Lubelszczyzna pamięta o obrońcach Niepodległej...

Ich wspólnym marzeniem była wolna Polska, w której można mówić po polsku, modlić się po polsku i uczyć dzieci ojczystej historii. Na przestrzeni kolejnych 107 burzliwych lat naszej historii niezliczeni bohaterowie – żołnierze, działacze i zwykli obywatele – swoimi czynami, odwagą i wiarą w niepodległość przyczynili się do tego, że dziś możemy żyć w wolnym i suwerennym kraju.

Instytut Pamięci Narodowej poprzez Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa realizuje misję zachowania pamięci o niezłomnych Polakach. Jego zadaniem jest szeroko rozumiane upamiętnianie historycznych wydarzeń, miejsc oraz postaci w dziejach walk i męczeństwa Narodu Polskiego, zarówno  w kraju, jak i poza jego granicami. Kiedy po raz kolejny obchodzimy Narodowe Święto Niepodległości, również jako instytucja wnosimy nasz skromny wkład – wyraz wdzięczności dla tych, którzy odważyli się poświęcić życie w imię wolnej Polski.

Przez 107 lat polski żołnierz wielokrotnie musiał stawać w obronie Ojczyzny. Do najważniejszych zrywów niepodległościowych z 1918 r. należały zwycięskie Powstanie Wielkopolskie oraz powstania na Śląsku, które doprowadziły do plebiscytu, a w konsekwencji do przyłączenia tych terenów do Rzeczpospolitej. W tym samym czasie Polacy musieli bronić również wschodnich granic kraju  w wojnie polsko-ukraińskiej oraz w wojnie polsko-bolszewickiej w latach 1919–1921. Suwerenność Polski została ponownie naruszona we wrześniu 1939 r., gdy niemal 70 tysięcy żołnierzy Wojska Polskiego poległo w walce z niemieckim i sowieckim agresorem. Mimo trwającej okupacji potrzeba walki  o wolność nie zniknęła.  W miastach i na wsi rozwijał się ruch oporu, obejmujący m.in. Armię Krajową  i Bataliony Chłopskie. Wielu żołnierzy kontynuowało walkę poza granicami kraju w szeregach Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, biorąc udział  w działaniach wojennych na różnych frontach  II wojny światowej. Wyrazem uznania dla ich poświęcenia jest nowa tablica memoratywna, sfinansowana i wykonana przez Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Lublinie, która zostanie odsłonięta na cmentarzu parafialnym w Niemcach. Upamiętnia ona mieszkańców gminy  i okolic, którzy na przestrzeni ostatnich 100 lat bronili niepodległości Polski  w szeregach Wojska Polskiego. Uroczyste odsłonięcie tablicy zaplanowano na 14 listopada 2025 r.

Kiedy w lipcu 1944 r. na Lubelszczyźnie pojawiły się wojska sowieckie, nie oznaczało to dla Polaków końca wojny. Choć działania militarne ustały, rozpoczęła się nowa, trwająca niemal pół wieku – czerwona okupacja. Wielu spośród tych, którzy w 1939 r. walczyli przeciwko Sowietom, ponownie stanęło do nierównej walki. Żołnierze podziemia antykomunistycznego nie pozostali jednak sami. Nie sposób mówić o ich walce bez pamięci o mieszkańcach wsi i mniejszych miejscowości, którzy ryzykowali wszystko – udzielając schronienia, przygotowując posiłki, opatrując rany i przekazując informacje. Narażali  w ten sposób swoje rodziny na represje i społeczny ostracyzm ze strony komunistycznego aparatu władzy. Takie gesty, jak ukrycie partyzanta w stodole czy, podzielenie się kromką chleba, były przejawem odwagi i solidarności, bez których działalność  Żołnierzy Niezłomnych nie miałaby szans przetrwać. Pamiętając  o tych przejawach ludzkiej dobroci, Oddział Instytutu Pamięci Narodowej  w Lublinie współfinansował powstanie tablicy upamiętniającej mieszkańców wsi Nadrybie i okolicznych miejscowości, którzy z narażeniem życia, zdrowia  i wolności wspierali żołnierzy podziemia antykomunistycznego. Jej odsłonięcie zaplanowano  w dniu Narodowego Święta Niepodległości, które będzie celebrowane przez całą Gminę Puchaczów  w tej niewielkiej miejscowości.

11 listopada 1918 r. to dzień, w którym po 123 latach niewoli odrodziła się na nowo Rzeczpospolita Polska. Dzięki męstwu przywódców, odwadze prostych żołnierzy, nieocenionej pomocy mieszkańców wsi i miast oraz sercom tych, którzy nie złożyli broni, Polska powróciła na mapę Europy. Ich poświęcenie stało się fundamentem naszej wolności. Instytut Pamięci Narodowej wraz z lokalnymi społecznościami staje dziś w służbie tej pamięci – tablice, pomniki i uroczystości, takie jak w Niemcach, Nadrybiu czy innych miejscach województwa lubelskiego są wyrazem naszej wdzięczności. Niech pamięć o tych, którzy ryzykowali wszystko dla wolnej Ojczyzny, trwa wiecznie, bo, jak mówił Józef Piłsudski, „Naród, który nie szanuje swojej przeszłości, nie zasługuje na szacunek teraźniejszości i nie ma prawa do przyszłości”.