Lato w kuchni. Leczo czeka i gulasz też

Żeby pogotować je na świeżym powietrzu, trzeba mieć dobry kociołek. Jaki? Są dwa rodzaje kociołków: stawiane na ognisku, często z zamykaną pokrywą oraz wiszące na trójnogu nad ogniskiem. W pierwszym zrobimy doskonałe zapiekanki z ziemniaków, kapusty, mięsa i warzyw, zwane pieczonkami.

W kociołkach wiszących na trójnogu dodatkowo ugotujemy pyszne zupy gulaszowe, fantastyczną grochówkę „wojskową” i wspomniane w tytule leczo na kilka sposobów. Kociołki występują w różnych pojemnościach. Najlepiej liczyć litr objętości na osobę. Dla czteroosobowej rodziny wystarczy mały kociołek 5 litrów. Jeżeli planujemy przyjmować gości, od 7,5 litra do 10 litrów.

– Nie bójmy się większej objętości, więcej grochówki to lepszy smak – mówi Sławomir Wołoszyn z Grill Baru przy Witosa, który podaje gościom kwaśnicę, grochówkę i forszmak.

A poza tym danie z kociołka jest tak pyszne, że zawsze idzie dokładka. Kociołki dostępne w handlu są wykonane z różnych materiałów. Najpopularniejsze są kociołki żeliwne, długo trzymają ciepło, ale są trudne w utrzymaniu, szybko rdzewieją i trzeba o nie dbać, po zjedzeniu dania wyczyścić i nasmarować olejem jadalnym.

Korzystniejszą opcją są żeliwne kociołki emaliowane; łatwe w utrzymaniu. Jeśli chodzi o kociołki zawieszane na trójnogu najpopularniejsze są kociołki emaliowane stalowe, sprowadzane z Węgier.

Na początek fasolowa i smaczna grochówka po kraśnicku.

Fasolowa

SKŁADNIKI: 0,5 kg świeżej fasoli, 2 l wody, 3 ząbki czosnku, 1 szklanka śmietany, 1 łyżka mąki, 20 dag wędzonych żeberek, włoszczyzna.

WYKONANIE: pokrojone mięso włożyć do wody. Posolić. Gdy mięso będzie na wpół miękkie, wrzucić namoczoną na noc fasolę i drobno pokrojony czosnek oraz włoszczyznę. Gdy fasola będzie miękka zagęścić śmietaną wymieszaną z mąką. Doprawić do smaku słodką i ostrą papryką. Obficie posypać zieloną natką pietruszki. Podawać ze świeżym chlebem.

Grochówka po kraśnicku

SKŁADNIKI: 3 szklanki grochu, 5 ziemniaków, 1 pietruszka, 1 marchewka, 1 kg wędzonych kości ze schabu, 50 dag wędzonego boczku, 30 dag kiełbasy podlaskiej, 20 dag słoniny wojskowej w puszcze lub słoniny wędzonej, 2 ząbki czosnku, 5 liści laurowych, ziele angielskie, sól, pieprz, majeranek.

WYKONANIE: groch namoczyć na noc. Następnego dnia do dużego garnka włożyć kości i zalać 2 litrami wody. Gdy woda się zagotuje, dodać namoczony groch, pokrojoną w kostkę marchew i pietruszkę oraz przyprawy. Gotować na małym ogniu. Boczek pokroić w kostkę, przesmażyć, dodać do zupy. Słoninę drobno pokroić, przesmażyć z kiełbasą, zlać nadmiar tłuszczu, mięso dodać do grochówki. Kości wyjąć, obrać, mięso wrzucić do zupy. Po godzinie dodać pokrojone w kostkę ziemniaki i roztarty czosnek. Gdy ziemniaki będą miękkie, dodać majeranek, doprawić do smaku solą z pieprzem.

Gulaszowa po węgiersku

SKŁADNIKI: 1 kg wołowiny, 1 czerwona papryka, 2 cebule, 3 marchewki, przyprawa do gulaszu, 1 puszka czerwonej fasoli, ziemniaki, sól, pieprz, czerwona słodka i ostra papryka, oliwa. WYKONANIE: mięso pokroić, oprószyć pieprzem, wrzucić do kociołka, obsmażyć na oliwie, żeby puściło sos. Dodać pokrojoną cebulę. Zalać wodą i gotować. Dodać pokrojoną paprykę i marchewkę. Pogotować, dodać przyprawę do gulaszu. Na końcu wrzucić ziemniaki pokrojone w kostkę i odsączoną fasolę, pogotować i doprawić do smaku ostrą i słodką papryką.

