Badania archeologiczne wskazują na taki fakt dopiero w okresie funkcjonowania kultury magdaleńskiej, której ludność przybyła na ziemie polskie z Europy Zachodniej około 13 000 lat p.n.e. Jej głównym zajęciem było łowiectwo. Używała narzędzi krzemiennych do obróbek rogu i kości, a także narzędzi wykonanych z tego surowca, jak np. groty oszczepów, strzał, igły z uszkiem. Stanowisko kultury magdaleńskiej odkryto na polach wsi Klementowice Kolonia. Działo się to wiosną 1991 r. w trakcie badań powierzchniowych w pobliżu gospodarstwa Antoniego Pardyki.
Puławy – Włostowice, a także Nieciecz mad Wieprzem, Helenówka, Chrząchówek są miejscami pojedynczych znalezisk narzędzi reprezentatywnych dla kultury świderskiej, datowanej na lata 11 000 – 9 000 p.n.e. Nazwa kultury pochodzi od bogatego stanowiska w Świdrach Wielkich koło Warszawy. Ludność tej kultury prowadziła koczowniczy tryb życia. Zakładane przez nią obozowiska, zamieszkałe przez grupy liczące do kilkunastu osób, były raczej miejscami schronienia w czasie polarnego lata, podczas wypraw tropem reniferów. Źródłem utrzymania było polowanie, rybołówstwo i zbieractwo, a także wydobywanie krzemienia.
Znaczne łagodnienie klimatu wpłynęło na bujny rozwój roślinności i podnoszenie się poziomu zbiorników wodnych. Zmusiło to do emigracji na północ łowców reniferów, których miejsce zajęła ludność polująca na zwierzynę podobną do dzisiejszej (żubra, tura, łosia, jelenia, sarnę, dzika). Zwierzyna nie musiała dokonywać sezonowych wędrówek w poszukiwaniu pastwisk. A więc i ludzie, żyjący w niewielkich grupach, poczęli rezygnować z koczowniczego trybu życia,. Spokrewnione ze sobą wspólnoty rodowe zaczęły tworzyć plemię, a te łączyć się w nietrwałe w początkach związki. Ślady obozowisk ludności mezolitycznej odnaleziono w Puławach – Włostowicach. Ludność ta docierała na lessy Płaskowyżu Nałęczowskiego. W Lesie Stockim i Okalu znaleziono mezolityczne grociki do strzał łuku.
Generalny zwrot w życiu człowieka przyniosła młodsza epoka krzemienia (neolit), datowana na lata od 4 500 do 1 600 p.n.e. Człowiek przeszedł od zbieractwa i myślistwa do uprawy ziemi i hodowli zwierząt domowych. Zmiana sposobu gospodarowania umożliwiała rozpoczęcie osiadłego trybu życia. Rozwinęło się rękodzieło. Podstawą handlu pozostawała wymiana. Głównym elementem wierzeń była wiara w życie pozagrobowe, z czym wiązał się obrządek grzebalny. Ewolucji uległy stosunki społeczne. Podstawową jednostką społeczną był ród liczący od 20 do 130 osób, wchodzących w skład kilku rodzin, zamieszkałych we wspólnej osadzie, złożonej z kilku domów. W czasie, gdy na tereny pobliskie Puławom napływali pierwsi rolnicy i hodowcy, w pobliżu żyli ludzie, którzy nie przyswoili nowych zdobyczy gospodarczych, żyjąc z myślistwa, zbieractwa i rybołówstwa. Ślady ich krótkotrwałego postoju zanotowano w Puławach, Puławach– Włostowicach oraz Bochotnicy.
Najstarsza kulturą neolityczną, jaka pojawiła się w pobliżu Puław, była kultura ceramiki wstęgowej rytej, datowana na okres od 5 000 do 3 700 lat pne. Duże skupisko ludności tej kultury znajdowało się m.in. w Celejowie, Górach Rzeczyckich, Łopatkach Kolonii, Mareczkach, Wąwolnicy, Zarzece, Zgórzyńskich. W Puławach – Włostowicach odkryto osadę tej kultury, złożoną z jam wykopanych w ziemię, które niegdyś służyły m.in. do przechowywania zboża, a następnie były wykorzystywane do zbierania odpadków. Uprawiano jęczmień, pszenicę i żyto. Pracą na roli zajmowały się głównie kobiety. Hodowano bydło rogate, trzodę chlewną, owce i kozy. W jamach odkryto narzędzia krzemienne.
