Artefakty trafiły do zamojskiej delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków.
Krzemienna siekierka została znaleziona w Szarajówce w gminie Łukowa. Według pana Mariusza, który przyniósł ją delegatury, siekierka została znaleziona przez jego babcię ponad 50 lat temu. Jest ona o lekko trapezowatym kształcie, mierzy 11 cm długości, 1,4 cm w najgrubszym miejscu, natomiast szerokość łukowatego ostrza dochodzi do ok. 3,6 cm.
– Oględziny zabytku wskazują, że jest to czworościenna siekiera wykonana z krzemienia wołyńskiego, posiadającego szarą barwę z różnymi jej odcieniami, o powierzchni już nieco spatynowanej i przybierającej odcień brązowawy, co sprawia wrażenie, że jest to krzemień pasiasty. Wszystkie powierzchnie siekiery są bardzo starannie wygładzone – informuje konserwator zabytków.
Analizując typologię tego typu siekier, stwierdzono, że narzędzie wykonane zostało przez schyłkowo-neolityczną ludność kultury amfor kulistych i może być datowane na połowę 3 tysiąclecia przed naszą erą, czyli na ok. 2600-2400 lat p.n.e.
Jak wskazuje konserwator zabytków, tego typu znaleziska na terenie Lubelszczyzny są bardzo rzadkie i wyjątkowe.
– Generalnie pochodzą z obiektów grobowych, a niekiedy są typowymi znaleziskami luźnymi, nie powiązanymi z żadnymi obiektami. (…) Pojawienie się tego typu zabytków w okolicach Biłgoraja jest pewną sensacją, pozwalającą sądzić, że ludność kultury amfor kulistych penetrowała znacznie większe obszary niż sądziliśmy dotychczas – podsumowuje konserwator.
Natomiast drugim znaleziskiem jest część toporka. Zachowało się zaledwie 7,3 cm, jednak konserwator zabytków wskazuje, że cały mógł mierzyć nawet 14 cm. Ze względu na jego fragmentaryczne zachowanie trudno jest określić z jakiego okresu pochodzi.
– Najprawdopodobniej może to być wtórnie przerabiany toporek, który należy łączyć z ludnością kultury pucharów lejkowatych, a ściślej z tzw. typem „Y” toporków wyróżnianych w tej kulturze i datowanych na 4 lub 3 tysiąclecie przed naszą erą – pisze konserwator zabytków.
Znaleziska zostaną poddane analizom traseologicznym – pozwolą one określić jaką funkcję pełniły. Po tym zostaną przekazane do Muzeum w Biłgoraju.
Kolejne znaleziska w powiecie biłgorajskim świadczą o tym, że na tych terenach rozwijało się osadnictwo, które archeolodzy dopiero zaczynają rozpoznawać
