Wielka szansa ukryta w Niedźwiadzie. W poszukiwaniu glaukonitu

• Już ponad rok minął od odkrycia przez Stellarium w gminie Niedźwiada pierwszego w Polsce kopalnego złoża glaukonitu. Co od tej pory wydarzyło się w kierunku uruchomienia wydobycia?

- W 2015 roku wykonaliśmy 36 odwiertów badawczych na części terenu Złoża Górka Lubartowska. Analizy wykonane w kilku renomowanych laboratoriach w Polsce i w Kanadzie potwierdziły, że glaukonit z Niedźwiady zawiera wiele cennych minerałów i mikroelementów w tym niezwykle wysoki procent potasu. Glaukonit ma wiele zastosowań, może być używany jako cenny, ekologiczny nawóz. Warto nadmienić, że procent naturalnego potasu w glaukonicie z Niedźwiady jest znacznie wyższy od eksploatowanych złóż w USA i Australii. Na podstawie przeprowadzonych badań został wykonany model 3D złoża i dokonane zostało przeliczenie zasobów w kategorii C1 tj. w kategorii, która umożliwia wydobycie. Raport z tych badań złożyliśmy 8 kwietnia 2016 w Urzędzie Wojewódzkim w Lublinie.

W międzyczasie zakupiliśmy kilka dodatkowych działek i obecnie dysponujemy terenem ponad 20 hektarów, na którym kontynuujemy badania. W najbliższym czasie rozpoczną się tzw. wiercenia szerokodymensyjne. Tego typu badanie będzie wykonywane w Polsce po raz pierwszy. Technologia wierceń została przez nas opracowana wspólnie z inżynierami z firmy Bauer. To ta firma, która wykonywała fundamenty pod najwyższy wieżowiec na świecie Burj Khalifa w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Firma Bauer wykonała specjalnie dla nas zupełnie nowe narzędzie wiertnicze o średnicy 1350 mm.

• Glaukonit to dla wielu tajemnicza nazwa bliżej nieokreślonego minerału. Jakie zastosowanie ma ta kopalina?

- Glaukonit to mułek pochodzenia organicznego, który odłożył się na dnie morskim, które niegdyś pokrywało Lubelszczyznę. Dlatego też bursztyn występujący na tym terenie to bursztyn bałtycki. Wzór glaukonitu jest bardzo skomplikowany, a jego unikalna porowata budowa i skład mineralny czynią go niezwykle cennym surowcem o wszechstronnym zastosowaniu. Wystarczy wspomnieć, że glaukonit jest używany do produkcji ekologicznych nawozów. Stosuje się go także, jako materiał do filtracji wody pitnej. Doskonale wiąże metale ciężkie. Polska importuje glaukonit właśnie w tym celu. Jest także używany w kosmetologii, w wyrobie farb służących do pisania ikon. Niezwykłym odkryciem ostatnich lat jest zastosowanie glaukonitu do leczenia nie gojących się ran. Okazało się, że glaukonit można skutecznie stosować do zwalczania bakterii antybiotykoodpornych.

• W Lubelskiem glaukonitem szczególnie mogą być zainteresowani rolnicy. Dlaczego? 

- Myślę, że najprostszą odpowiedzią na to pytanie będzie zacytowanie wyników badań amerykańskiej firmy Limited Lability Company SMCE Ekoresurs, które wykazały wzrost produkcji cukru z buraków o 70 proc., wzrost efektywności ekonomicznej uprawy ziemniaka do 2-3 razy, wzrost wydajności plonów marchwi o ponad 60 proc., wyższą odporność roślin na choroby i próchnicę oraz co ważne, poprawę jakości owoców, wzrost wagi, poprawę smaku i koloru.

• Staraliście się o dzierżawę kilkudziesięciu hektarów gruntów marszałkowskich w Niedźwiadzie. Niestety: wygrany przez was przetarg został unieważniony. Co chcieliście zrobić na tym gruncie? 

- Muszę przyznać, że zostaliśmy niemile zaskoczeni unieważnieniem przetargu bez podania uzasadnienia, tym bardziej, że przetarg odbył się zgodnie z prawem i przetargową procedurą. Poprosiliśmy Zarząd Województwa o wyjaśnienia. Ponieważ w strategii naszego działania jest wykorzystanie glaukonitu z Niedźwiady do opracowania ekologicznego nawozu nowej generacji podpisaliśmy porozumienia o współpracy w tym zakresie z Uniwersytetem Marii Curie-Skłodowskiej oraz Lubelskim Uniwersytetem Przyrodniczym.

Na terenie gruntów marszałkowskich w Niedźwiadzie planowaliśmy prowadzić uprawy rolne z wykorzystaniem ekologicznego nawozu na bazie glaukonitu - to jest nasz wspólny, innowacyjny projekt z zastosowaniem nanotechnologii, który zamierzamy realizować we współpracy z obydwoma lubelskimi uniwersytetami.

• Czy rzeczywiście macie plany uprawy specjalnej odmiany ryżu w Polsce, w oparciu o nawożenie glaukonitem? 

- To jest jeden z naszych projektów badawczych który zamierzamy realizować we współpracy z naukowcami z Chin. Bardzo interesująca jest także propozycja eksperymentalnej uprawy orzeszków ziemnych. Trwają rozmowy na ten temat.

• Trudno pominąć temat bursztynu: czy rzeczywiście jest ten bursztyn? Jakiej jakości? Czy „gorączka bursztynu” ma odbicie w geologicznych realiach? 

