Intercyza małżeńska — kiedy warto podpisać?

Czym jest intercyza małżeńska?

Z chwilą zawarcia małżeństwa z mocy prawa między mężem a żoną powstaje wspólność majątkowa, która obejmuje różne składniki majątkowe. Małżonkowie, którzy nie godzą się na taki stan rzeczy, mają możliwość dostosowania ustroju majątkowego do swoich preferencji. Mogą to zrobić jednakowo w czasie trwania małżeństwa, jaki i przed zawarciem małżeństwa poprzez podpisanie stosownej intercyzy. Umowa majątkowa małżeńska — intercyza obligatoryjnie powinna być sporządzona w formie aktu notarialnego.

Strony małżeńskiej umowy majątkowej mogą ustanowić całkowitą rozdzielność majątkową oraz ograniczyć lub rozszerzyć wspólność majątkową. Małżonkowie mogą również ustanowić rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków. Polega ona na tym, że zarówno mąż, jak i żona w trakcie trwania małżeństwa posiadają osobne majątki. Lecz w chwili ustania ustroju np. wskutek rozwodu następuje wyrównanie dorobków eks małżonków. Istotne jest, aby osoby podpisujące dowolną intercyzę były zgodne co do ostatecznych warunków umowy.

W szczególnych przypadkach do ustanowienia rozdzielności majątkowej nie jest wymagana zgodna wola małżonków. Kodeks rodzinny i opiekuńczy w art. 52 przewiduje możliwość sądowego ustanowienia rozdzielności majątkowej z ważnych powodów na wniosek każdego z małżonków. Powodem, dla którego sąd orzeknie ustanowienie rozdzielności majątkowej, może być zaciąganie długów czy trwonienie majątku wspólnego

Kiedy warto podpisać intercyzę?

Podpisanie intercyzy znosi wspólność ustawową między małżonkami. Ustanowiona w ten sposób rozdzielność majątkowa stanowi zabezpieczenie w sytuacji, kiedy jeden ze współmałżonków prowadzi ryzykowną działalność gospodarczą lub gdy swoim zachowaniem przyczynił się do uszczuplenia wspólnego majątku małżonków. Prowadzenie biznesu często wiąże się podejmowaniem decyzji biznesowych, których negatywne skutki mogą rzutować na sytuację finansową całej rodziny. Zawarcie intercyzy jest również często wybieranym rozwiązaniem przez osoby, które zgromadziły pokaźny majątek. Jeżeli zdecydujemy się ustanowić rozdzielczość majątkową po ślubie jednakowo mąż, jak i żona mają prawo do połowy zgromadzonego majątku wspólnego, po zawarciu związku małżeńskiego.

Czy intercyza przydaje się w czasie rozwodu?

Postępowanie rozwodowe podzielone jest na dwa etapy. W pierwszym sąd orzeka co do istoty sprawy tj. o rozwodzie, natomiast w drugim o podziale wspólnego majątku małżonków. Oba te postępowania wymagają zakładania odrębnych spraw sądowych. Powoduje to, że rozwód jest procesem długotrwałym i kosztownym, w szczególności, jeśli między małżonkami nie ma konsensusu co do podziału wspólnie zgromadzonego majątku. Sporządzenie intercyzy ustanawiającej rozdzielność majątkową likwiduje istnienie majątku wspólnego, a co za tym idzie, znacznie skraca postępowanie rozwodowe.

Czy intercyza wpływa na dziedziczenie ustawowe?

Ustanowienie rozdzielności majątkowej nie ma żadnego wpływu na kwestie dziedziczenia. Wstępni i zstępni dziedziczą po zmarłym małżonku, który był stroną umowy intercyzy na takich samych zasadach jak przed zawarciem małżeńskiej umowy majątkowej. Intercyza kształtuje jedynie relacje między mężem a żoną podczas ich życia. Oznacza to, że małżonek, który pozostał przy życiu, jak i dzieci zmarłego mają prawo do części majątku nieżyjącego współmałżonka. Gdyby małżonkowie zdecydowali, że nie chcą po sobie dziedziczyć w razie śmierci, muszą podpisać stosowną umowę u notariusza, na mocy której zrzekną się z przysługującego im prawa. Tego rodzaju praktyka jest często stosowana przez osoby zawierające kolejny związek małżeński.

