Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
Reklama

Jubileuszowe Mikołajki Folkowe już tuż-tuż

Jubileuszowe Mikołajki Folkowe już tuż-tuż

Autor: archiwum


Kategoria:

Od 11 do 14 grudnia Chatka Żaka ponownie stanie się muzycznym sercem tradycji. XXXV Międzynarodowy Festiwal Muzyki Ludowej „Mikołajki Folkowe” zapowiada się wyjątkowo okazale – i to nie tylko ze względu na okrągłą rocznicę. Organizatorzy przygotowali cztery dni wypełnione koncertami, warsztatami, spotkaniami, a nawet filozoficzną „etnozadumą”. W skrócie: folk w pełnej krasie, podszyty energią, kolorem i sporą nutą eksperymentu.

Zaczęło się od Orkiestry św. Mikołaja

Festiwal, którego początki sięgają 1991 roku, wyrósł z inicjatywy Orkiestry św. Mikołaja – pionierów odkrywania polskiej muzyki tradycyjnej dla współczesnego folku. Dziś to jedna z najważniejszych imprez tego gatunku w Polsce, przyciągająca artystów z kraju i zagranicy.

Co przyniesie jubileuszowa edycja?

Publiczność zanurzy się w dźwiękach tak różnorodnych, jak różnorodne są muzyczne tradycje, do których artyści sięgają.

Najważniejsze koncerty tegorocznej edycji:

  • Koncert „1670” – Wowakin i Nina Kodorska
    Trio Wowakin, współtwórcy muzyki do serialu Netflixa „1670”, zabierze słuchaczy w świat Adamczychy. Kujawiaki, mazurki, oberek – tu tradycja spotyka sceniczny pazur.
  • Wernyhora
    Sanockie trio przywołujące tradycje polsko-ukraińskiego pogranicza i melodie Bojkowszczyzny. Pieśni z zapisków folklorystów i własnych badań dostają od zespołu nowe brzmienie.
  • Ali Doğan Gönültaş Trio
    Kurdyjski muzyk o międzynarodowej renomie wprowadzi słuchaczy w świat alewickiej tradycji, wzbogaconej nowoczesną wrażliwością. Z temburem, gitarą i energią zdobywcy muzycznych nagród.
  • Orkiestra św. Mikołaja
    Bez nich Mikołajki nie byłyby sobą. Legenda polskiego folku, piętnaście albumów i muzyka czerpiąca szeroko – od Lubelszczyzny po Karpaty.
  • Nadishana
    Multiinstrumentalista, który gra na ponad 200 instrumentach i tworzy własne. Jego występ to podróż przez świat dźwięku – od tradycji po elektroniczną mikrochirurgię.

„Scena Otwarta” – kuźnia nowych talentów

To stały i niezwykle ważny element festiwalu. W tym roku o serca publiczności i jurorów powalczą m.in. Branán, Canto D’Alvorada, Folkrose, traszno, Vidana czy zdobywczynie „Dzikiej Karty”: Milajah i Kameralna Harmonia.

Warsztaty, kino, konferencja i… etnofilozofia

Organizatorzy zadbali, by nikt nie mógł się nudzić. W programie m.in.:

  • warsztaty polskich tańców grupowych, gry na nyckelharpie i śpiewania kolęd,
  • spotkanie z reżyserką Małgorzatą Wielgosz po pokazie filmu „Słowa i gesty”,
  • warsztaty tworzenia ozdób świątecznych, zaścięgów krzczonowskich i haftu krzyżykowego,
  • filozoficzne warsztaty „Etnozofia. Mądrość Plemienia”,
  • wystawa „Madagaskar w obiektywie etnomuzykologów”.

Sercem wydarzeń naukowych będzie międzynarodowa konferencja „Ludowe historie kobiet. Pamięć i doświadczenie”, z trzema panelami i sesjami tematycznymi.

Do tego jarmark, gabinet portretowy i folkowa wymiana

W holach Chatki Żaka rozgości się tradycyjne rękodzieło, fotografie, gry planszowe, a nawet miejsce do wymiany folkowych skarbów. Kto potrzebuje pamiątki – znajdzie. Kto chce wymienić – tym bardziej.

