Konkurs rowerowy: Nadbużańska pętla

Jako duży atut proponowanej trasy należy wymienić fakt, iż prowadzi ona w większości wzdłuż wytyczonych szlaków turystycznych. Częściowo drogami o niewielkim natężeniu ruchu, ale także drogami gruntowymi.

Na wycieczkę warto zarezerwować cały dzień, ponieważ będziemy mijać wiele atrakcji, poznamy nadbużańską przyrodę, krajobraz, miejsca toczonych tu w przeszłości bitew oraz owiane legendami zabytki i pamiątki przeszłości. Będziemy podziwiać liczne obiekty dziedzictwa kulturowego, m.in. zabytkowe cerkwie, kościoły, zespoły dworskie. Są to tereny pozwalające na bliski kontakt z naturą i delektowanie się niezapomnianymi widokami nadbużańskich łąk.

Trasa nie jest trudna, w większości prowadzi przez teren równinny, o zróżnicowanych nawierzchniach z przewagą dróg gruntowych. Jednakże miejscami będziemy musieli zmierzyć się z piaszczystymi duktami, co w zależności od pory roku dla osób podróżujących na rowerach turystycznych lub z sakwami może okazać większym wyzwaniem. Dobrze jest kierować się wzdłuż oznakowań poszczególnych odcinków, choć te nie zawsze są czytelne.

Warto dodać, iż są to miejsca leżące w strefie nadgranicznej, toteż wybierając się na przejażdżkę warto zabrać ze sobą paszport lub inny dokument potwierdzający tożsamość, a także dobrze jest pamiętać o usłudze roamingu, dla tych, którzy nie mogą się rozstać z telefonem komórkowym.

Okuninka – Włodawa – Orchówek – Dubnik – Sobibór – Wola Uhruska – Majdan Stuleński – Stulno– Nadleśnictwo Sobibór – Żlobek Mały – Okuninka (ok 70 km).

OPIS TRASY:

Jako bazę wypadową może posłużyć Okuninka – z racji bogatej bazy noclegowej. Tu przy Ośrodku Sportu i Rekreacji nad Jeziorem Białym, możemy dokładnie zapoznać się ze stojącą dużą mapą okolicy, a na rozdrożu kierunki wskaże nam Światowid wyrzeźbiony przez miejscowego twórcę ludowego.

Z Okuninki kierujemy się niedawno utworzoną ścieżką rowerową prowadzącą do Włodawy (5,3 km). Przebiega ona równolegle do drogi wojewódzkiej nr 812, toteż nie koliduje z ruchem ulicznym. Na Włodawę warto zagospodarować trochę czasu, bo miasto ze względu na swoją historię jest godne uwagi.

Po obejrzeniu tego miasta kierujemy się czerwonym szlakiem wzdłuż ulicy Okunińskiej w stronę Orchówka (2,8 km). Tu znajduje się miejsce postojowe wraz z wieżą widokową na tzw. "łysej górze", z której rozpościerają się widoki na niezwykłe nadbużańskie pejzaże.

Stąd na skrzyżowaniu za Sanktuarium odbijamy w lewo i po 1,2 km dojeżdżamy do torów kolejowych, za którymi skręcamy w lewo i jedziemy cały czas prosto aż do samej rzeki Bug, gdzie tor urywa się przed resztkami mostu kolejowego zniszczonego bombardowaniem we wrześniu 1939 r. przez lotnictwo niemieckie. (1,3 km), gdzie skręcamy w prawo i już odtąd kierujemy się doliną wzdłuż tej rzeki, jadąc częścią Szlaku Rowerowego Stykiem Granic (również kolor czerwony) aż do miejscowości Dubnik (2,5 km), w którym zbiegają się granice Polski, Ukrainy i Białorusi.

Stąd odbijamy na zachód podążając za szlakiem, aż do skrzyżowania z torami i drogą wojewódzką nr 816, zwaną Nadbużanką (1,7 km) i skręcamy w nią w lewo, kierując się na południe aż do samej Woli Uhruskiej (23,5 km), po drodze delektując się zachwycającymi pejzażami nadbużańskich lasów i łąk oraz mijając m.in. Sobibór – gdzie możemy zobaczyć dwór oraz poukraińskie chałupy z przełomu XIX i XX w. oraz Zbereże – miejscowość, w której ostatnimi laty corocznie ustawiany jest most pontonowy na Bugu w ramach Europejskich Dni Dobrosąsiedztwa.

Mimo, że droga ta ma rangę wojewódzkiej, natężenie ruchu na niej jest niewielkie. Gdy dotrzemy już do Woli Uhruskiej malowniczo położonej miejscowości nad Bugiem, która poprzez prężny rozwój agroturystyki odtwarza tradycje turystyczne sięgające II Rzeczypospolitej, możemy tam odpocząć pod zadaszeniem znajdującym się przy Gminnym Ośrodku Sportu i Rekreacji.

