie trzeba już jechać daleko

Ponad 20 osób w ciągu 3 dni zaoszczędziło czas i pieniądze, bo mogło złożyć wniosek o paszport w Krasnymstawie bez konieczności wyjazdu do Chełma, Lublina czy Zamościa.

Wielkanocna akcja. Zrób większe zakupy i podziel się z potrzebującymi

Wielkanocna akcja. Zrób większe zakupy i podziel się z potrzebującymi

Organizują to co roku, przed Bożym Narodzeniem i przed Wielkanocą. Najbliższa świąteczna zbiórka żywności Stowarzyszenia Pomocy Dzieciom Niepełnosprawnym „Krok za krokiem” w Zamościu odbędzie się w nadchodzący weekend (23-24 marca).

Prezydent Białej nie zgadza się na protest rolników

Prezydent Białej nie zgadza się na protest rolników

Nie ma zgody prezydenta Białej Podlaskiej na protest rolników. – Taka blokada zagrażałaby bezpieczeństwu mieszkańców – tłumaczy Michał Litwiniuk (PO). Krajowa dwójka miała być zablokowana na trzech skrzyżowaniach.

ALARM24

Widzisz wypadek? Jesteś świadkiem niecodziennego zdarzenia?
Alarm24 telefon 691 770 010

Wyślij wiadomość, zdjęcie lub zadzwoń.

Kliknij i dodaj swojego newsa!

Najczęściej czytane

Dzisiaj · Tydzień · Wideo · Premium