Powietrzna, gruntowa czy wodna? Która pompa ciepła najlepiej sprawdzi się w polskich warunkach w 2025 roku?

Porównanie pomp ciepła 2025: pompa powietrzna

Powietrze to najłatwiej dostępne i najtańsze źródło energii cieplnej, ponieważ nie wymaga kosztownych prac ziemnych ani specjalistycznej infrastruktury. Powietrzna pompa ciepła pobiera energię cieplną z powietrza zewnętrznego i przekazuje ją do instalacji grzewczej w budynku. Można ją zainstalować praktycznie na każdej działce, nawet o niewielkiej powierzchni, i nie potrzebuje ona dużej przestrzeni ani wykonania odwiertów – jak ma to miejsce w przypadku gruntowych systemów. Montaż jest zwykle szybki i nieskomplikowany, co znacząco obniża koszt inwestycji.

W przypadku ich instalacji należy jednak zwrócić uwagę na poziom hałasu generowany przez jednostkę zewnętrzną. Może to być istotne w gęstej zabudowie miejskiej. Dlatego każda pompa ciepła musi być wyposażona w etykietę energetyczną z informacją o emisji hałasu, co pozwala ocenić jej wpływ na komfort akustyczny otoczenia.

Efektywność pomp ciepła w dużej mierze zależy od warunków atmosferycznych, w tym przypadku – od temperatury powietrza zewnętrznego. Pompa ciepła w polskim klimacie pracuje zazwyczaj wydajnie przez większą część roku, ale w okresach silnych mrozów jej sprawność może zauważalnie spadać. W nowych, dobrze zaizolowanych budynkach często wystarcza jako jedyne źródło ogrzewania. Natomiast w starszych domach, w których straty ciepła są większe, może być konieczne dodatkowe wsparcie – np. w postaci grzałki elektrycznej lub kotła.

Prawidłowa instalacja wymaga spełnienia kilku istotnych warunków technicznych.

• Odpowiednie miejsce montażu jednostki zewnętrznej – należy ją zamontować na stabilnym podłożu (fundamencie lub specjalnym stelażu), najlepiej w miejscu osłoniętym od silnego wiatru, ale zapewniającym swobodny przepływ powietrza. Unikaj lokalizacji w pobliżu sypialni, okien czy granicy działki, aby zminimalizować ewentualny hałas.
• Odprowadzenie skroplin i wody z odszraniania – podczas pracy w zimie jednostka zewnętrzna przeprowadza cykle odszraniania, podczas których wytwarza się kondensat. Trzeba więc zapewnić skuteczny system odprowadzenia skroplin (np. rura odpływowa do kanalizacji lub studzienki chłonnej).

Efektywność pomp ciepła do domu jednorodzinnego – urządzenia gruntowe

Grunt jako źródło ciepła jest łatwo dostępny i posiada wyższą, bardziej stabilną temperaturę niż powietrze zewnętrzne, co przekłada się na wysoką efektywność pracy systemu. Energia cieplna zmagazynowana w ziemi odbierana jest przez ciecz krążącą w rurach zakopanych pod powierzchnią – tworząc tzw. gruntowy wymiennik ciepła. Aby system działał wydajnie przez wiele lat, wymiennik musi mieć odpowiednią powierzchnię – zbyt mały może prowadzić do nadmiernego wychłodzenia gruntu.

Do instalacji najczęściej wykorzystuje się wodne roztwory glikolu, odporne na zamarzanie. Gruntowy system może wykorzystywać dwa rodzaje kolektorów: poziome, układane zwykle około 30 cm poniżej strefy przemarzania, lub pionowe sondy, które sięgają nawet 100 metrów w głąb ziemi. Pierwsze rozwiązanie wymaga dużej wolnej powierzchni działki, ale jest tańsze i wystarczające w wielu przypadkach. Z kolei sondy pionowe zajmują mniej miejsca, są bardziej uniwersalne terenowo, ale ich wykonanie jest droższe i wymaga specjalistycznych odwiertów.

Pompa gruntowa renomowanych marek – jak Saunier Duval – to bardzo dobre rozwiązanie jako pompa ciepła do domu jednorodzinnego, szczególnie jeśli zależy nam na wysokiej efektywności przez cały rok, także zimą. Dobrze sprawdza się w polskim klimacie, zapewniając stabilne źródło energii niezależnie od temperatury powietrza na zewnątrz.

Wodna pompa ciepła w polskim klimacie

Wody gruntowe o stałej średniorocznej temperaturze mają szczególnie korzystne właściwości jako dolne źródło ciepła. Dodatkowo duże współczynniki przejmowania ciepła dają możliwość budowy wymienników o zwartej budowie. Zasada działania pompy ciepła wykorzystującej wodę gruntową jako dolne źródło ciepła jest taka sama jak w przypadku kolektorów gruntowych. Z jedną różnicą – czynnikiem roboczym kierowanym do parownika jest bowiem woda czerpana, a nie roztwór glikolu odbierający ciepło z gruntu.

Woda zostaje pobrana za pomocą studni czerpalnej i po ochłodzeniu w parowaczu studnia zrzutowa odprowadza do gruntu wodę, która oddała ciepło. Odległości pomiędzy studniami – czerpalnej oraz zrzutowej – powinny wynosić co najmniej 15 m w zależności od właściwości gruntu oraz poziomu wody gruntowej. Podczas pozyskiwania ciepła z wód gruntowych i głębinowych można spotkać się z narastaniem szlamu na ściankach studni, wytrąceniem żelaza lub zanieczyszczeniami biologicznymi. Jeżeli jakość wody nie spełnia wymagań podanych przez producenta, należy zastosować pośrednie wymienniki ciepła.

Podsumowując, czy da się odpowiedzieć, jaka pompa ciepła najlepsza w Polsce? Niestety nie ma na to pytanie jednoznacznej odpowiedzi, wiele bowiem zależy od tego, jakie masz potrzeby, uwarunkowania, a nawet w jakiej części kraju mieszkasz. Warto jednak poznać cechy różnych urządzeń tego typu – czyli pomp ciepła powietrznych, gruntowych i wodnych – by idealnie dopasować je do swoich indywidualnych wymagań.