Zupełną nowością na ziemiach polskich była ceramika, której fragmenty znaleziono w osadzie w Puławach – Włostowicach. Lepiono ją ręcznie z wałków lub taśm. W użyciu były narzędzia kuchenne (amfory, garnki) oraz naczynia luksusowe (czarki, misy). Z gliny wyrabiano również przęśliki tkackie i ciężarki do obciągania osnowy w pionowego typu warsztatach tkackich. Tkaniny wyrabiano z włókna z włosia zwierzęcego lub włókna lnianego.
W pierwszej połowie IV tysiąclecia p.n.e. na ziemiach polskich pojawił się krąg kultur nadcisańskich. Zaznaczył on swój wpływ na terenie Małopolski i w dorzeczu Wisły głównie przez ceramikę malowaną czerwoną i czarna farbą. Fragmenty naczyń tej kultury odkryto w Puławach – Włostowicach i Antopolu.
Kultury nadcisańskie, po dotarciu na ziemie polskie, tworzyły grupy lokalne. Jedną z nich jest, powstała na terenie lubelskich lessów, grupa nałęczowska (nazwana tak od miejsca występowania). Obejmuje ona obszar w trójkącie Puławy – Kazimierz – Nałęczów. Groby tej kultury odkryto w Antopolu, Bochotnicy, Drzewcach, Gutanowie i Nałęczowie. Pochówki dokonywane były w grobach skrzynkowych, ze szkieletami w pozycji wyciągniętej.
Jedną z kolejnych kultur neolitycznych była kultura wołyńsko-lubelskiej ceramiki malowanej, której ludność zakładała osady na najżyźniejszych terenach lessowych lub w ich pobliżu oraz w dolinach rzek. Pozostałości takiej osady odnaleziono w Puławach – Włostowicach. Osady zamieszkałe przez ludność tej kultury składały się głównie z ziemianek. Ich mieszkańcy zajmowali się uprawą roli, hodowlą (trzoda chlewna, kozy, owce), myślistwem oraz wyrobem naczyń glinianych. Kultura wołyńsko – lubelskiej ceramiki malowanej wniosła na tereny pobliskie Puławom nowy surowiec, głównie do produkcji ozdób. W ten sposób zapoczątkowany został w dziejach ludzkości nowy etap rozwoju, którym były epoki metali.
Andrzej Tołpyho
• Za tydzień: Amfory kuliste w Parchatce
Badania archeologiczne wskazują na taki fakt dopiero w okresie funkcjonowania kultury magdaleńskiej, której ludność przybyła na ziemie polskie z Europy Zachodniej około 13 000 lat p.n.e. Jej głównym zajęciem było łowiectwo. Używała narzędzi krzemiennych do obróbek rogu i kości, a także narzędzi wykonanych z tego surowca, jak np. groty oszczepów, strzał, igły z uszkiem. Stanowisko kultury magdaleńskiej odkryto na polach wsi Klementowice Kolonia. Działo się to wiosną 1991 r. w trakcie badań powierzchniowych w pobliżu gospodarstwa Antoniego Pardyki.
Puławy – Włostowice, a także Nieciecz mad Wieprzem, Helenówka, Chrząchówek są miejscami pojedynczych znalezisk narzędzi reprezentatywnych dla kultury świderskiej, datowanej na lata 11 000 – 9 000 p.n.e. Nazwa kultury pochodzi od bogatego stanowiska w Świdrach Wielkich koło Warszawy. Ludność tej kultury prowadziła koczowniczy tryb życia. Zakładane przez nią obozowiska, zamieszkałe przez grupy liczące do kilkunastu osób, były raczej miejscami schronienia w czasie polarnego lata, podczas wypraw tropem reniferów. Źródłem utrzymania było polowanie, rybołówstwo i zbieractwo, a także wydobywanie krzemienia.
Komentarze