- Jak wspomniałem wcześniej teren Lubelszczyzny znajdował się niegdyś w zasięgu Morza Bałtyckiego, a co za tym idzie na tym terenie bursztyn jest obecny od tysięcy lat. Świadczą o tym znaleziska archeologiczne. Występowanie bursztynu bałtyckiego swoim zasięgiem obejmuje także część Ukrainy. Złoża bursztynu mają charakter gniazdowy, co oznacza, że materiał nie jest równomiernie rozłożony, lecz występuje zazwyczaj w pojedynczych skupiskach.

Dodatkowo złoże Górka Lubartowska na specyficzną budowę. Bursztyn występuje tu w warstwie glaukonitu, na głębokości ok. 20 m. Ze względu na fakt, że bursztyn jest ściśle związany z glaukonitem nie ma na szczęście możliwości wydobywania go metodą hydrauliczną, która powoduje dewastację terenu, jak to ma miejsce przy nielegalnym wydobyciu bursztynu na Wołyniu, czy u nas na Pomorzu.

W naszych dotychczasowych badaniach stosowaliśmy wiercenia rdzeniowe, lecz ta technologia powoduje, że bursztyn pozyskany z odwiertu jest pokruszony przez wiertło. Dopiero wiercenia szerokodymensyjne mogą dać wiarygodną informację o jakości bursztynu z Niedźwiady.

• Glaukonit w USA jest powszechnie stosowany jako nawóz ekologiczny. Czy w Polsce również może być stosowany na podobną skalę? 

- Glaukonit jest stosowany, jako nawóz ekologiczny nie tylko w USA ale także w Niemczech, we Włoszech, Indiach i Australii. Z naszych analiz wynika, że jakość glaukonitu z Niedźwiady jest porównywalna, a w wielu parametrach znacznie wyższa, od glaukonitu z USA czy też z Australii. Wspólnie z lubelskimi uniwersytetami chcemy glaukonit z Niedźwiady zastosować do nawożenia upraw jeszcze w tym roku. Właśnie rozpoczęliśmy rozmowy z instytutem w Puławach w celu przeprowadzenia badań których celem jest uzyskanie certyfikatu umożliwiającego stosowanie glaukonitu w ekologicznych uprawach.

• Jak duże są złoża glaukonitu w gminie Niedźwiada? Ile lat można je wydobywać? 

- Warstwa glaukonitu w Niedźwiadzie ma średnią grubość ok. 7 m, co pozwala na planowanie wydobycia na terenie gminy na około 30 lat.

• W gminie Niedźwiada ludzie obawiają się, że po wydobyciu glaukonitu pozostaną wielkie dziury. Firma zniknie pozostawiając pod sobie zdegradowany teren, zniszczone drogi. Jak wygląda scenariusz uruchomienia wydobycie i dalszej rekultywacji wyrobisk glaukonitu? 

- O tym można poczytać w pierwszej w Polsce albumowej monografii Lubelski Bursztyn, która ukazała się na wiosnę tego roku a nasza firma jest mecenasem tego wydania. Firma Stellarium prowadzi swoje prace z zachowaniem najwyższych standardów z zakresu geologii i ochrony środowiska. Dozór prac prowadzi Państwowy Instytut Geologiczny z Warszawy. Prace bezpośrednio nadzoruje prof. Adam Piestrzyński, dziekan Wydziału Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska AGH w Krakowie.

Dopiero po zakończeniu kompleksowych badań geologicznych będzie można przystąpić do opracowania optymalnego projektu wydobycia kopaliny. Możemy zapewnić, że teren po rekultywacji uzyska dodatkowe walory ekonomiczne i rekreacyjne, co spowoduje powstanie nowych miejsc pracy i znaczny dochód dla budżetu gminy Niedźwiada. Może nie wszyscy wiedzą, ale realizując strategię wspierania lokalnych społeczności nasza firma przeniosła siedzibę do Niedźwiady i pierwsi mieszkańcy gminy już znaleźli u nas zatrudnienie.

• Kiedy realnie może ruszyć wydobycie i przeróbka glaukonitu? Czy będzie to bezpieczne dla środowiska?

- Trudno mówić o terminie rozpoczęcia wydobycia na etapie gdy trwają prace badawcze. Jeśli uzyskamy wsparcie od Zarządu Województwa i gminy Niedźwiada to etap prac badawczych powinien zakończyć się w ciągu roku.

Przeróbka glaukonitu to czysto fizyczna separacja bez zastosowania procesów chemicznych. Uzyskany produkt spełnia najwyższe normy ekologiczne, a ze względu na specyficzne właściwości (porowata struktura ziaren) poprawia fizyczne parametry ziemi i nie ma niebezpieczeństwa, że dawka nawozu będzie zbyt duża.

• Już ponad rok minął od odkrycia przez Stellarium w gminie Niedźwiada pierwszego w Polsce kopalnego złoża glaukonitu. Co od tej pory wydarzyło się w kierunku uruchomienia wydobycia?

- W 2015 roku wykonaliśmy 36 odwiertów badawczych na części terenu Złoża Górka Lubartowska. Analizy wykonane w kilku renomowanych laboratoriach w Polsce i w Kanadzie potwierdziły, że glaukonit z Niedźwiady zawiera wiele cennych minerałów i mikroelementów w tym niezwykle wysoki procent potasu. Glaukonit ma wiele zastosowań, może być używany jako cenny, ekologiczny nawóz. Warto nadmienić, że procent naturalnego potasu w glaukonicie z Niedźwiady jest znacznie wyższy od eksploatowanych złóż w USA i Australii. Na podstawie przeprowadzonych badań został wykonany model 3D złoża i dokonane zostało przeliczenie zasobów w kategorii C1 tj. w kategorii, która umożliwia wydobycie. Raport z tych badań złożyliśmy 8 kwietnia 2016 w Urzędzie Wojewódzkim w Lublinie.