„Nie” dla referendum w sprawie przyszłości górek czechowskich w Lublinie. List otwarty

– Uważamy, że jeśli do tego referendum dojdzie, a tym bardziej jeśli jego wynik będzie pozytywny lub tak zostanie zinterpretowany, Lublin zyska opinię miasta, w którym naruszono zasady demokracji i ładu ustrojowego wypracowanego po 1989 roku – czytamy w liście otwartym przeciwników budowy bloków na dawnym poligonie, którzy podkreślają, że górki czechowskie są „jednym z kluczowych terenów zieleni dla całego Lublina”.

Przypomnijmy: Krzysztof Żuk chce, by 7 kwietnia mieszkańcy odpowiedzieli w referendum na jedno pytanie:

„Czy jest Pan/Pani za tym aby Gmina Lublin zmieniła obecnie dopuszczony miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego rodzaj zabudowy z usługowej, komercyjnej i sportowo-rekreacyjnej na zabudowę mieszkalno-usługową na ok. 30 ha terenu tzw. Górek Czechowskich, w zamian za przekazanie Gminie Lublin pozostałych ok. 75 ha tego terenu i współfinansowanie przez obecnego właściciela jego zagospodarowania, jako zieleni publicznej, przy zachowaniu cennych przyrodniczo walorów.”

– Nie dyskutujemy tutaj o słuszności pytania referendalnego, choć z pewnością wymagałoby to osobnej debaty. Dyskutujemy o samym sposobie decydowania o losie jednego z najcenniejszych ekosystemów miasta – stwierdzają sygnatariusze listu otwartego. Twierdzą też, że referendum „stanie się kampanią reklamową zmonopolizowaną przez jeden komercyjny podmiot”, czyli dewelopera będącego właścicielem górek czechowskich, który zapowiada, że będzie namawiać do głosowania na „tak”.

– Kto w stopniu porównywalnym do możliwości Dewelopera będzie „zachęcał do głosowania na nie”? – pytają autorzy listu, którzy poprzez portal https://zrzutka.pl/9r5fsf  rozpoczęli w internecie zbiórkę funduszy na przeprowadzenie kampanii namawiającej do głosowania na „nie”.

Przeprowadzenie referendum, jego termin oraz brzmienie pytania zależą od Rady Miasta, która ma się zająć tą sprawą 31 stycznia.

Prezydent Miasta Lublin, Rada Miasta, Mieszkańcy

Jako Mieszkańcy i Mieszkanki Lublina, dumni z naszych demokratycznych swobód i naszego Miasta, zgodnie z przysługującymi nam obywatelskimi prawami i obowiązkami dla których podstawą jest Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, niniejszym chcemy wyrazić nasz sprzeciw wobec organizacji referendum dotyczącego przyszłości Górek Czechowskich.

Uważamy, że jeśli do tego referendum dojdzie, a tym bardziej jeśli jego wynik będzie pozytywny lub tak zostanie zinterpretowany, Lublin zyska opinię miasta, w którym naruszono zasady demokracji i ładu ustrojowego wypracowanego po 1989 roku. Wówczas, udziałem milionów stało się to, co dotychczas wydawało się nieosiągalne – demokracja, prawa człowieka, wolne wybory. Przez ostatnich trzydzieści lat przyzwyczailiśmy się do myśli o powszechności i oczywistości tych zasad. Trzy dekady po transformacji ustrojowej mamy co do tego wątpliwości.

Medialne wypowiedzi Właściciela Górek, iż będzie „zachęcał do głosowania na tak” w referendum jest przecież wielkim eufemizmem. Będzie on po prostu - i już to robi - reklamował swój produkt. W ten sposób referendum o losie Górek Czechowskich, którego koszt szacowany jest na 350-500 tys. (z pieniędzy podatników), stanie się kampanią reklamową zmonopolizowaną przez jeden komercyjny podmiot.

Kto w stopniu porównywalnym do możliwości Dewelopera będzie „zachęcał do głosowania na nie”? Kto wyjaśni 350 000 Mieszkańców i Mieszkanek Lublina, jakie korzyści przyniesie im zachowanie Górek Czechowskich w maksymalnym stopniu jako publicznego terenu zieleni? Kto przedstawi alternatywne scenariusze? Kto nagłośni planistyczną historię tego terenu i przypomni, dlaczego Górki są chronione przed urbanizacją w obowiązującym Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Lublina z 2000 r. ? Kto sfinansuje w prasie całostronicowe cytaty ze Studium i wizualizacje ukazujące, jak realnie może wyglądać zabudowanie 30% Górek blokami? Kto wynajmie firmy PR-owe do popularyzacji tych treści w mediach społecznościowych?