Czy intercyza chroni przed długami małżonka?

Intercyza nie zawsze chroni przed negatywnymi skutkami działania jednego z małżonków. W szczególności, jeśli długi powstały przed zawarciem małżeńskiej umowy majątkowej. Za zobowiązania powstałe przed datą podpisania intercyzy małżonkowie odpowiadają solidarnie. Wprowadzenie rozdzielności majątkowej nie zwalnia jednak z odpowiedzialności za długi zaciągnięte na zaspokojenie bieżących, zwykłych potrzeb rodziny, chyba że wierzyciel w chwili powstania zobowiązania wiedział o istnieniu umowy majątkowej.

Co wchodzi w skład majątku wspólnego małżonków?

Majątek wspólny małżonków obejmuje przedmioty majątkowe, które nabyli mąż z żoną w trakcie trwania związku małżeńskiego. Do majątku wspólnego zaliczmy m.in.:

• dochody z umowy o pracę każdego małżonka,
• dochody z prowadzonej działalności gospodarczej,
• środki zaksięgowane na subkoncie emerytalnym,
• środki uzyskane z majątku osobistego i wspólnego małżonków,
• kapitał zgromadzony na rachunku otwartego funduszu emerytalnego.

Jakie przedmioty majątkowe nie są objęte wspólnością?

Każdy z małżonków w chwili zawarcia związku małżeńskiego, jeżeli nie ustalono inaczej, dysponuje majątkiem osobistym, w którego skład, wchodzą m.in.:

• przedmioty i prawa majątkowe nabyte przed zawarciem małżeństwa,
• przedmioty i prawa majątkowe nabyte w drodze dziedziczenia,
• przedmioty i prawa majątkowe nabyte przez darowiznę lub zapis,
• rzeczy służące do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków,
• prawa własności przemysłowej, prawa autorskie i pokrewne,
• przedmioty majątkowe, które stanowią nagrodę za osobist

Jakie dane osobowe są potrzebne do sporządzenia intercyzy?

Osoby, które nie chcą posiadać wspólnego majątku, muszą udać się do kancelarii notarialnej i podpisać odpowiednią umowę w formie aktu notarialnego. Do sporządzenia intercyzy potrzebny jest skrócony odpis aktu małżeństwa, jeżeli chcemy podpisać umowę majątkową w trakcie trwania małżeństwa, a także następujące dane osobowe każdego z małżonków:

• imię lub imiona oraz nazwisko,
• imię matki i ojca,
• numer PESEL
• aktualny adres,
• adres do doręczeń (w przypadku gdy nie jest taki sam jak miejsce zamieszkania),
• ważny dokument potwierdzający tożsamość np. paszport lub dowód osobisty,
• stan cywilny oraz obywatelstwo.

Jaka jest cena intercyzy?

Na ostateczną cenę sporządzenia umowy majątkowej składa się taksa notarialna, która jest indywidualnie ustalana z klientem oraz koszty wypisów wynoszące 6 zł plus VAT za pojedynczą stronę. Jednocześnie intercyza nie jest objęta podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Czy umowę intercyzy można rozwiązać?

Intercyza wprowadzająca pełną rozdzielność majątkową może zostać rozwiązana lub zmieniona. Podobnie jak w przypadku ustanowienia rozdzielności majątkowej musi się to odbyć pod rygorem nieważności w formie aktu notarialnego.

Podsumowanie

Sporządzenie intercyzy jest rozwiązaniem szczególnie stosowanym przez osoby chcące skutecznie ograniczyć ryzyko związane z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz narażone na utratę wspólnego majątku wskutek działań drugiego małżonka. Jednocześnie warto wspomnieć, że intercyza nie chroni przed długami powstałymi przed datą sporządzenia umowy. Aby intercyza mogła wywoływać określone skutki prawne, musi być obligatoryjnie zawarta w formie aktu notarialnego, a strony umowy muszą być zgodne co do jej postanowień.