Informacje praktyczne

  • Wstęp na część wydarzeń jest wolny.
  • Bilety na koncerty: od 30 do 80 zł.
  • Karnet: 120 zł (normalny) / 80 zł (ulgowy).
  • Bilety dostępne na ekobilet.pl/sarf.
  • Warsztaty nyckelharpy – sprzedaż od 1 grudnia.

Idziego Radziszewskiego 16 Lublin
Rozpoczęcie: 11.12.2025
Reklama
Pejzaż bez Budki Suflera

Pejzaż bez Budki Suflera

„Pejzaż bez słów” to jeden z setek utworów skomponowanych przez Lipkę dla Budki Suflera. Artysta pisał też dla innych – m.in. Zdzisławy Sośnickiej, Urszuli, Izabeli Trojanowskiej, Ireny Santor, Ireny Jarockiej. Jednak przede wszystkim był jednym z liderów Budki Suflera – zespołu, który zakładał razem z Krzysztofem Cugowskim i Andrzejem Ziółkowskim w 1974 roku. Liczba przebojów, które Lipko napisał, a Cugowski i inni wokaliści Budki Suflera wyśpiewali, jest niezwykle długa i obejmuje takie evergreeny jak „Jolka, Jolka pamiętasz”, „Sen o dolinie”, „Takie Tango” czy „Bal wszystkich Świętych”. I właśnie na dzień Wszystkich Świętych Polsat zaplanował emisję koncertu-hołdu dla jednego z najwybitniejszych kompozytorów muzyki rozrywkowej w historii Polski. Koncertu, w którym Budki Suflera zabrakło, a wystąpili m.in. Urszula, Izabela Trojanowska, Anna Wyszkoni, Mateusz Ziółko, Alicja Majewska, ale też wspomniany Cugowski. Historia znajomości Cugowskiej i Lipki jest bardzo burzliwa. Razem zakładali zespół, potem rozstawali się i znów schodzili. Spierali się o kwestie artystyczne i przywództwo w zespole. Jednak chyba każdy fan Budki zgodzi się, że zespół lśnił najpełniejszym blaskiem tylko z Cugowskim na wokalu, śpiewającym kompozycje Lipki. Choć była to trudna znajomość, to jednak panowie spędzili razem na scenie pół życia, bawiąc swoimi piosenkami kolejne pokolenia. Dziś Cugowski nie chce komentować sprawy koncertu i odnosić się do całej medialnej wrzawy, która wokół niego narosła. W 2014 roku, po 40 latach działalności muzycznej, Budka Suflera zeszła ze sceny. W styczniu zespół poinformował o tej decyzji, a potem zagrał pożegnalną trasę. Kulminacyjnym momentem był wrześniowy koncert w Lublinie. Pod lubelskim zamkiem zgromadziły się rzesze fanów, sądząc, że to absolutnie ostatnia okazja w życiu, by zobaczyć tę kapelę na żywo. Niespodziewanie pięć lat później zespół ogłosił jednak powrót na estradę. Skład różnił się jednak od tego, który pięć lat wcześniej kończył działalność. Nowy skład stanowili bowiem Romuald Lipko, Tomasz Zeliszewski, Mieczysław Jurecki, ale też Dariusz Bafeltowski i Piotr Bogutyn, a nowym wokalistą został Robert Żarczyński, wieloletni fan zespołu, który występował wcześniej w cover bandzie o nazwie Budka Band. Część fanów reaktywację Budki przyjęła z euforią, a dla części było to rozmienianie się na drobne, w dodatku bez jednego z liderów w osobie Cugowskiego. To jego charakterystyczny, potężny głos przez dziesiątki lat był jednym ze znaków rozpoznawczych muzyki lubelskiego zespołu. Powrót Budki na scenę skończył się konfliktem między Cugowskim a dwoma pozostałymi liderami, czyli Lipką i Zeliszewskim. Słynny wokalista do dziś często podkreśla, że jego zdaniem był to fatalny pomysł. – Próbowałem im wytłumaczyć, że reaktywowanie Budki Suflera nie ma sensu. Próbowałem ich od niego odwieść. Przecież w piękny sposób zakończyliśmy działalność zespołu i tak powinno zostać. Taki powrót po latach nie miał sensu i byłby nieuczciwy wobec naszej publiczności. Oni jednak nie chcieli mnie słuchać. Powiedzieli, że i tak wrócą beze mnie – mówił w rozmowie z portalem Plejada. Budka faktycznie na scenę wróciła, ale trudno jej najnowszą historię określić mianem pasma sukcesów. Nowi wokaliści w żaden sposób nie mogą równać się z potęgą głosu Cugowskiego, a większość fanów nawet nie zna utworów z nowego repertuaru zespołu. Na koncertach stanowią one raczej mało istotny dodatek do starych przebojów, dla których wciąż