Astygmatyzm a stożek rogówki – czym się różnią i co je łączy?

Czym jest astygmatyzm?

Astygmatyzm to wada refrakcji, w której rogówka (lub soczewka) nie ma idealnie kulistego kształtu, lecz jest bardziej owalna. Powoduje to, że promienie światła załamują się nierównomiernie, co skutkuje rozmazanym i zniekształconym obrazem. Astygmatyzm może występować samodzielnie lub w połączeniu z nadwzrocznością lub krótkowzrocznością.

Objawy astygmatyzmu:

• niewyraźne widzenie z bliska i z daleka,

• bóle głowy i zmęczenie oczu,

• trudności z koncentracją przy czytaniu,

• zniekształcenie linii prostych.

Czym jest stożek rogówki?

Stożek rogówki (keratoconus) to postępująca choroba degeneracyjna rogówki, w której dochodzi do jej ścieńczenia i wydłużenia w formie stożka. W przeciwieństwie do astygmatyzmu, nie jest to wada statyczna, lecz schorzenie, które może się pogarszać w czasie.

Objawy stożka rogówki:

• progresywny astygmatyzm nieregularny,

• częsta potrzeba zmiany okularów,

• zamglone i zniekształcone widzenie,

• nadwrażliwość na światło,

• trudności z widzeniem w nocy,

• podwójne widzenie w jednym oku.

Co łączy te dwie wady?

• Objawy wizualne: w obu przypadkach pacjent doświadcza zamazanego i zniekształconego widzenia.

• Potrzeba korekcji wzroku: zarówno astygmatyzm, jak i stożek rogówki wymagają dobrania odpowiedniej korekcji optycznej.

• Możliwość występowania razem: stożek rogówki może objawiać się jako szybko postępujący, nieregularny astygmatyzm.

Jak odróżnić astygmatyzm od stożka rogówki?

Kluczowe znaczenie ma badanie topografii rogówki, które pozwala wykryć wczesne zmiany strukturalne charakterystyczne dla keratoconus. W przypadku szybko pogarszającego się astygmatyzmu, zwłaszcza u młodych osób, należy zawsze wykluczyć stożek rogówki.

Leczenie

Astygmatyzm:

• okulary korekcyjne,

• soczewki kontaktowe toryczne,

• laserowa korekcja wzroku (LASIK, PRK).

Stożek rogówki:

• cross-linking (CXL),

• soczewki twarde, hybrydowe lub słuszowe,

• implanty pierścieniowe (INTACS),

• przeszczep rogówki.

Porada:

Jeśli okulary nie poprawiają jakości widzenia przy zdiagnozowanym astygmatyzmie, poproś okulistę o badanie topografii rogówki. To może być pierwszy sygnał stożka rogówki.

Podsumowanie

Astygmatyzm i stożek rogówki to dwa różne zjawiska, które mogą dawać podobne objawy. Różni je jednak przyczyna, dynamika oraz metody leczenia. Dokładna diagnostyka i świadoma opieka okulistyczna pozwalają skutecznie odróżnić te jednostki i dobrać odpowiednie leczenie.