„Co to za demokracja, skoro ubiegać się o wybór mogą tylko ludzie, którzy mają milion albo 10 mln dolarów?”, zapytał podczas jednego z wywiadów znany amerykański politolog Benjamin Barber. Parafrazując jego słowa, można zapytać: co to za demokracja, w której rola najbardziej aktywnego gracza w decydowaniu o lokalnym planie zagospodarowania przypada liczącemu na zysk prywatnemu inwestorowi?

Co to za demokracja, w której demokratyczne władze pomijają decyzje swoich obywateli, do respektowania których same się zobowiązały, organizując panel obywatelski? Panel obywatelski jest innowacyjną, naukową metodą podejmowania społecznie reprezentatywnych decyzji, stąd jego wysoki koszt ok. 200 tys. Zgodnie z zasadami tej metody 60 panelistów i panelistek reprezentujących społeczność Lublina wypracowało rekomendacje, które miały być zobowiązujące dla Miasta. Jedna z tych rekomendacji brzmi: „Pełna ochrona Górek Czechowskich przed zabudową”. Dlaczego teraz znowu na ten sam temat organizuje się referendum? Czy metoda panelu obywatelskiego okazała się zła? Czy mamy do czynienia z prawdziwą, rzeczywistą partycypacją społeczną, czy też z wykorzystywaniem jej narzędzi do realizacji prywatnych interesów?

Polskie samorządy stoją na straży dobra wspólnego „małych ojczyzn”, którego częścią jest ład przestrzenny i zrównoważony rozwój. Dlatego też prawo własności gruntów zostało zgodnie z Konstytucją ograniczone kilkoma ustawami. Bez tego ładu, wypracowywanego przez pokolenia polskich urbanistów przynajmniej przez 100 lat niepodległości, mielibyśmy przestrzenny bezład i chaos. Art. 1 ust. 3 Ustawy o planowaniu zagospodarowaniu przestrzennym mówi: „Ustalając przeznaczenie terenu lub określając potencjalny sposób zagospodarowania i korzystania z terenu, organ waży interes publiczny i interesy prywatne, w tym zgłaszane w postaci wniosków i uwag, zmierzające do ochrony istniejącego stanu zagospodarowania terenu, jak i zmian w zakresie jego zagospodarowania, a także analizy ekonomiczne, środowiskowe i społeczne.”

Przypomnijmy, jak nasze własne, aktualnie obowiązujące Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta traktuje wspomniany w Ustawie interes publiczny. W punkcie „Ochrona szaty roślinnej” Studium mówi: „Głównym zagrożeniem dla szaty roślinnej są wszelkiego rodzaju procesy inwestycyjne. Tereny zieleni w mieście traktowane są przez różne grupy inwestorów jako potencjalne miejsca realizacji zabudowy. (...) Ochronę zieleni należy traktować w sposób rygorystyczny, ponieważ stanowi ona zasoby biologiczne miasta, wzbogaca krajobraz i współtworzy struktury przestrzenne.” W punktach „Podmioty realizujące” oraz „Warunki rozpoczęcia i sposób realizacji programu” Studium mówi: „(…) formy ochrony planistycznej ustanawiają jednostki samorządu terytorialnego. (…) Należy wyraźnie podkreślić, iż konsekwentny i ciągły proces ochrony walorów środowiska przyrodniczego jest jedynym skutecznym sposobem uzyskania zamierzonych efektów.”

Górki Czechowskie są w Studium jednym z kluczowych terenów zieleni dla całego Lublina. Czy od 2000 roku ich wartość zmalała? Czy mamy czystsze powietrze, więcej parków i łąk? Czy zatem znane jest ekonomiczne wyliczenie wartości Górek, jaką mają one dla społeczności lokalnej i interesu publicznego? Nie dyskutujemy tutaj o słuszności pytania referendalnego – choć z pewnością wymagałoby to osobnej debaty. Dyskutujemy o samym sposobie decydowania o losie jednego z najcenniejszych ekosystemów miasta; o tym, czy planowane referendum jest zgodne z przytoczonymi powyżej przepisami.

W 1978 roku w eseju Siła bezsilnych Vaclav Havel pisał: „Mówiąc o życiu w prawdzie, nie mam naturalnie na myśli wyłącznie wyrażania poglądów na przykład w formie jakiegoś protestu albo listu (...). Może to być cokolwiek, za pośrednictwem czego człowiek lub grupa ludzi buntuje się przeciw manipulowaniu sobą.” Po ponad czterdziestu latach słowa te nabierają szczególnego znaczenia. Szczególnego znaczenia nabiera również postawa miejskich Obywateli i Obywatelek: zaangażowania i aktywnego opowiedzenia się po stronie tego, co prawdziwe, rzetelne i uczciwe.