ludzie kupują bilety. Reaktywacji legendarnego bandu nie ułatwiła ciężka choroba Lipki, który zmarł na początku 2020 roku. Cugowski w mediach zdradził, że kilka dni przed śmiercią odwiedził swojego kolegę i pogodził się z nim. – Okrężną drogą dotarła do mnie informacja, że Romek chce się ze mną spotkać, więc pojechałem. Byłem u niego o północy. Pożegnaliśmy się, tak jak powinni to zrobić ludzie, którzy znali się 63 lata. Całe życie spędziliśmy ze sobą – mówił Cugowski w Gazecie Wyborczej. Nie zmieniło to jednak chłodnych relacji wokalisty z resztą reaktywowanego zespołu, w którym palmę pierwszeństwa przejął Zeliszewski. Kilka miesięcy temu Budka na swoim oficjalnym profilu zaatakowała dawnego lidera za – ich zdaniem – bezprawne użycie piosenki „Jest taki samotny dom” w soundtracku do nowego filmu Władysława Pasikowskiego „Zamach na papieża”. – Czy zapomniałeś Krzysztofie, że Twoje nazwisko obok Romka na zgłoszeniach do stowarzyszenia ZAiKS nie czyni z Ciebie kompozytora, a jest tylko upoważnieniem do pobierania tantiem, czyli pieniędzy? Póki co nie skomponowałeś nigdy żadnej piosenki Budki Suflera. Romek zgadzał się na to „towarzystwo”, gdyż byłeś rozkapryszony i bezwzględny w swych żądaniach, szantażując nas swoim ewentualnym odejściem, a Romek kochał tę kapelę i była dla niego najważniejsza. Twierdząc, że Twoje nagranie „Jest taki samotny dom” „nie jest w żaden sposób związane z Budką Suflera” przekroczyłeś granice wszystkiego – czytamy w oświadczeniu. W ostatnim akapicie jest też bardzo osobiste odniesienie: Pozwól, że przypomnę Ci także jak się nazywam, gdyż widocznie zapomniałeś, nazywając mnie w kółko tym, który gra na perkusji. To ja, Twój były kumpel z kapeli, ojciec chrzestny Twojego syna – Tomek Zeliszewski. Najwyraźniej konflikt Cugowskiego i Budki nie pozostał bez wpływu na obsadę polsatowskiego koncertu pamięci Lipki. Z jednej strony można w pełni zrozumieć argumenty byłego wokalisty, któremu nie podobał się pomysł reaktywacji kapeli. Z drugiej – Lipko był tym, który do tejże reaktywacji wraz z Zeliszewskim doprowadził i jeśli faktycznie koncert miał być upamiętnieniem wybitnego artysty, a nie tylko skokiem na kasę, to Budkę Suflera zaprosić wypadało. A jak dowiadujemy się z oświadczenia zespołu, nie tylko nie było zaproszenia, a wręcz była odmowa udziału. Negatywne emocje podsyca fakt, że na wydarzeniu zabrakło nie tylko zespołu Lipki, ale też… jego rodziny. Zeliszewski podkreślał to w pierwszym z oświadczeń, które opublikował na profilu zespołu w miniony poniedziałek. – Kiedy koncertem oddajemy komuś hołd, to nie możemy do tego używać schematów z festiwali, biletowanych produkcyjniaków, czy festynów. Pamięć o wspaniałym człowieku na szczęście jest tak silna, że nie potrzebuje neonów, kolorowych rusztowań i wielkiej sceny. Tu nie ma miejsca na interesy agencji, promocje i pozycjonowanie występujących artystów, szantaż, zastraszanie, ciąganie po sądach czy blokowanie. Tak się jednak dzieje w szołbiznesie. Pamięć, godność i szacunek to jest co innego. To człowieczeństwo, kultura i dobry obyczaj. Sobotniego wieczoru ludzie, którzy z Romkiem trwali i walczyli o niego do samego końca, nie byli obecni ani na scenie ani na widowni. Nie dlatego, że nie chcieli… Najbliższa rodzina – żona Dorota, syn Remigiusz, muzycy z Budki Suflera byli w swoich domach. Po raz drugi smutni i oszukani. Ale to nic. Za kilka dni jedziemy na kolejne koncerty, gdzie będziemy grać muzykę Romka Lipko. O to mnie i Mietka Jureckiego nasz przyjaciel prosił. Jak mawiał, tylko te piosenki po nim zostaną. Dałem mu słowo. Spoczywaj w pokoju Romciu… – czytamy na facebookowym profilu Budki. Organizatorzy koncertu w żaden sposób nie odnieśli się do medialnej afery. Data rozpoczęcia wydarzenia: 05.11.2025
Monachijczycy na lubelskim zamku. Na ścianach m.in. Gierymscy, Stryjeńska i Chełmoński