Stąd kierujemy się drogą nr 819 w kierunku Parczewa, lecz po przejechaniu torów skręcamy w prawo i jedziemy oznakowanym szlakiem, po drodze mijając potężną XIX-wieczną wieżę ciśnień. Mamy niestety lekko pod górę, jednak po jej pokonaniu, na wzniesieniu zwanym "Pomnik” docieramy do wieży widokowej, z której roztaczające się widoki na dolinę Bugu i ukraińskie Polesie rekompensują trud podjazdu.

Gdy już nacieszymy się przepięknymi krajobrazami, nabierzemy sił, i zdecydujemy się którą drogę powrotną wybrać udajemy się w drogę powrotną. Do wyboru mamy dwa warianty:

WARIANT I – (nieco dłuższy, ale bardziej atrakcyjny):

- oznakowaną ścieżką wracamy w stronę torów kolejowych i przed nimi skręcamy w lewo kierując się równolegle do torów ścieżką rowerową będącą częścią szlaku Włodawa-Wola Uhruska (kolor żółty), która zaprowadzi nas aż do samej Okuninki. Jednakże po drodze czeka nas niemało atrakcji.
Pierwszy odcinek od wzgórza "Pomnik” to z pewnością najdłuższy i najbardziej piaszczysty odcinek trasy, jednakże po przejechaniu 3,5 km możemy odpocząć pod zadaszeniem w Majdanie Stuleńskim.

Dobrze jest skierować wzrok na północny-wschód, gdzie może nad rezerwatem Małoziemce wypatrzymy czaplę siwą, będącą głównym celem ochrony rezerwatu.

Po nabraniu sił przed kolejnym trudnym odcinkiem podążamy dalej za oznakowaniem żółtym szlaku kierując się aleją wierzbową, z której możemy zobaczyć pozostałości zespołu dworsko-parkowego z XVIII w. oraz jesiony wyniosłe, mające do 500 cm obwodu.

Po przejechaniu 3,6 km przecinamy tory,a za wioską Stulno będziemy mieli do przebycia 1 km piaszczystej drogi. Dojeżdżamy nią do rezerwatu Trzy Jeziora, (1,7 km od torów) gdzie musimy uważać, by nie zbłądzić na rozwidleniu dróg. Na kolejnym rozwidleniu (1,9 km) skręcamy w lewo.

Jedziemy dalej, aż docieramy do kolejnego zadaszenia, znajdującego się przy rezerwacie Brudzieniec (0,9 km). Możemy tu spotkać gągoły, rzadki gatunek kaczek gnieżdżący się w dziuplach. Stąd jedziemy dalej, aż do samych torów (0,8 km), przecinamy je kierując się na północ dróżką wzdłuż torów – tu możemy cieszyć się odrobiną asfaltu. Po drodze mijamy tabliczkę informującą nas o borze bagiennym i torfowiskach.

W końcu docieramy do Stacji kolejowej Sobibór (3,1 km), naprzeciwko której znajduje się Muzeum Byłego Hitlerowskiego Obozu Zagłady . Po chwilach refleksji kierujemy się czerwonym szlakiem na zachód, aż dotrzemy do niedostępnego, bo położonego wśród bagien i podmokłych lasów, Jeziora Wspólnego (2,3 km) porośniętego roślinnością szuwarową – znajduje się tu rezerwat "Żółwiowe Błota".

Tu znów możemy odsapnąć pod zadaszeniem, a z wieży widokowej możemy podziwiać ptactwo i roślinność rezerwatu. Po krótkim odpoczynku jedziemy 300 m aż do rozwidlenia, na którym skręcamy w lewo. Dojeżdżamy do wsi Żłobek Mały (2,4 km). We wsi znajduje się piękna drewniana cerkiewka. Następnych kilka kilometrów to dość trudny odcinek ze względu na piaszczysty teren.

Po pewnym czasie (1,1 km) przecinamy asfaltową drogę, zwracamy w tym miejscu uwagę na pomnikowy dąb. Przyroda Sobiborskiego Parku Krajobrazowego rekompensuje jazdę polną drogą, którą docieramy aż do drogi asfaltowej biegnącej od wioski Tarasiuki (2,5 km), przy której znajduje się tablica informująca o Sobiborskim Parku Krajobrazowym. Po przejechaniu ok 1,3 km wyjeżdżamy obok restauracji "Rusałka” w Okunince, gdzie nasza Pętla dobiegła końca.

WARIANT II:

- powrót tą drogą, to kontynuacja ścieżki, którą przyjechaliśmy z Woli Uhruskiej, czyli części ścieżki rowerowej Włodawa-Hrubieszów (kolor czerwony). Kierujemy się na północny zachód. Po przejechaniu 1 km odbijamy lekko w prawo. Tu zaczyna się nieco utwardzona droga, z której po przejechaniu 0,8 km odbijamy w prawo i oznakowanym szlakiem kierujemy się na północ, by po przejechaniu 2,8 km dojechać do drogi asfaltowej, gdzie skręcamy w lewo.