Inicjatorzy i autorzy listu:

Agnieszka Ziętek, socjolożka i politolożka, adiunkt UMCS

Jan Kamiński, architekt krajobrazu, nauczyciel akademicki

Magdalena Nosek, aktywistka miejska

Sławomir Pawłowski, inżynier, społecznik, reprezentant mieszkańców w Komitecie Rewitalizacji Miasta Lublin

Szymon Pietrasiewicz, aktywista, animator kultury, Lubelski Ruch Miejski

Krzysztof Gorczyca, aktywista miejski

List podpisali:

• prof. Andrzej Leder, Polska Akademia Nauk
• prof. Kazimierz Stanisław Ożóg - lublinianin, prodziekan wydziału Historii Sztuki Uniwersytetu Opolskiego
• Jarosław Koziara - artysta
• Cecylia Malik - artystka, aktywistka, Modraszek Kolektyw
• dr inż. arch. Łukasz Pancewicz, urbanista, firma A2P2 Architecture & Planning, adiunkt Wydział Architektury Politechniki Gdańskiej.  
• dr hab. Andrzej Kapusta, wykładowca akademicki, UMCS
• dr hab. Paweł Leszkowicz, historyk sztuki, kurator wystaw
• dr hab. Tomasz Kitliński, filozof, filolog, aktywista
• dr hab. Piotr Szreniawski, nauczyciel akademicki, artysta
• dr hab. Joanna Wowrzeczka, artystka, aktywistka
• dr hab. Beata Dobrowolska, nauczyciel akademicki, mieszkanka Lublina
• dr hab. Halina Rarot, prof., Politechnika Lubelska
• dr hab Paweł Sikora, wykładowca akademicki, UMCS
• dr Przemysław Pluciński, wykładowca akademicki
• dr Adam Ostolski, Uniwersytet Warszawski
• dr Tomasz Opania, artysta
• dr Tomasz Kalbarczyk, aktywista
• dr Tomasz Rakowski, etnolog, kulturoznawca, Uniwersytet Warszawski
• dr Teresa Klimowicz, Stowarzyszenie „Studnia Pamięci", Instytut Kulturoznawstwa UMCS
• dr Rafał Czekaj, filozof, estetyk, adiunkt WFiS UMCS
• dr Paulina Zarębska-Denysiuk, aktywistka miejska
• dr Mikołaj Lewicki, Instytut Socjologii, Uniwersytet Warszawski
• dr Barbara Smoczyńska, trenerka i coach
• dr Tomasz Załuski, wykładowca akademicki, Uniwersytet Łódzki
• dr Marta Jaskulska, socjolożka, nauczycielka akademicka, absolwentka Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
• dr Dominika Harasimiuk - wydział Prawa i Administracji, Uczelnia Łazarskiego w Warszawie
• Tomasz Buczek, biolog, ornitolog
• Piotr Celiński, prof. UMCS
• Klaudia Giordano - dr ochrony środowiska, przewodnik miejski, pilot wycieczek
• Sławomir Sierakowski, Krytyka Polityczna
• Michał Borucki, Krytyka Polityczna
• Mikołaj Syska, aktywista, członek zespołu Krytyki Politycznej
• Jakub Szafrański, fotograf i publicysta Krytyki Politycznej
• Kamila Kasprzak, aktywistka, animatorka kultury i koordynatorka Klubu Krytyki Politycznej w Gnieźnie
• Jan Ordyński, dziennikarz
• Jacek Zalewski, dziennikarz
• Katarzyna Prus, dziennikarka
• Alina Pospischil, dziennikarka
• Agata Diduszko-Zyglewska, dziennikarka, działaczka społeczna, warszawska radna
• Marek Rybołowicz, dziennikarz prasowy
• Lech Cwalina, współwłaściciel restauracji Hades-Szeroka
  
