Średniowieczne grody będzie można oglądać w technologii 3D

W połowie kwietnia będzie można zobaczyć jak wyglądała Czerwień, stolica Grodów Czerwieńskich. Turyści będą również mogli przepłynąć się średniowieczną łodzią i obejrzeć stroje dawnych mieszkańców.

- Czerwień była bardzo potężnym i zamożnym grodem. W XIII wieku została jednak zniszczona przez najazd Mongołów. Odtwarzamy więc coś, czego już nie ma. Uważa się, że gród istniał na terenie dzisiejszego Czermna pod Tyszowcami - mówi Michał Widomski, prezes lubelskiej spółki Consultingroup, autor projektu makiety średniowiecznego grodu. - Makieta grodu została stworzona na podstawie badań archeologicznych i rysunków Roberta Jurgi, które zostały opublikowane w magazynie \"Focus Historia”. Będzie ją można oglądać w technologii 3D.

Wirtualna wycieczka do średniowiecza

Na wirtualną wycieczkę będzie można wybrać się wchodząc na stronę www.3-wymiary.pl. Każdy element architektury będzie można obejrzeć z kilku stron; będzie także można zajrzeć do jednej z chat.
Dotychczasowe odkrycia archeologiczne potwierdzają, że Czerwień był bardzo ważnym grodem książąt ruskich.

- Trudno nazwać go stolicą, bo to nazewnictwo znacznie bardziej współczesne. Wówczas dwory książąt bardzo często zmieniały siedziby. Nie było jednego głównego ośrodka - wyjaśnia Jolanta Bagińska z Muzeum Regionalnego w Tomaszowie Lubelskim. - Jednak ze względu na swoją wielkość oraz znaleziska możemy stwierdzić, że był grodem strategicznym. Być może był to nawet gród graniczny, do którego kupcy musieli przyjeżdżać w związku z ocleniem swoich towarów.
Wśród znalezisk archeologicznych są między innymi ołowiane bulle książąt ruskich, a także mnóstwo zapięć do ksiąg.

- Może to wskazywać na działalność warsztatu, w którym oprawiano księgi albo siedzibę hierarchów kościelnych z pokaźnym księgozbiorem - opowiada Jolanta Bagińska. - O sile Czerwienia mogą także świadczyć znaleziska militarne, handlowe i dewocjonalia. Zaczął tracić swoje znaczenie wraz z powstaniem ośrodka miejskiego w Tyszowcach na początku XV w.

Po najeździe mongolskim w XIII wieku gród przestał pełnić funkcje obronne, ale nadal był centrum osadniczym. Chan tatarski Burundaj, wydal nakaz zniesienia obwarowań grodowych w całym Księstwie Halicko-Włodzimierskim, do którego należał Czerwień.

Tajemniczy gród

Nadal jest wiele niewiadomych. W okolicach Czermna prowadzone są badania archeologiczne, które są wynikiem współpracy Instytutów Archeologii UMCS i Uniwersytetu Rzeszowskiego.

- To gród bardzo tajemniczy, tylko częściowo zrekonstruowany. Dlatego nie wiemy np. jak był rozplanowany. Wiemy, że gród i podgrodzie otoczone były wałem, ale nie wiemy, jak był usypany: jednorazowo czy stopniowo poszerzany - zaznacza Bagińska. - W obrębie podgrodzia zostały znalezione pozostałości budowli, prawdopodobnie świątyni. Wskazuje na to forma analogicznych obiektów, nie ma jednak jednoznacznego potwierdzenia. Nie ma też jednoznacznych dowodów na to, że Czerwień leżał na terenie dzisiejszego Czermna pod Tyszowcami. Jednak dużo na to wskazuje między innymi źródła z XIX w., według których nazwa Czerwień przetrwała wśród tamtejszej ludności.

Wirtualny Wołyń

Wirtualny Czerwień to jednak nie wszystko.

W ramach projektu \"Przyszłość i teraźniejszość w trzech wymiarach: Gotania-Grody Czerwieńskie-Grzęda Skalska”, którą realizują gminy Tyszowce, Łaszczów, Werbkowice i Hrubieszów oraz miasto Hrubieszów przygotowywane są także inne atrakcje.

- Turyści będą mogli przepłynąć się średniowiecznymi łodziami tzw. dłubankami po rzece Huczwie. Każda łódź waży około tony i mierzy około 7 metrów. Jedna trafi do wioski Gotów w Masłomęczu, a drugą dostanie gmina Tyszowce - dodaje Widomski. - Odtworzymy także stroje dawnych mieszkańców, które będzie można oglądać przy okazji różnych imprez. Oznaczymy szlak turystyczny, który będzie można odczytać w telefonie komórkowym, a także udostępnimy mapy i gadżety związane z projektem.
W przygotowaniu jest także wirtualna makieta grodu Wołyń.

- Jego pozostałości znajdują się w Gródku koło Hrubieszowa. Był on znacznie mniejszy niż Czerwień, ale równie ciekawy pod względem historycznym – zaznacza Widomski. – Makieta powinna być gotowa w ciągu miesiąca.