Pobyt już nie równa się dobrobyt

Kryzys na rynku nieruchomości zbiera - i będzie zbierał - coraz większe żniwo. - Rynek nieruchomości to rynek długoterminowy, więc skutki kryzysu będą odczuwalne jeszcze długo - mówi Tomasz Iwan prezes zarządu Biura Nieruchomości Kleczkowski w Lublinie. A to oznacza, że willa z basenem jest znacznie tańsza niż u nas… Tanio sprzedam! Wartość nieruchomości w całym kraju spadła nawet o 50 proc. Oczywiście, między poszczególnymi stanami są różnice. Dobrym przykładem jest stan Nowy York, gdzie ceny są niższe niż w Lublinie, chociaż do nas też dotarł kryzys. Tam dom można mieć już za 300 tys. w przeliczeniu na złotówki. Jeżeli wybierzemy nieco gorszą dzielnicę zapłacimy nawet poniżej 200 tys. A takich ofert stale przybywa. - Ludzie masowo zaczęli sprzedawać domy, bo nie mają pieniędzy na spłatę rat - wyjaśnia Tomasz Iwan. - To spowodowało drastyczny wzrost podaży. Natomiast popyt na nieruchomości odwrotnie: spadł. Skutek już znamy: śmiesznie niskie ceny. Wziąłeś kredyt? Szukaj kupca Przyczyną takiej sytuacji są straty, jakie poniosły banki i inne instytucje finansowe w związku z kryzysem. - Przez to niechętnie udzielają kredytów hipotecznych osobom fizycznym. A pamiętajmy, że 90 proc. transakcji kupna nieruchomości jest przez nie finansowana. Brak możliwości wzięcia kredytu pociągnął za sobą cały łańcuszek - mówi Iwan. Ubywa więc kupujących. Rzadko kogo stać na kupno nieruchomości za gotówkę. Klienci, którzy nie mogą spłacić kredytu zostają na lodzie. Muszą sprzedać dom lub mieszkanie, żeby spłacić dług. - Szczególnie boją się właściciele domów na państwowych działkach. W razie zalegania z opłatami grozi im eksmisja nawet tego samego dnia - wyjaśnia Paulina studentka z Lublina, która ma rodzinę w USA. - Do tego może jeszcze dojść utrata pracy, o co teraz bardzo łatwo. Praca i jest i jej nie ma Kryzys spowodował spadek produkcji w fabrykach. Nie ma zamówień, są więc zwolnienia. Albo przymusowe urlopy. - Kłopot w tym, że na takim urlopie, który może potrwać dostaje się marny procent tego, co można zarobić - dodaje Paulina. Część zakładów upada i wtedy z dnia na dzień trzeba szukać nowej pracy. - Ostatnio moja koleżanka zdecydowała się na powrót do Polski, ponieważ jeden z zakładów krawieckich, w którym pracowała został zamknięty. Nie mogła znaleźć nic nowego, wiec wróciła - opowiada pani Barbara z Lublina, która wróciła z USA pod koniec 2007r. - Ja chciałam wrócić, to była moja decyzja. Teraz niestety warunki ekonomiczne do tego zmuszają. Mimo, że nie wszyscy Polacy pracują w zagrożonych branżach, to i tak zaczyna się fala powrotów. Cały czas potrzebni są m.in. pracownicy w budownictwie, opiekunki do dzieci i osób starszych, pomoce domowe. Jednak sporo ludzi wraca, bo nie chce ryzykować. Nie ma - mówią - perspektyw na stały pobyt. Wynajmuj i zarabiaj Spokojni mogą być ci, którzy wynajmują mieszkania w Stanach. To się jeszcze opłaca, ponieważ ceny najmu nie spadły i to się raczej nie zmieni. - W związku ze spadkiem cen nieruchomości opłacalne będzie wynajmowanie domów czy mieszkań, ale kupionych dopiero teraz; za znacznie niższą cenę - przekonuje Tomasz Iwan. Gorzej mają ci, którzy kupili dom lub mieszkanie wcześniej. Po pierwsze zapłacili za nie znacznie więcej. Poza tym, jeżeli kupowali na kredyt to przy wzroście oprocentowania i zapłaceniu kilkuprocentowego podatku katastralnego niewiele im zostaje na rękę. - Nie mniej jednak wynajęcie takiego domu czy mieszkania i sprzedaż za kilka lat z zyskiem to dobra inwestycja - dodaje Iwan. Stany to już nie to, co kiedyś - Parę lat temu można było rzeczywiście nie tylko zarobić, ale i odłożyć. Kurs był wtedy dobry - 3,80 zł. za dolara i opłacało się zostać dłużej. Zwłaszcza pracując w branży budowlanej, gdzie tygodniówka wynosiła 500-600 dolarów; w przeliczeniu jakieś 2 tys. zł. - tłumaczy Łukasz Oseła z Zamościa, który wrócił ze Stanów w 2004 r. - Teraz, mimo, że praca jest nie ma to chyba większego sensu. Można tylko przywieść sprzęt elektroniczny czy sprowadzić samochód. To nadal jest popularne i w miarę opłacalne, jak opowiadają mi znajomi, którzy zostali tam dłużej. Znacznie gorzej mają ci, którzy chcą zdobyć lepszą pracę i nauczyć się języka. - Podjęcie nauki w szkole i jednocześnie odłożenie czegokolwiek jest teraz bardzo trudne. Za miesiąc nauki płaciłam ponad 200 dolarów miesięcznie, co było sporym wydatkiem - mówi pani Barbara. - Trzeba będzie brać, co się trafi. A w ofercie są też zajęcia niepewne, które nie dają gwarancji na stałe zatrudnienie. Raj nadwyrężony - W latach 80-tych i później USA to było coś. To była raj. Kilkuletni pobyt równał się dobrobyt. Wtedy 20 dolarów, za które dziś można kupić jakieś drobiazgi, to były duże pieniądze - wspomina Józef Kurowski z Lublina, który wrócił do Polski w połowie lat 90-tych. Po dawnym eldorado, za którym tęsknią Polacy zostało tylko wspomnienie. Na jego powrót nikt już nie czeka, przynajmniej w najbliższym czasie.