• Elżbieta Cwalina, współwłaścicielka restauracji Hades-Szeroka
• Józef Nowomiński, przewodniczący Rady Dzielnicy Tatary
• Krzysztof Wiśniewski, radny Rady Dzielnicy Czuby Południowe
• Maja Łukasik - Radna Rady dzielnicy Czechów Południowy
• Marcin Marciniak - Prezes Lubelskiego Stowarzyszenia Rowerowego LSFR, Klub Wysokogórski Lublin
• Justyna Kieruzalska - Uho.studio, graficzka, animatorka kultury głuchych
• Marcin Jan Mrowca - aktor teatru Gardzienice, animator kultury
• Alina Czyżewska, aktywistka, aktorka
• Sylwia Janasz, animatorka kultury, współautorka Kooperatywy Lubelskiej
• Marta Kurowska, aktywistka miejska
• Monika Stolat, menedżerka kultury
• Marcin Sudziński, animator kultury, pszczelarz, fotograf
• Anna Bakiera, pracownik NGO
• Łukasz Witt–Michałowski, reżyser
• Robert Zając, kolektyw kilku.com, projektant grafik
• Katarzyna Szczypior, architektka krajobrazu
• Rafał Lis, animator kultury
• Michał Fronk, architekt, architekt krajobrazu
• Paweł Adamiec, nauczyciel akademicki, Instytutu Architektury Krajobrazu KUL, architekt krajobrazu, artysta wizualny
• Paweł Laufer, pisarz, dziennikarz, LRM
• Rafał Sadownik, kierownik pracowni ds. Kultury i Sztuki Ludycznej, Warsztaty Kultury w Lublinie
• Renata Kiełbińska, pedagog, kierownik domu kultury
• Bogusław Byrski, aktor Teatru im. H. Ch. Anderesena
• Iza Gawęcka, aktywistka, artystka, animatorka kultury
• Katarzyna Hołda, artystka
• Jan Kapela, pisarz, aktywista
• Przemysław Szymański, animator kultury
• Marek Nawratowicz, pracownik instytucji kultury
• Tymoteusz Wojna, animator kultury
• Dariusz Figura, animator kultury, trener
• Ewelina Kruszewska, projektantka, grafik
• Iwona Konecka, animatorka kultury
• Grzegorz Reske, kurator i producent sztuk performatywnych
• Ludomir Franczak, artysta, reżyser teatralny
• Marta Keil, kuratorka
• Anna Cieplak, animatorka kultury, pisarka
• Rafał Betlejewski, artysta
• Patryk Kuś, animator kultury
• Magdalena Długosz, aktywistka, kulturoznawczyni, asystentka na Wydziale Humanistycznym UMCS
• Marcin Skrzypek, laureat Medalu 700-lecia Miasta Lublin, członek Rady Programowej Polskiego Kongresu Obywatelskiego
• Jolanta Prochowicz, członkini Zarządu Stowarzyszenia Homo Faber, filozofka, doktorantka w Instytucie Filozofii UW
• Magdalena Linkowska, kuratorka
• Ewa Kipta, emerytowana architekt i urbanistka
• Aleksandra Korzeniowska, lekarz med.
• Ewa Kokoszycka, aktywistka
• Ignacy Brees, aktywista
• Beata Pyza, magister sztuki
• Apolonia Tatarczak, mieszkanka Lublina
• Piotr Szumlewicz, związkowiec
• Dariusz Osiński-Krawiec, dj, miłośnik przyrody
• Bart Staszewski, Marsz Równości w Lublinie
• Rafał Rutkowski, poeta
• Zbigniew Kowalczyk, inżynier środowiska
• Paweł Cegiełko, mieszkaniec osiedla Botanik
• Piotr Skrzypczak, Stowarzyszenie Homo Faber
• Marta Wysocka, historyk sztuki
• Jarosław Sachar, socjolog, kulturoznawca
• Sylwia Hejno
• Renata Bukowska, mieszkanka ul. Paganiniego
• Marta Tarnowska, socjolożka, aktywistka
• Klaudia Olender, aktywistka
• Paweł Hajncel, artysta
• Lalla Podobińska, Stowarzyszenie "Społeczeństwo FAIR"
• Anna Dryjańska, aktywistka kobieca
• Szymon Furmaniak, społecznik z dzielnicy Dziesiątej
• Pat Kulka-Kowalczyk, Instytut Studiów Zaawansowanych
• Katarzyna Zabratańska, prezeska Innej Fundacji, socjolożka, działaczka na rzecz różnorodności
• Urszula Janik, muzyk
• Piotr Sękowski, muzyk
• Grzegorz Sabeł, muzyk
• Anna Mazuś, dyspozytor lotniczy
• Ewa Szember-Czerwińska, mieszkanka
