„Archeologiczne sensacje” to konkurs organizowany od 2018 roku przez miesięcznik „Archeologia żywa”. Co roku do nagrody nominowane są najważniejsze odkrycia archeologii z ubiegłego roku.
Wojewódzki Konserwator Zabytków w mediach społecznościowych pochwalił się, że wśród nominowanych znalazły się także znaleziska z naszego regionu:
W kategorii NAJSKUTECZNIEJ POPULARYZOWANE BADANIA 2024 ROKU nominowane zostały Archeologia i starożytności Chodlika. Działania w Dolinie Chodelki koordynowane są przez dr Łukasza Miechowicza Instytutu Archeologii i Etnologii PAN. W ramach projektu zorganizowano m.in. Przegląd Filmów Archeologicznych, wystawę zabytków i nocne zwiedzanie grodziska. Przeprowadzono prace porządkowe i wykopaliska w Chodelskim Lesie, a wybrane znaleziska zdigitalizowano. Wyniki zaprezentowano w Karczmiskach podczas transmisji Q&A z Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie.
W kategorii NAJCIEKAWSZY PROJEKT ROZPOCZĘTY W 2024 roku nominowane zostały Przemiany kulturowe na niżu polskim w III-I w. p.n.e. i ich synchronizacja ze światem celtyckim i śródziemnomorskim – problem chronologii absolutnej. Projekt pod kierownictwem dr hab. Piotra Łuczkiewicza, prof. UMCS ma na celu precyzyjne określenie czasu powstania kultury przeworskiej na terenach Polski poprzez datowanie radiowęglowe (14 C AMS) przepalonych szczątków kostnych z około 130 grobów. Wyniki pozwolą na dokładniejsze ustalenie chronologii tej kultury i jej synchronizację z systemami świata celtyckiego i śródziemnomorskiego wykorzystując nowoczesne metody statystyczne oraz analizę importowanych zabytków tj. fibule.
Drugi nominowany w tej kategorii projekt to Kultura na jedną nutę? Badanie społeczno-kulturowej różnorodności i dynamiki pierwszych społeczności rolniczych Kujaw poprzez produkcję i użytkowanie ceramiki. Projekt prowadzony pod kierownictwem dr hab. Joanny Pyzel (UMCS) bada społeczno-kulturową różnorodność pierwszych społeczności rolniczych na Kujawach około 5500 lat p.n.e. poprzez analizę ceramiki. Wykorzystując nowoczesne metody naukowcy odtworzą procesy produkcji i użytkowania naczyń wyniki pozwolą zidentyfikować różne grupy społeczne w ramach kultury ceramiki wstęgowej rytej, ich pochodzenie, interakcje i wpływ na proces neolityzacji Europy.
W kategorii NAJWAŻNIEJSZY SKARB 2024 ROKU nominowany został Depozyt barbarzyńskich militariów z początków naszej ery znaleziony w hrubieszowskich lasach. Mateusz Filipowicz odkrył wyjątkowy depozyt składający się z 15 militariów, w tym grotów włóczni, toporów bojowych i narzędzi. Przedmioty te datowane są na okres od I w. p.n.e. do III w. n.e. związane są prawdopodobnie z kulturą przeworską lub gocką. Znalezisko zostało zabezpieczone przez Muzeum im. Stanisława Staszica w Hrubieszowie po konserwacji zostały zaprezentowane podczas Nocy Muzeów 2024.
Głosowanie trwa do 2 stycznia do godziny 20 na stronie internetowej. Następnie głosy zostaną podliczone, przeliczone na punkty i dodane do głosów członków plebiscytowej kapituły. Zwycięzców poznamy 16 stycznia w specjalnym programie w serwisie YouTube.
