Paweł Puzio
Podczas briefingu w Lublinie zastępca szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Jakub Stefaniak podkreślił, że zmienia się podejście do badań nad stratami wojennymi.
– Nikt w Polsce nie ma monopolu na historię. Instytut Strat Wojennych nie ma być narzędziem politycznym, bo to nie przynosi efektów – zaznaczył Stefaniak.
Jak dodał, rozpoczęcie prac może być także impulsem do szerszej debaty międzynarodowej.
– Być może będzie to preludium do dyskusji o partycypowaniu w środkach z zamrożonych dziś w Unii Europejskiej rosyjskich aktywów – powiedział.
Dyrektor Instytutu Strat Wojennych Bartosz Gondek zwrócił uwagę, że straty wyrządzone Polsce przez Niemcy są liczone od kilkudziesięciu lat, natomiast w przypadku Związku Sowieckiego temat ten przez długi czas pozostawał tabu.
– Do 1989 roku nie można było o tym mówić. Później przez krótki czas było to możliwe, ale od końca lat 90. znów stawało się coraz trudniejsze – podkreślił.
Badania obejmą m.in. straty w infrastrukturze, przemyśle, rolnictwie, leśnictwie oraz dobrach kultury. Wkrótce ukaże się pierwszy zeszyt źródłowy poświęcony działalności sowieckich komisji, które – jak zaznaczył Gondek – „ukrywały swoje działania, wliczając je w straty ogólne”. Kolejna publikacja dotyczyć będzie strat w leśnictwie.
– Wydamy także półrocznik „Studia i materiały”, w całości poświęcony stratom wojennym w kontekście Rosji sowieckiej – zapowiedział dyrektor ISW.
Pytany o skalę strat, Gondek zaznaczył, że na tym etapie jest ostrożny w szacunkach.
– Wstępnie mówiło się o około 600 miliardach strat wynikających z agresji 17 września 1939 roku, ale to jedynie kropla w morzu – ocenił.
Badania obejmą okres od sowieckiej napaści na Polskę 17 września 1939 roku aż do lat 90. XX wieku, czyli symbolicznego opuszczenia kraju przez wojska Północnej Grupy Wojsk Armii Sowieckiej.
– Mamy o czym przypominać i mamy co liczyć – podsumował Bartosz Gondek.
Instytut Strat Wojennych im. Jana Karskiego został powołany 2 grudnia 2021 roku. Zajmuje się badaniami nad stratami wojennymi poniesionymi przez państwo polskie i jego obywateli w czasie II wojny światowej oraz długofalowymi konsekwencjami konfliktu.
Rozmowę z dr. Bartoszem Gondkiem można obejrzeć na stronie dziennikwschodni.pl oraz na kanale YouTube „Dziennika Wschodniego”.
Źródło: PAP
Komentarze