Rewolucyjny proszek droższy od złota. Sukces naukowców KUL

Na pierwszy rzut oka, ektoina to zwykły biały proszek. Pod tą nazwą kryje się jednak aminokwas, który rzadko występuje w strukturze białek, ale pełni w organizmie niezwykle ważne funkcje. Zapewnia komórkom ochronę przed czynnikami zewnętrznymi, jak np. promieniowanie UV. Zapobiega też procesom starzenia, dlatego ektoina stosowana jest m. in. w kremach nawilżających i przeciwzmarszczkowych. W medycynie jest wykorzystywana przy radio- i chemioterapii w leczeniu nowotworów, zwiększa także odporność na wirusa HIV. A według ostatnich badań, sprawdza się także w terapii choroby Alzheimera. Sęk w tym, że stosowana do tej pory metoda wytwarzania ektoiny jest niezwykle kosztowna - na ten proces składa się 22 etapów syntezy chemicznej. Dlatego cena rynkowa tej substancji jest niezwykle wysoka. Kilogram ektoiny kosztuje 188 tys. zł. Przy czym roczne zapotrzebowanie na tę substancję na świecie to 75 tys. kg. - Obecnie jest ona droższa niż złoto - mówi prof. Zofia Stępniewska z Katedry Biochemii i Chemii Środowiska KUL. Pod jej kierunkiem przez ostatnie dwa lata trwały intensywne prace nad nowym sposobem pozyskiwania ektoiny. Badania zakończyły się sukcesem. - Przy wykorzystaniu naszej metody koszty produkcji zostają obniżone do kwoty 2,5 tys. zł za kilogram - mówi prof. Stępniewska. - Po raz pierwszy do kopalni w Bogdance zeszliśmy ponad pięć lat temu. Badając skały węglowe stwierdziliśmy, że żyją tam mikroorganizmy, które wytrzymują małe nawodnienie na powierzchni poniżej kilometra. Doszliśmy do wniosku, że konsumują one metan. To między innymi dlatego w naszej kopalni nie dochodzi do wybuchów. Po długich badaniach okazało się, że te mikroorganizmy produkują ektoinę - tłumaczy prof. Stępniewska. Innowacyjna metoda syntezy aminokwasu została właśnie opatentowana. Obecnie trwają rozmowy na temat wprowadzenia jej do produkcji. Mała instalacja do syntezy ektoiny stoi w Katedrze Biochemii i Chemii Środowiska KUL. Do rozpoczęcia produkcji na większą skalę potrzebny jest bioreaktor. koszt takiego urządzenia to ok. 1,5-2 mln zł. Na zapytanie rynkowe lubelskich naukowców odpowiedziała m.in. firma kosmetyczna z Holandii. Holendrzy deklarują zakup każdej ilości ektoiny.