Monachijczycy na lubelskim zamku. Na ścianach m.in. Gierymscy, Stryjeńska i Chełmoński

– Monachium stało się miejscem ich pobytu, wytchnienia, edukacji, życia towarzyskiego i rodzinnego, początku ich karier i zaistnienia na rynku sztuki, a także często miejscem tęsknoty za ojczyzną – podkreśliła dyrektor muzeum Katarzyna Mieczkowska, przypominając, że miasto było jednym z najważniejszych ośrodków artystycznych dla Polaków w XIX wieku, szczególnie po powstaniu styczniowym. W salach lubelskiego zamku będzie można zobaczyć prace takich twórców jak Teodor Axentowicz, Adam Chmielowski, Ludomir Benedyktowicz, Olga Boznańska, Józef Brandt, Maurycy Gottlieb, Alfred Wierusz-Kowalski czy bracia Maksymilian i Aleksander Gierymscy. Wystawę wzbogacają także dzieła z Muzeum Polskiego w Rapperswilu – i to po raz pierwszy w tak dużej liczbie prezentowane w kraju. Jedna z kuratorek, Beata Skrzydlewska, przypomniała, że droga wielu z tych artystów do malarstwa była burzliwa i naznaczona historią. Wskazała m.in. Adama Chmielowskiego, znanego później jako św. Brat Albert, który został ranny w powstaniu styczniowym, czy Ludomira Benedyktowicza, który w powstaniu stracił obie ręce, ale dzięki specjalnemu przyrządowi malował dalej. Kuratorka zwróciła też uwagę na obecność kobiet związanych z kręgiem monachijskim takich jak Zofia Stryjeńska, która, chcąc studiować w czasach, gdy kobiet na akademię nie przyjmowano, zapisała się jako Tadeusz von Grzymała. Na wystawie znajdzie się również oryginalne wyposażenie pracowni artystów – m.in. Władysława Czachórskiego czy Alfreda Wierusz-Kowalskiego: sztalugi, palety, meble i drobne przedmioty towarzyszące pracy twórczej. Jak zauważył kurator Andrzej Frejlich, twórców polskiej szkoły monachijskiej łączyło zainteresowanie tematyką rodzinną, ludową i historyczną - często nasyconą melancholią i tęsknotą za krajobrazem ojczystym. – Jest takie żartobliwe powiedzenie, że Polacy związani z Monachium wprowadzili piąty żywioł do sztuki którym było błoto – mówił Frejlich, wskazując na charakterystyczne pejzaże jesieni i zimy. Wystawę „Monachijczycy. Gierymscy, Stryjeńska, Wierusz-Kowalski, Chełmoński i inni” będzie można oglądać od 21 listopada 2024 r. do 8 marca 2026 r. w Muzeum Narodowym w Lublinie. Data rozpoczęcia wydarzenia: 06.11.2025
Reklama