Baca Góra – archeologiczna zagadka w Lubelskiem

W okolicach zachodnich obrzeży miejscowości Biskupice, tuż przy krawędzi doliny rzeki Giełczewki znajduje się archeologiczny zabytek, który określany jest jako relikt późnośredniowiecznego dworskiego założenia obronnego w Biskupicach.

– W publikacji autorstwa lubelskich archeologów: Andrzeja Rozwałki, Rafała Niedźwiadka i Włodzimierz Zielińskiego znalazły się ustalenia historyczne, oparte głównie na analizie źródła pisanych, uzupełnione o poczynione w terenie pomiary i obserwacje. Autorzy dokonali odkrycia, że określany nazwą „Baca Góra”, położony przy krawędzi doliny rzeki Giełczewki, przy zachodnich obrzeżach miejscowości, spektakularny w swojej pierwotnie zachowanej formie obiekt – to dawna siedziba biskupów krakowskich – opisuje na swoim profilu na facebooku konserwator zabytków.

Około XVIII wieku, gdy dwór przestał funkcjonować, teren został zaadaptowany na żydowski cmentarz. Tereny przez lata rozrastały się, a w 1990 roku miejsce to zostało wpisane do rejestru zabytków.

Do tego rejestru wpisane zostały także pozostałości fortalicjum (fortalicja – niewielka budowla posiadająca cechy obronne – przyp. red.).

Zabytek ten nie był jeszcze zbadany pod kątem wykopaliskowym, więc historycy i archeolodzy nie mają dokładnych informacji dotyczących tego, jak wyglądał, jaką pełnił funkcję, oraz kiedy został zbudowany.

– Według badaczy, posługujących się jak wspomniano wyżej analizą materiałów archiwalnych i metodami porównawczymi (analogiami) obiekt należy uznać za pozostałości dawnej ufortyfikowanej siedziby biskupów krakowskich – pisze LWKZ.

I dodaje: ­– Przypisano mu pojęcie dworu biskupiego, choć nie zachowały się do naszych czasów ślady budowli odznaczające się na powierzchni gruntu. Za jego istnieniem przemawiają jednak istotne przesłanki. Archeolodzy dokonali identyfikacji poszczególnych elementów założenia, na które składały się wyniesiony dwór, otoczony ziemnym czworobocznym wałem i fosą, w kształcie zbliżonym do grodziska oraz przylegające bezpośrednio do niego – podgrodzie, zabezpieczone "złamanym" ziemnym szańcem od strony zachodniej i południowej.

Według informacji archeologicznych, dwór biskupi miał należeć do duchownych do XVII wieku. W późniejszych czasach zmieniał właścicieli, aż w końcu został przekształcony na kirkut.