Jan Mazurek
Trzynasty punkt XVII sesji Sejmiku Województwa Lubelskiego brzmiał następująco: „Podjęcie uchwały w sprawie przyjęcia Wojewódzkiego Programu Przeciwdziałania Przemocy Domowej na lata 2026-2030”. W liczącym 117 stron dokumencie przedstawiono dane unaoczniające ogólnopolski problem. Pochodziły one z informacji przekazanych przez Komendę Główną Policji, Komendę Wojewódzką Policji w Lublinie, Prokuraturę Okręgową w Lublinie i Prokuraturę Okręgową w Zamościu.
W 2023 roku w całej Polsce wszczęto ponad 72 tysiące procedur Niebieskiej Karty, która służy do przeciwdziałania przemocy domowej. Liczba osób objętych tą procedurą przekroczyła granicę 95 tysięcy przypadków.
Wśród zarejestrowanych incydentów około 65 proc. dotyczyło przemocy psychicznej. Przemoc fizyczna stanowiła około 45 proc. wszystkich zgłoszeń do Niebieskiej Karty. Przemoc ekonomiczną wskazywano w około 10–12 proc sytuacji. Przemoc seksualna to 2 proc. udokumentowanych wydarzeń.
Odnotowano 50 przypadków śmiertelnych przemocy domowej. Policja dokonała ponad 10 tysięcy zatrzymań jej sprawców. W skali kraju ponad 90 proc. z nich stanowią mężczyźni.
Przemoc domowa na Lubelszczyźnie
Ponad 5 proc. dotkniętych przemocą Polaków mieszka na Lubelszczyźnie. W województwie lubelskim procedurą Niebieskiej Karty objęto ponad 5 tysięcy rodzin w 2023 roku. O 70 rodzin więcej niż w 2022 roku. Łącznie to 14 797 osób.
54 proc. spośród grupy 8,5 tysiąca osób doświadczających przemocy w naszym regionie w 2023 roku stanowiły kobiety, 35 proc. dzieci, 10 proc. mężczyźni. Liczba osób doznających lub potencjalnie doznających przemocy domowej na Lubelszczyźnie wzrosła z 3 978 w 2022 roku do 4 612 w 2024 roku. Liczba małoletnich pokrzywdzonych powiększyła się z 517 w 2022 roku do 1 255 w 2024 roku, czyli o 142,7 proc.
W 2024 roku w województwie lubelskim odnotowano 3,2 tysiąca przypadków przemocy psychicznej, prawie 2,5 tysiąca fizycznej, 454 ekonomicznej i 93 seksualnej. Liczba zatrzymanych sprawców spadła z niecałych 2 tysięcy w 2022 roku do 1,6 tysiąca w 2024 roku. Wśród zatrzymanych w 2024 roku 95 proc. stanowili mężczyźni, a 4,5 proc. kobiety.
Na Lubelszczyźnie w 2024 roku wszczęto o 200 więcej postępowań przygotowawczych w sprawie przemocy domowej. Było ich już prawie 2,5 tysiąca. Środki zapobiegawcze zastosowano w 920 razy w 2022, 891 razy w 2023, i 979 razy w 2024 roku. Liczba osądzonych sprawców spadła z 1,6 tysiąca w 2022 roku do 1,4 tysiąca w 2024 roku. Liczba przypadków śmiertelnych wzrosła z 4 w 2022 roku do 10 w 2024 roku.
Sejmik Województwa reaguje
Radni Sejmiku Województwa okazali się jednomyślni w przyjęciu „Wojewódzkiego Programu Przeciwdziałania Przemocy Domowej na lata 2026-2030”. 30 spośród z nich zagłosowało „za”. Nikt nie był przeciw. Nikt nie wstrzymał się od głosu.
To o tyle ważne, że autorzy uchwały powoływali się na badania Ministerstwa Sprawiedliwości, z których wynika, że Polacy wciąż nie bardzo wiedzą, co robić w przypadku doświadczenia przemocy domowej, chociażby „nie mają świadomości na temat istnienia i działania podmiotów regionalnych, na przykład Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie (jedynie 8,4 proc wskazań) czy Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów (jedynie 2,3 proc.) oraz wykazują się bardzo niską znajomością numerów telefonów/infolinii dla osób pokrzywdzonych”.
Mało tego, jak czytamy w uchwale, prawie 18 proc. Polaków uważa, że kary fizyczne prowadzą do poprawy zachowania dziecka. Z jednego z badań wynika zaś, że co piąty respondent był świadkiem sytuacji, gdy dorosły karał dziecko cieleśnie, ale aż 28 proc. spośród nich w żaden sposób nie zareagowało. Dlaczego? Z przekonania, że „to rodzice powinni decydować o sposobie wychowania - tak odpowiedziało 39% proc. ankietowanych, którzy nie zareagowali na krzywdzenie dziecka”.
Program ochrony ofiar przemocy domowej
Celem „Wojewódzkiego Programu Przeciwdziałania Przemocy Domowej” ma być „zmniejszenie rozmiarów i skutków przemocy domowej w województwie lubelskim poprzez budowanie spójnego i efektywnego systemu zapobiegania temu zjawisku”. Zawiera on nie tylko program ochrony osób doznających przemocy domowej, ale też programy korekcyjno-edukacyjne i psychologiczno-terapeutyczne dla osób stosujących przemoc domową.
Kluczowe działania skupiają się na zwiększaniu świadomości społecznej. Na regularnych badaniach, monitoringu, kampaniach informacyjnych, które mają pomóc mieszkańcom Lubelszczyzny w rozpoznawaniu przemocy domowej i szybszym reagowaniu, gdy do niej dochodzi. Oddolnie, na poziomach samorządów, powiatów, gmin. Równie ważną częścią programu ma być wzmocnienie systemu ochrony osób doświadczających domowego terroru - większa dostępność pomocy psychologicznej, prawnej i medycznej. I profesjonalizacja sposobów pracy z jego sprawcami.
Oddzielne środki przeznaczone mają być też na wyszkolenie służb mundurowych i pracowników opieki socjalnej, którzy na co dzień muszą mierzyć się z delikatną materią, jaką jest przeciwdziałanie przemocy domowej. Program ma wzmacniać ich kompetencje poprzez szkolenia, superwizje, lepszą koordynację ich działań.
„Wojewódzki Program Przeciwdziałania Przemocy Domowej” sfinansowany zostanie ze środków samorządu województwa, budżetu państwa, funduszy unijnych i partnerstw lokalnych.
***
Ogólnopolski telefon dla ofiar przemocy w rodzinie
„Niebieska Linia” 800-12-00-02
Czynny przez całą dobę
Dzwoniąc pod nr 800-120-002 uzyskasz wsparcie, pomoc psychologiczną, informacje o możliwościach uzyskania pomocy najbliżej miejsca zamieszkania.
Doświadczasz, doświadczyłaś lub doświadczyłeś przemocy domowej?
Zadzwoń pod Niebieską Linię lub na numer alarmowy 112.
Komentarze