– Stawiając pomnik Czernickiemu chcemy uczcić 100-lecie odzyskania przez Polskę niepodległości – mówi radny Eugeniusz Wilkowski, przewodniczący społecznego komitetu. – Samego bohatera postrzegamy jako budowniczego życia społeczno-kulturalnego w polskim już Chełmie. Przede wszystkim wywierał wpływ na jego społeczność jako publicysta i wydawca popularnych „Wieści Chełmskich” a później „Zwierciadła”.
Kazimierz Czernicki do Chełma przeprowadził się z Mińska Mazowieckiego w 1921 r. Rok później wraz ze wspólnikami powołał Polskie Zakłady Graficzne. Po wybuchu wojny zaangażował się w działalność konspiracyjną, wydając między innymi tajne biuletyny. Aresztowany przez gestapo wraz z dwoma synami i grupą chełmskiej inteligencji został rozstrzelany w Kumowej Dolinie. Trzeci jego syn zginął w potyczce z Niemcami.
Projekt pomnika komitet zamówił u miejscowego rzeźbiarza Kamila Słowika, absolwenta Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Ma to być zwieńczona zrywającym się do lotu orłem granitowa bryła z brązową płaskorzeźbą przedstawiającą Czernickiego. Zorientowany w stronę budynku sądu monument ma mieć około 2,5 m wysokości. Będzie nosił lapidarny napis: „Kazimierzowi Czernickiemu/ budowniczemu życia społeczno-kulturalnego Chełma/ Chełmianie 2018”.
W opinii niektórych historyków Czernicki z dzisiejszego punktu widzenia był postacią kontrowersyjną.
– Nie ulega wątpliwości, że Czernicki był antysemitą – mówi Adam Puławski z lubelskiego oddziału IPN, który badał teksty drukarza i te, które wyszły z jego drukarni. – Zadeklarowany piłsudczyk niezmiennie był też w kontrze wobec władz miejskich i co dzisiaj można uważać za chwalebne zagorzałym antykomunistą. Słowem była to postać bardzo złożona i niejednoznaczna. Po wojnie był wybielany z uwagi na to, że to w jego zakładzie drukowano Manifest PKWN. Wykorzystano osobę nieżyjącego Czernickiego do budowania legendy na użytek ówczesnej władzy i propagandy.
Radny Wilkowski szacuje, że koszt budowy pomnika wraz z materiałami i projektem zamknie się w kwocie 25-28 tys. zł. Niedługo społeczny komitet, który tworzą duchowni, radni i przedstawiciele Urzędu Miasta Chełm ogłosi społeczną zbiórkę.
Komentarze