Międzynarodowe konsorcjum, do którego oprócz lubelskich naukowców należą zespoły z Niemiec, Włoch, Grecji i Wielkiej Brytanii wygrało prestiżowy konkurs w ramach unijnego programu Horizon 2020 dotyczącego innowacji i wdrożeń w dziedzinie medycyny. Zgłoszony projekt zajął pierwsze miejsce pokonując 500 konkurentów z całej Europy. Wartość przedsięwzięcia to 4 miliony euro. Uniwersytet Medyczny na badania otrzyma 1,5 miliona złotych.
Najpierw w szpitalu, potem w domu
Prace nad stworzeniem robota dla chorych na Alzheimera już się rozpoczęły i potrwają trzy lata. Pierwszy prototyp ma być gotowy w przyszłym roku.
- Bardzo ważna jest interakcja pomiędzy pacjentem i robotem, która ułatwi prowadzenie rehabilitacji. Zaprogramowany plan dnia oraz śledzenie codziennych czynności przez robota uświadomi pacjentowi, w jakich obszarach robi błędy i jak może je naprawić - tłumaczy prof. Konrad Rejdak, szef Katedry i Kliniki Neurologii Uniwersytetu Medycznego, który kieruje zespołem lubelskich naukowców.
Robot ma być najpierw testowany w warunkach szpitalnych, a w przyszłości trafić do domów pacjentów. - Dzięki temu, że bierzemy udział w tym projekcie, pierwsze testy odbędą się właśnie w naszej klinice, a potem w Barcelonie - mówi prof. Rejdak. – W przyszłości chcielibyśmy, żeby robot trafił do domów pacjentów, gdzie jest najbardziej potrzebny. Osoby cierpiące na Alzheimera to często osoby samotne, a robot ma między innymi pomagać w codziennych czynnościach, jak na przykład podawanie kubka czy zakręcanie gazu na kuchence.
Praca zespołowa
Zespół neurologów jest jedynym partnerem medycznym, który pomaga zaplanować specjalistyczne funkcje użyteczne dla pacjentów. W tworzeniu robota zostaną wykorzystane najnowsze technologie informatyczne i transmisji danych, co mają zagwarantować najlepsze instytucje technologiczne w Europie. W projekcie biorą udział również inżynierowie z lubelskiej firmy Accrea, która zajmie się budową mechanicznych części urządzenia i jego oprogramowaniem. - Konieczna będzie ścisła współpraca pomiędzy naszym zespołem a inżynierami aby zaprogramować robota odpowiednio do potrzeb pacjentów - mówi prof. Rejdak.
- Projekt ma być funkcjonalny, musimy więc wiedzieć jakim pacjentom ma służyć. Na tej podstawie nadajemy priorytety i wykonujemy projekt koncepcyjny - mówi Bartłomiej Stańczyk, prezes firmy Accrea. - Zaczniemy nad nim pracować po wykonaniu specyfikacji.
Inteligentne roboty
Accrea specjalizuje się w projektach medyczno-inżynierskich. To już czwarte tego typu przedsięwzięcie. - Poprzednie projekty miały taką samą formułę jak ten. Realizowały go międzynarodowe konsorcja złożone z różnych podmiotów, w tym medycznych - zaznacza Stańczyk. - Dzięki temu zdobyliśmy doświadczenie w konstruowaniu takich robotów, miedzy innymi pod względem współpracy ze środowiskiem medycznym.
Lubelska firma wzięła udział w projektach Iuro, Remedi i Mobot. - W ramach pierwszego powstał inteligentny robot miejski, pomaga poruszać się w nieznanej przestrzeni - tłumaczy Stańczyk. - Z kolei Remedi umożliwia zdalną diagnostykę, medyczną np. wykonywanie badań USG. Mobot to inteligentny chodzik, przeznaczony głównie dla osób starszych, które mają problemy z mobilnością. Robot prowadzi pacjenta i kontroluje jego ruch, zapobiega upadkowi.
Odkrył substancję, która opóźnia Alzheimera
Łukasz Wysocki, uczeń I LO im. S. Staszica w Lublinie odkrył substancję, która opóźnia, a nawet hamuje chorobę Alzheimera. Dzięki szybkiej i taniej metodzie pozyskiwania, lek mógłby być produkowany na dużą skalę.
Odkrycie 18-letniego naukowca zapowiada się bardzo obiecująco. Substancja niszczy gromadzące się w mózgu złogi białek, które uszkadzają struktury neuronów i doprowadzają do rozwoju choroby Alzheimera. - Wstępne badania wykazały, że substancja nie ma negatywnego działania na ludzką wątrobę - tłumaczy Łukasz Wysocki. - Lek nie jest jednak gotowy na wypuszczenie na rynek. Musi jeszcze przejść mnóstwo testów, najpierw na komórkach, później na zwierzętach, zanim będzie można przeprowadzić badania kliniczne. Jeśli wszystkie się powiodą, będzie można myśleć o produkcji.
Młody naukowiec odkrył leczniczą substancję podczas stażu badawczego w Instytucie Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej PAN w Warszawie. - Syntezą chemiczną zainteresowałem się jeszcze w gimnazjum, w liceum zająłem się tym na poważnie. Zajmowałem się ekstrakcją związków chemicznych z roślin, badałem też chorobę Alzheimera i sposoby na niszczenie złogów białkowych, które prowadzą do rozwoju choroby - opowiada licealista. - W końcu trafiłem na publikację, która dotyczyła tego zagadnienia. Udało mi się załatwić staż badawczy w instytucie, podczas którego pracowałem pod okiem prof. Andrzeja Lipkowskiego.
W tym momencie nie ma na rynku leków na chorobę Alzheimera, są tylko takie, które ją spowalniają. Licealista opracował tanią i szybką metodę syntezy swojego lekarstwa. Substancję można uzyskać z powszechnie dostępnych roślin i to przy użyciu najprostszego sprzętu. Eksperci od neurologii są jednak ostrożni w ocenie odkrytej przez licealistę substancji.
Komentarze