Wywiad z Prezesem PGE Dystrybucja Jarosławem Kwaskiem

Koniec roku 2023 przyniósł wiele zmian. Jak wygląda praca PGE Dystrybucja?

Nasza spółka, jako największy Operator Systemu Dystrybucyjnego w kraju, jest odpowiedzialna za dostarczanie energii elektrycznej do blisko 6 milionów odbiorców. To ogromna odpowiedzialność, dlatego nieustannie analizujemy pracę naszych sieci. Niezależnie od pory roku, zdajemy sobie sprawę z misji, jaką realizujemy. W dystrybucji energii elektrycznej nie może być mowy o przestojach. Konieczność wprowadzania nowoczesnych rozwiązań zabezpieczających stabilne dostawy prądu mobilizuje nas do ciągłego inwestowania w infrastrukturę elektroenergetyczną.

Sprawnie działająca infrastruktura energetyczna to podstawa rozwoju gospodarczego. Jakie działania podejmuje spółka w celu zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego na swoim terenie?

Zapotrzebowanie na energię elektryczną nieustannie się zmienia. Dostrzegamy znaczny wzrost liczby źródeł rozproszonych, które generują energię elektryczną z odnawialnych źródeł energii (OZE). Spółka na rozbudowę swojej infrastruktury wyłącznie w 2023 roku przeznaczyła 3,8 mld zł – to rekordowa kwota przekazana na rozwój i modernizację sieci oraz obiektów elektroenergetycznych PGE Dystrybucja. Dodatkowo w spółce prowadzone są programy wspierające procesy reelektryfikacji – przykładem może być odbiorca, który zmieniając źródło grzewcze w domu, potrzebuje więcej mocy do pracy pompy ciepła, a operator musi zapewnić energię elektryczną do tego celu. Skala takich zobowiązań po stronie PGE Dystrybucja powoduje konieczność wprowadzenia nowych rozwiązań, które pozwolą zaplanować przyszłe potrzeby sieci, zidentyfikować obszary na których mogą powstać problemy z praca sieci oraz wdrażać narzędzia do rozwiązywania tych problemów. Zgodnie z przepisami Prawa energetycznego, w spółce realizowany jest projekt LZO, czyli instalacji Liczników Zdalnego Odczytu u odbiorców, jak i liczników bilansujących w stacjach. Te rozwiązania pomogą w podniesieniu poziomu obserwowalności sieci szczególnie na poziomie sieci niskich napięć, na której pojawia się coraz więcej problemów z jakością energii spowodowanych brakiem możliwości równoważenia zapotrzebowania z produkcją. Dążąc do cyfryzacji systemu energetycznego, jako kluczowego komponentu determinującego aktywny udział klientów w funkcjonowaniu rynku energii, rozpoczęliśmy budowę Centralnej Dyspozycji Mocy PGE Dystrybucja w Lublinie. Będzie to miejsce, z którego zarządzana i sterowana będzie praca całej sieci wysokiego napięcia (WN) z obszaru działania spółki. Będą tam trafiać informacje o wszystkich zdarzeniach czy uszkodzeniach odcinków linii na terenie działania spółki. Takie rozwiązanie pozwoli na efektywne zarządzanie pracą sieci oraz podejmowanie jednolitych działań planistycznych. Dzięki aktywnemu zarządzaniu systemem dystrybucyjnym możliwa będzie integracja OZE i optymalizacja miksu energetycznego.

Coraz większy wpływ na nasze życie mają zmiany klimatyczne przynoszące wichury, wysokie temperatury czy niespodziewane zjawiska atmosferyczne. Jakie rozwiązania wpływające na minimalizację uszkodzeń sieci wprowadza PGE Dystrybucja?