• Katarzyna Dudziak, pedagog, aktywistka miejska
• Jadwiga Dudziak, mieszkanka Lublina
• Zofia Trębaczewska-Smutek, przyrodnik, emerytowany pracownik Ogrodu Botanicznego UMCS
• Grażyna Goliszek, nauczycielka
• Bernardyna Król, emerytowana nauczycielka
• Maria Rzeszot, studentka politologii
• Aleksandra Król, studentka biologii UMCS
• Elżbieta Myśliwiecka, dyrektorka SP, nauczycielka
• Waldemar Kudlak, nauczyciel
• Danuta Kudłak, emerytka
• Agata Myśliwiecka, studentka socjologii Kul
• Magdalena Bartnik, mieszkanka Lublina
• Joanna Opalińska, muzyk
• Teresa Opalińska, emerytowana mieszkanka Czechowa
• Bogusław Opaliński, emerytowany mieszkaniec Czechowa
• Marcin Opaliński, inżynier budownictwa
• Krystyna Sakowska, muzyk
• Joanna Gałaś, nauczyciel
• Kazimierz Gałaś, nauczyciel
• Bożena Gałaś, nauczyciel
• Agnieszka Gałaś, instruktor tańca
• Romana Okońska, emerytowana księgowa
• Roman Okoński, emerytowany nauczyciel
• Olga Ewa Pawłowska, manager
• Artur Pawłowski, właściciel kwiaciarni
• Małgorzata Sobieszek, nauczyciel
• Krzysztof Sobieszek, operator kamery
• Marcin Wiliński, muzyk
• Bernadetta Janda, nauczyciel
• Adrian Janda, muzyk
• Krystyna Wilczyńska, muzyk
• Krzysztof Szczepański, muzyk
• Małgorzata Jargiełło-Baszak, lekarz
• Joanna Jakobs, muzyk
• Agnieszka Muras, działaczka społeczna
• Stanisława Fidor-Tatarczuk, architekt krajobrazu
• Katarzyna Michalik, animator, bibliotekarz
• Sebastian Michalik, sztygar elektryczny
• Jadwiga Janaszek, emeryt
• Anna Boguszewska-Czubara, nauczyciel akademicki, chemik
• Agata Karewicz, artysta plastyk
• Małgorzata Szymańska-Paździor, biolog
• Magdalena Kobylinska, nauczyciel
• Tomasz Gąsior, muzyk, ogrodnik
• Joanna Gąsior, pedagog, nauczyciel
• Urszula Gut, inspektor
• Marta Góźdź, artystka, scenografka
• Jacek Giszczak, muzyk
• Mirek Sokołowski, muzyk
• Piotr Strelnik, artysta malarz
• Marta Sobolewska, ekonomistka
• Janina Zabielska, socjolog, IS WNS KUL
• Katarzyna Tymicka, specjalista GIS
• Małgorzata Wołoszyn, kreślarz autocad
• Ilona Gruzla, nauczyciel
• Małgorzata Goławska, filolożka romańska, Kooperatywa Lubelska
• Paweł Grochocki, muzyk
• Ryszard Schaeffer, komandor AKŻ w Nowym Targu
• Zofia Polska, Stowarzyszenie Zimne Doły, radna dzielnicy Węglin Północny
• Seweryn Szczepanik - ekonomista, ojciec dwójki dzieci
• Nikola Łukasik - uczennica, stypendystka miasta Lublin, laureatka wielu olimpiad przedmiotowych
• Kuba Pałys - muzyk
• Marcelina Chomiak - mgr inż behawiorystyki zwierząt
• Jacek Orzeł - fotograf
• Andrzej Hermanowicz - chirurg
• Katarzyna Hermanowicz - nauczycielka, logopeda, mama
• Agnieszka Świetlicka - tłumaczka
• Jakub Kowalczuk - lublinianin, tata 2 dzieci
• Monika Kowalczyk - historyk sztuki, animator turystyki
• Bartek Kaproń - wychowywał się na górkach, obecnie pracownik naukowy Roztoczańskiego Parku Narodowego
• Katarzyna Kulbowska - lublinianka
• Rafał Piekutowski - przedsiębiorca
• Paweł Cegiełko - mieszkaniec dzielnicy Botanik
• Dawid Samuła - konsultant oświatowy
• Joanna Stefańska - przedsębiorca, terepeutka, mama
• Michał Misztal - przedsiebiorca, tata
• Anush Chilingaryan - restauratorka, mama
  
• Barbara Der-Staszewska - neurologopeda
• Kamil Malinowski - psycholog
• Tomasz Woźniak - rady miasta Iława
• Aleksandra Kornelia Maj - lekarz weterynarii
• Kajetan Wilkos - mieszkaniec Czechowa
• Michał Przeciechowski - przedsiębiorca
• Cezary Michalec - ogrodnik
• Łukasz Downar - archiwista
• Paweł Karwański - inżynier