Konkurs organizowany przez Narodowy Instytut Dziedzictwa na zlecenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Generalnego Konserwatora Zabytków, co roku nagradza właścicieli i opiekunów tych zabytków, którzy z troską i pomysłem ratują przeszłość przed zapomnieniem.
W tegorocznej, jubileuszowej 50. edycji konkursu, zgłoszono aż 76 obiektów z całej Polski. Do etapu finałowego przeszło 67, a aż sześć pochodzi z woj. lubelskiego i zostały zakwalifikowane do etapu oceny merytorycznej.
Lubelscy nominowani w konkursie „Zabytek Zadbany 2025”:
- Brama Lwowska Stara w Zamościu
Kategoria: Utrwalenie wartości zabytkowej obiektu
Monumentalna brama wjazdowa z XVII wieku, będąca wizytówką twierdzy Zamość, przeszła gruntowną konserwację, która przywróciła jej dawny blask i historyczną funkcję obronno-reprezentacyjną.
- Aleja kasztanowa w Siennicy Różanej
Kategoria: Rewaloryzacja przestrzeni kulturowej i krajobrazu
Zabytkowa aleja kasztanowa to nie tylko relikt dawnych założeń parkowych, ale także przykład harmonijnego łączenia dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego.
- Stajnia w zespole pałacowym w Zawieprzycach
Kategoria: Adaptacja obiektów zabytkowych
Zniszczona przez dekady stajnia odzyskała godność dzięki udanej adaptacji. Dziś służy jako przestrzeń edukacyjna i kulturalna, przyciągając turystów i mieszkańców.
- Pałac Potockich w Międzyrzecu Podlaskim
Kategoria: Adaptacja obiektów zabytkowych
To kolejny przykład, jak dzięki determinacji lokalnych władz i społeczności można tchnąć nowe życie w dawną rezydencję – bez zatracania jej historycznego charakteru.
- Dwór Sztuki w Siennicy Różanej
Kategoria: Adaptacja obiektów zabytkowych
Dawny dwór, przekształcony w centrum artystyczne, przyciąga dziś twórców i miłośników kultury. To pokazuje, że zabytek może być nie tylko piękny, ale i użyteczny.
- Synagoga, obecnie biblioteka w Tarnogrodzie
Kategoria: Adaptacja obiektów zabytkowych
Unikalny przykład ocalonego dziedzictwa żydowskiego, które zyskało nowe życie jako miejsce wiedzy i integracji społecznej.
Konkurs z misją
Konkurs „Zabytek Zadbany” to coś więcej niż wyścig o dyplomy i tablice. Jego celem jest promocja opieki nad zabytkami, w tym propagowanie najlepszych wzorów badań, konserwacji, adaptacji, utrzymania i zagospodarowania obiektów wpisanych do rejestru zabytków. Wyróżnieni otrzymują nie tylko prestiż, ale również uznanie za realny wkład w ochronę polskiego dziedzictwa.
Zwycięzców poznamy do końca października. Trzymamy kciuki za lubelskie perełki – bo nasze zabytki to nie tylko mury i kamienie, ale przede wszystkim opowieści, które warto ocalić.