W przypadku gwałtownych zjawisk atmosferycznych takich jak burze, czy silny wiatr może dochodzić do uszkodzenia odcinków linii oraz infrastruktury elektroenergetycznej. Spółka podejmuje szereg działań, które mają na celu podniesienie bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej do naszych odbiorców. Jednym z najważniejszych projektów, który konsekwentnie realizujemy, jest program kablowania sieci średniego napięcia (SN) PK30, który zakłada zastąpienie minimum 30% linii napowietrznej liniami kablowymi. Realizacja PK30 to zadanie kosztowne i skomplikowane. Dla osiągnięcia celu zakupiliśmy w tym roku pierwszy w Polsce, nowoczesny zestaw maszyn płużących FOECK, który umożliwia położenie blisko 5km podziemnej linii SN w jeden dzień, co pięciokrotnie przyspiesza nasze prace w porównaniu do tradycyjnej metody. W 2023 roku w ramach tego programu pod ziemię trafiło 1480 km linii SN. Dbanie o stabilną pracę sieci trwa nieustannie – w okresie letnim wysokie temperatury oraz duże nasłonecznienie wywołują zakłócenia w systemie dystrybucyjnym. Znaczny przyrost liczby prosumentów oraz wytwórców energii elektrycznej z OZE powoduje konieczność poszukiwania rozwiązań, które usprawnią przepływ energii elektrycznej do każdego odbiorcy. W PGE Dystrybucja w ubiegłym roku rozpoczęliśmy projekt pod nazwą „Model pracy i rozwoju sieci z wykorzystaniem rozproszonych źródeł energii”. Zgodnie z założeniami efektem docelowym wdrożenia Modelu będzie aktywne zarządzanie systemem dystrybucyjnym w zakresie infrastruktury sieciowej oraz potencjału użytkowników systemu, na płaszczyźnie technicznej i organizacyjnej. W tym celu wykorzystany będzie potencjał rozproszonych źródeł energii, prowadzący do zwiększenia integracji i wykorzystania możliwości tych źródeł oraz poprawy uwarunkowań pracy i planowania rozwoju sieci. Ponadto w spółce rozpoczęty został projekt instalacji dodatkowych elementów infrastruktury, które będą wsparciem dla pracy sieci między innymi w momentach występowania problemów z napięciem wywołanych pracą instalacji fotowoltaicznych (PV). Są to regulatory napięcia, synchronizatory, zasobniki nasłupowe czy transformatory umożliwiające automatyczną regulację napięcia. Doświadczenia z tego programu będą podstawą do rozpoczęcia instalacji podobnych urządzeń we wszystkich miejscach sieci, gdzie występują tego rodzaju problemy. Dodatkowo, analiza uszkodzeń odcinków linii w czasie niespodziewanych zjawisk atmosferycznych, pozwala nam zaplanować modernizację sieci z zastosowaniem słupów nadleśnych czy rozwiązań pozwalających na obustronne zasilanie odbiorców w przypadku awarii masowych na danym terenie. PGE Dystrybucja w 2023 roku pozyskała także dofinansowanie na budowę trzech magazynów energii o łącznej mocy 7 MW i pojemności 19 MWh. Obiekty zostaną wybudowane na obszarach szczególnie narażonych na przerwy w zasilaniu i pogorszenie parametrów jakościowych sieci, tj. w województwach podkarpackim i łódzkim. Magazyny będą dodatkowo wykorzystywane do bilansowania sieci, co pozytywnie wpłynie na możliwość przyłączania nowych instalacji OZE.

Rozwój infrastruktury elektroenergetycznej ma wpływ na rozwój lokalnej gospodarki i OZE?

Współczesny świat nie wyobraża sobie funkcjonowania bez energii elektrycznej. Prąd jest niezbędny nie tylko do codziennego funkcjonowania, ale także do rozwoju gospodarczego lokalnych społeczności. Realizując swoje inwestycje, PGE Dystrybucja nie tylko podnosi bezpieczeństwo dostaw energii elektrycznej o jak najwyższych parametrach do odbiorców, ale także daje impuls do rozwoju ekonomicznego. Stabilne i nowoczesne sieci dystrybucyjne wspierają rozwój przedsiębiorstw, stref ekonomicznych czy choćby rynku mieszkań. Zdajemy sobie sprawę z możliwości, jakie lokalnie niosą za sobą nasze inwestycje, dlatego w planach uwzględniamy potrzeby samorządów. Przykładem realizacji takiej inwestycji jest modernizacja głównego punktu zasilającego (GPZ) Felin. Rozbudowa obiektu to odpowiedź na potrzeby lokalnych społeczności oraz wytwórców zielonej energii. Na terenie województwa lubelskiego dostrzegamy wzrost inwestycji OZE - obecnie lubelski oddział spółki proceduje pięć wniosków o przyłączenie do punktu Felin odnawialnych źródeł energii o łącznej mocy wytwórczej blisko 6,5 MW. Oddaliśmy do użytku również GPZ Wilkołaz. Ten obiekt stanowił odpowiedź na rosnące zapotrzebowanie mieszkańców na energię elektryczną.  Stacja zwiększyła możliwości sieci dystrybucyjnej i stworzyła warunki dla przyłączania odbiorców i wytwórców z regionu, w tym w szczególności z obszaru powiatu kraśnickiego. Tylko w tym roku podobnych Stacji 110/15kV na terenie całej spółki wybudowaliśmy 5 nowych i zmodernizowaliśmy 9 obiektów.  Dzięki zapewnieniu stabilnych dostaw energii elektrycznej o jak najwyższych parametrach inwestycja ta przyczynia się także do rozwoju energetyki odnawialnej, budownictwa mieszkaniowego, przemysłu oraz usług. Jednocześnie, dzięki niej zwiększona została także zdolność przyłączeniowa zapewniająca lepsze warunki dla uruchomienia odnawialnych źródeł energii i efektywne wykorzystywanie energii powstałych z OZE. To zaledwie kilka z realizowanych w spółce inwestycji, których realizacja zawsze jest podyktowana dbałością o zapewnienie bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej do wszystkich odbiorców PGE Dystrybucja, a tym samym podniesienia atrakcyjności inwestycyjnej terenów.