Jedziemy nią 0,9 km i odbijamy w prawo w drogę leśną. Po przejechaniu 2,7 km docieramy do drogi asfaltowej przed wsią Kosyń. Tu skręcamy w lewo i po przejechaniu 1km tuż za wioską skręcamy w prawo w drogę gruntową, którą jedziemy 3,2 km do następnej drogi asfaltowej, w którą skręcamy w lewo.

Przejeżdżamy przez miejscowość Osowa i po przejechaniu 2,6 km tuż za kościołem odbijamy ostro w prawo w drogę gruntową. Stąd mamy odcinek biegnący wśród lasów i łąk, ciągnący się równolegle do drogi wojewódzkiej 812. Po przejechaniu 7,6 km przecinamy drogę asfaltową i kierujemy się w dalszym ciągu na północ oznakowaną ścieżką rowerową. Po 2,5 km wróciliśmy do Okuninki.

Jez. Białe - Jest to jedno z największych i najpiękniejszych jezior Lubelszczyzny. Nad jeziorem leży najlepiej zagospodarowana pod względem turystycznym wieś na Pojezierzu Łęczyńsko-Włodawskim – Okuninka, dlatego nie bez kozery uważana jest za "perłę turystyczną" Pojezierza. Zlokalizowano tu liczne ośrodki wypoczynkowe, campingi, wypożyczalnie sprzętu wodnego i restauracje. W Okunince znajduje się wypożyczalnia rowerów, prowadzona przez Schronisko Młodzieżowe "Krokodyl”

Włodawa – tzw. Miasto Trzech Kultur, w związku z czym corocznie, we wrześniu, odbywa się tu Festiwal Trzech Kultur przypominający wielokulturową i wielonarodowościową przeszłość Włodawy. Warto tu zobaczyć

- świątynie Trzech Kultur:

• Zespół kościelno-klasztorny Paulinów z barokowym kościołem pw. św. Ludwika zbudowanym w w XVIII w.;
• Dawny zespół synagogalny - obecnie mieści się tu Muzeum Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego;
• Cerkiew prawosławną pw. Narodzenia NMP ufundowana przez Augusta Zamoyskiego w XIX w., początkowo unicka, a od 1888 r. prawosławna. Wnętrze zdobi klasycystyczna polichromia z 1842 r. i ikonostas z ikoną św. Jana Złotoustego;
- a także:
• Barokowe kramy i jatki z początku XVIII w. - czyli tzw. Czworobok w którym wg Sienkiewicza rozegrał się pojedynek Wołodyjowskiego z Bohunem;
• Układ urbanistyczny miasta z XVI w. i klasycystyczne domy z przełomu XVIII i XIX w.;
Cmentarze: żydowski (kirkut) oraz katolicki z kaplicą z XIX w. i zbiorową mogiłą powstańców styczniowych z 1863 r.
Orchówek - Sanktuarium M.B. Pocieszenia z późnobarokowym kościołem poaugustiańskim pw. św. Jana Jałmużnika .

Rzeka Bug - wyznaczająca wschodnią granicę Polski z Białorusią i Ukrainą. Rzeka ta jest nieuregulowaną i jedną z nielicznych dużych rzek w Europie, która zachowała naturalny charakter i ukształtowanie koryta. Tworzy ona liczne meandry oraz starorzecza zwane "bużyskami” mające postać wydłużonych jeziorek.

Dubnik – miejsce tzw. Trójstyku, czyli złączenia trzech granic - Polski, Białorusi i Ukrainy
Sobibór - Był tu jeden z trzech obozów zagłady dla ludności żydowskiej na ziemiach polskich (pozostałe dwa znajdowały się w Treblince i Bełżcu). Obecnie znajduje się tu kopiec ziemny – mauzoleum z prochami ofiar, pomnik pamięci ofiar zbrodni i muzeum z ekspozycją o tematyce obozowej

Żłobek, Stulno, Majdan Stuleński - Tu trasa przebiega na terenie Sobiborskiego Parku Krajobrazowego. Jest to park typowo leśny. Znajdują się tu liczne jeziora, które wraz z otaczającymi je torfowiskami decydują o niezwykłej wartości przyrodniczej tego obszaru. Trasa na tym odcinku jest dość trudna ze względu na piaszczysty teren. W parku istnieje 6 rezerwatów przyrody, w tym rezerwat "Żółwiowe Błota” chroniący największą w kraju ostoję żółwia błotnego, gatunku zagrożonego wyginięciem.

Wola Uhruska - Wieś letniskowa, malowniczo położona na zboczu doliny Bugu. Znajdują się tu liczne kwatery agroturystyczne i kąpielisko. Na wzniesieniu Łuku Uhruskiego koło wsi ustawiono wieżę widokową, z której rozciąga się widok na dolinę Bugu i ukraińskie Polesie

Kosyń - Warto zobaczyć tu murowaną cerkiew prawosławną pw. św. Jana Chrzciciela zbudowaną w końcówce XIX w. w stylu bizantyjsko-klasycystycznym. Od połowy XX w. pełni ona funkcję kościoła rzymskokatolickiego; W miejscowości znajduje się również murowana kostnica z lat 30-tych XX w.