W tradycji ludowej, dożynki to święto połączone z obrzędami dziękczynnymi za zakończenie żniw i prac polowych. W kulturze słowiańskiej związane były z równonocą jesienną (23 września). Obecnie obchodzone są w sobotę lub niedzielę na przełomie sierpnia i września.
Idea święta jednak pozostała do dziś – rolnicy dziękują za tegoroczne plony i proszą o jeszcze lepsze w przyszłym roku. A towarzyszą temu różnego rodzaju wydarzenia kulturalne takie jak koncerty, kiermasze czy festyny.
>>> Dożynki 2024. Kombii zagra dla całego powiatu <<<
Tradycyjnie z dożynkami wiązało się kilka obrzędów, które w niektórych miejscach zachowały się do dziś:
- Wieniec dożynkowy – przygotowywany był z pozostawionych na polu zbóż, z kiści czerwonej jarzębiny, orzechów, owoców, kwiatów i kolorowych wstążek. Wieńce dożynkowe miewały zwykle kształt wielkiej korony lub koła. W przeszłości umieszczano w nich także żywe (z czasem sztuczne) koguty, kaczęta lub małe gąski, bo miało to zapewniać piękny i zdrowy przychówek gospodarski. Wieniec przechowywany był w stodole do następnego roku. Wykruszone z niego ziarna wsypywano do worków z ziarnem siewnym, co miało także zapewnić urodzaj.
- Ostatnia kępa – pozostawiano na jakiś czas kępę lub pas nieskoszonego zboża pozostawiano na pustym już polu w celu ciągłości urodzaju. Ścinane były uroczyście przez najlepszego kośnika, po czym wręczane były najlepszym żniwiarkom do uplecenia wieńca.
- Biesiady i tańce – po udanych żniwach urządzano wspólne biesiady, które poprzedzane były także innymi tradycyjnymi zwyczajami i modlitwami.
W dzisiejszych czasach uroczystości dożynkowe mają zarówno charakter religijny, świecki jak i ludowy, powiązany z zabawą z okazji zakończenia zbiorów. Uczestniczą w nich nie tylko rolnicy ale także ci, którzy te plony na co dzień spożywają.
Kiedy w twoim regionie odbywają się dożynki? Dowiesz się tego z naszej galerii, w której zebraliśmy informacje o świętach plonów w naszym województwie.