PGE Dystrybucja wymieniana często jest również jako spółka wspierająca różne inicjatywy społeczne.

Tak, PGE Dystrybucja to firma zaangażowana społecznie, która od lat realizuje cele zrównoważonego rozwoju. Odpowiedzialność jest jedną z wartości obowiązującego w spółce Kodeksu etyki. Na ten aspekt naszego działania składa się wiele aktywności – od wspierania inicjatyw poprzez udział pracowników-wolontariuszy po darowizny rzeczowe i finansowe wspierające działalność podmiotów publicznych niosących pomoc lokalnym społecznościom. Spółka podejmuje sięrealizacji projektów w ramach działalności ekologicznej i ochrony środowiska oraz sportu, nauki i edukacji. Wspieramy również placówki służby zdrowia. Od początku roku zarekomendowaliśmy do dofinansowania szereg projektów.  Przekazane środki zostały wykorzystane m.in. na zakup specjalistycznego sprzętu medycznego, środków niezbędnych do udzielania świadczeń zdrowotnych oraz remonty w obiektach. Wśród placówek, które otrzymały „energetyczne” wsparcie, znalazł się m.in. Szpital Neuropsychiatryczny w Lublinie, Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Radzyniu, Szpital Powiatowy w Rykach, Wschodnie Centrum Leczenia Oparzeń i Chirurgii Rekonstrukcyjnej w Łęcznej czy Zamojski Szpital Niepubliczny. Wszystkie przekazane darowizny przyczyniły się do podniesienia poziomu świadczonych usług w zakresie lecznictwa i ochrony zdrowia dla pacjentów w instytucjach, które je otrzymały. Nasze wsparcie to wyraz świadomości pojawiających się potrzeb oraz chęci niesienia pomocy tam, gdzie jest ona najbardziej oczekiwana.

Jak Pan ocenia ten rok i jakie perspektywy otwierają się przed spółką?

W 2023 roku zrealizowaliśmy wiele inwestycji, które podnoszą bezpieczeństwo dostaw energii elektrycznej oraz umożliwiają rozwój zielonej energii. Nasze działania są bardzo ważne dla prowadzenia zrównoważonej dystrybucji prądu oraz aktywnego uczestnictwa w transformacji energetycznej prowadzonej w naszym kraju. Nie osiadamy jednak na laurach – wiemy, że rozwój nie znosi stagnacji, zachowana musi być dynamika modernizacji infrastruktury PGE Dystrybucja. Na przyszłoroczne inwestycje zaplanowaliśmy równie wysokie – rekordowe w historii spółki nakłady pieniężne. Pomimo wielu zachwiań na światowych rynkach ekonomicznych, jesteśmy stabilni finansowo i zakładamy dalszą rozbudowę naszych sieci dystrybucyjnych. Jak wspomniałem, pewna i bezpieczna dystrybucja energii elektrycznej do każdego odbiorcy jest dla nas priorytetem, dlatego kładziemy ogromny nacisk na modernizację naszych obiektów elektroenergetycznych. Nie zwalniamy tempa i konsekwentnie wypełniamy naszą misję.