Od połowy marca 1942 r. do listopada 1943 r. w ramach Akcji Reinhardt Niemcy zamordowali około 2 mln Żydów. Zginęli w wyniku rozstrzeliwań w likwidowanych gettach, zmarli w transportach deportacyjnych lub zostali zagazowani w obozach śmierci. Szacuje się, że w obozach zagłady w Bełżcu, Sobiborze i na Majdanku zostało zamordowanych około 700 tys. Żydów.
Sawin to już 31. miejscowość w województwie lubelskim, w której pod koniec ubiegłego tygodnia odsłonięto tablicę upamiętniającą zbrodnie nazistów podczas II wojny światowej. To właśnie tutaj znajdował się obóz pracy. W połowie maja 1942 roku dwa tysiące Żydów z Sawina i Rudy wprowadzono do obozu zagłady w Sobiborze. Na przełomie października i listopada tegoż samego roku takie sam los spotkał 800 osób. Kolejne transporty miały miejsce w 1943 roku, do czasu zlikwidowania obozu pracy w Sawinie.
– Nasza wspólnota lokalna, jak i cały naród, ma obowiązek zachować pamięć o tych, którzy zginęli w bestialski sposób. Niech ta tablica będzie symbolem naszej pamięci ofiarach, ale także świadectwem naszej postawy wobec niesprawiedliwości i cierpienia. Naszym obowiązkiem jest pamiętać o przeszłości – mówiła podczas uroczystości Agnieszka Dąbrowska, wójt gminy Sawin.
Przypomnijmy. Inicjatorami akcji upamiętnienia w miejscowościach województwa lubelskiego Żydów – obywateli polskich pomordowanych przez Niemców podczas Akcji Reinhardt są marszałek Jarosław Stawiarski oraz prof. Sabina Bober z Pracowni Studiów nad Holokaustem Żydów Polskich i Europejskich Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, kierownik Oddziału Upamiętniania Miejsc Martyrologii w Departamencie Kultury, Edukacji i Dziedzictwa Narodowego Urzędu Marszałkowskiego w Lublinie.
- Kilka lat temu doliczyłam się 125 miejscowości. Dzisiaj praktycznie nie ma miejscowości, nie ma wsi na terenie Lubelszczyzny, gdzie nie mieszkaliby Żydzi. Oni byli wszędzie. Zamysłem pana marszałka, bo te tablice, to jest przede wszystkim jego pomysł - była edukacja. Jest wiele miejscowości na terenie Lubelszczyzny, gdzie byli Żydzi, żyli, współtworzyli te miejscowości, ale nie ma po nich żadnego śladu i właśnie poprzez te tablice chcemy dotrzeć do świadomości głównie młodych ludzi. Możemy zmieniać świat tylko poprzez edukację. Historia lubi się powtarzać i historia cały czas się powtarza i gdybyśmy potrafili wyciągać wnioski z tej historii nie byłoby żadnej wojny – mówiła prof. Sabina Bober dziękując wszystkim, którzy włączają się w edukację młodego pokolenia.
Tablice zostaną już wkrótce zostaną odsłonięte w kolejnych miejscowościach. - W sumie mamy ich 65, a w planach jest nawet 120 i więcej – przyznała S. Bober.
Miejscowości, w których zostaną jeszcze w tym roku odsłonięta tablice upamiętniające Żydów - obywateli polskich zamordowanych przez Niemców, w rocznicę Akcji Reinhardt:
16 września Dorohusk (12:00)
23 września Łuków (12:00)
26 września Radzyn Podlaski (12:00)
27 września Kamionka (12:00
2 października Chodel
3 października Zakrzówek
4 października Józefów nad Wisłą
9 października Opole Lubelskie
10/11 października Jeziorzany
23 października Bychawa
25 października Włodawa
26 października Krasnobród
