Urny zamiast trumien na cmentarzu w Biłgoraju

Za kilka miesięcy znów będzie można tam chować zmarłych. Zaplanowano tutaj 1,5 tys. grobowców oraz pierwsze na Zamojszczyźnie kolumbarium na urny ze skremowanymi prochami.

- Ten cmentarz ma unikatowy nastrój, ale jest zaniedbany - mówi Ryszard Korniak, wiceburmistrz Biłgoraja. - Chcemy go odnowić i przywrócić do XIX-wiecznego kształtu. W takim stylu mają być płoty, latarnie i nowe nagrobki. Bez lastriko.

Koleje tego cmentarza były zmienne. Nie użytkowano go od końca XIX w., ale został zamknięty pod koniec lat 50. W 1970 r. wydano decyzję o jego likwidacji, ale siedem lat później nekropolię wpisano do rejestru zabytków i objęto ochroną prawną.
Zachowało się tam m.in. ok. 40 zniszczonych nagrobków (wśród nich należące do rodziny Grabińskich, dawnych właścicieli zagrody sitarskiej, dziś zamienionej na muzeum) oraz murowany dom grabarza.

- Część historyczna zostanie zachowana i odnowiona - zapewnia Korniak. - Teren uporządkowany. Wycięta zostanie także część drzew. W nowej części nekropolii powstanie miejsce dla ok. 1,5 tys. grobowców i kolumbarium na 150 urn. Skąd ten pomysł? Wielu obywateli Biłgoraja mieszka w krajach UE, chcą kremować swoje zwłoki i tak powrócić do naszego miasta. Mieliśmy dwa takie przypadki.
Kolumbarium pozwoli na godne pochówki.

Wprawdzie nie brakuje osób, które chcą, aby ich ciało po śmierci zostało poddane kremacji, jednak nie ma krematoriów, ani miejsc gdzie mogłyby spocząć urny z prochami. Tymczasem w Polsce każdego roku wykonuje się kilkanaście tysięcy kremacji. Zmarli z naszego województwa są zwykle spopielani w Warszawie na Cmentarzu Komunalnym Północnym. Natomiast najbliższe kolumbaria są przy ul. Lipowej w Lublinie. - Coraz więcej osób wybiera taką formę pochówku - przekonuje Anna Kiełbińska, sekretarz Regionalnego Stowarzyszenia Zwolenników Kremacji w Lublinie. - Na naszych kolumbariach jest 231 miejsc i tylko 4 są wolne.
Cmentarz przy ul. Lubelskiej w Biłgoraju zostanie otwarty latem 2008 r., a miejscowe kolumbarium rok później.

W PRL nie wolno było spalać zwłok w krematoriach (regulowała to ustawa z 1959 r o cmentarzach i chowaniu zmarłych). Także kościół katolicki podchodził do kremacji z rezerwą. Zezwolono na to dopiero w 1963 r. (akceptację potwierdził Jana Paweł II w 1983 r.). Obrządek pogrzebowy jest odprawiany identycznie jak przy pochówkach tradycyjnych. Jednak obrzędy, które zwykle prowadzi się na cmentarzach mogą odbywać się w budynkach krematorium. Zamiast słów "Z prochu jesteś i w proch się obrócisz” kapłan mówi "Z prochu jesteś i w proch się obróciłeś”.