Staropolska na soczewicy

SKŁADNIKI: 1,5 litra bulionu wołowego, 20 dag boczku, 25 dag brązowej soczewicy, 1 cebula, 2 marchewki, pół selera, listek laurowy, ziele angielskie, sól, pieprz, 3 łyżki jasnego piwa, 2 łyżki mąki, masło.

WYKONANIE: w kociołku zeszklić boczek z cebulą. Marchew i seler pokroić w kostkę, wrzucić do kociołka, zalać wodą, dodać przyprawy, zagotować. Dodać boczek z cebulą. Następnie namoczoną soczewicę i bulion. Zagotować. Zaprawić 3 łyżkami jasnego piwa. Zaprawić masłem i mąką. A teraz leczo.

Leczo na lato

SKŁADNIKI: 50 dag zielonej papryki, 25 dag czerwonej lub żółtej, 60 dag dojrzałych pomidorów, 2 młode cukinie, 1 łyżka koncentratu pomidorowego, 50 dag cebuli, 40 dag kiełbasy podlaskiej, olej, 2 łyżeczki słodkiej papryki w proszku, ostra papryka w proszku, cukier, sól.

WYKONANIE: strąki papryki pokroić w paski. Pomidory sparzyć, włożyć na moment do zimnej wody i obrać ze skórki. Pokroić cebulę i kiełbasę. W kociołku rozgrzać olej i podsmażyć cebulę. Dodać kiełbasę, następnie paprykę. Na koniec włożyć pokrojone w ćwiartki pomidory i dusić leczo na średnim ogniu 15 minut. Dodać młodą cukinię pokrojoną w kostkę, dusić 5 minut. Tuż przed zdjęciem z ognia doprawić przeciśniętym przez praskę czosnkiem, koncentratem, solą i sproszkowaną papryką, na samym końcu cukrem. Gotową potrawę posypać natką pietruszki.

Węgierski gulasz w kociołku

SKŁADNIKI: 60 dag wołowej pręgi lub łopatki, 1 duża cebula, 1/2 pomidora, 1/2 strąka papryki, 1 papryka ostra, tzw. czuszka, 1 ząbek czosnku, 1 łyżka papryki w proszku, 2 łyżki smalcu, sól, 1/2 szklanki czerwonego wina, szczypta cukru.

WYKONANIE: wołowinę (najlepiej z pręgi lub łopatki) pokroić na 3-centymetrowe kostki. Wrzucić na zeszkloną na smalcu cebulę z papryką, podlać wodą, kiedy odparuje dodać pokrojony ząbek czosnku, czuszkę, szczyptę cukru. Kiedy mięso zaczyna mięknąć, dodać pokrojoną paprykę i „oskórkowany” pomidor, a pod sam koniec duszenia czerwone wytrawne wino. Wołowinę (najlepiej z pręgi lub łopatki) kroicie na 3-centymetrowe kostki. Wrzucacie na zeszkloną cebulę z papryką, podlewacie wodą, kiedy odparuje dodajecie pokrojony ząbek czosnku, czuszkę, szczyptę cukru. Kiedy mięso zaczyna mięknąć, dodajecie pokrojoną paprykę i „oskórkowany” pomidor, a pod sam koniec duszenia czerwone wytrawne wino. Smacznego. A teraz dwa dania z kociołka stawianego na ogniu.

Francuski garnek z ogniska

SKŁADNIKI: 50 dag białej fasoli, 25 dag słoniny lub boczku, 50 dag łopatki baraniej lub innego mięsa, 20 dag kiełbasy, 1 marchew, 3 cebule, 4 pomidory, główka czosnku, 3 goździki, tymianek, listek laurowy, natka pietruszki, smalec, tarta bułka, sól, pieprz

WYKONANIE: na smalcu obsmażyć w kociołku słoninę i mięso, pokrojone w kostkę. Dodać cebulę i pokrojone pomidory. Dusić, dodać kawałki kiełbasy. Kolejna warstwa to namoczona fasola, na to pokrojona marchew, czosnek, zioła i przyprawy. Oraz kawałki mięsa, które warto posypać tartą bułką. Doprawić solą z pieprzem, zamknąć kociołek pokrywą i niech się „pyrkoli” na żarze (ni ona ogniu) około godzinę.

Węgierski kociołek z ogniska

SKŁADNIKI: kilogram wieprzowiny, 2 łyżki smalcu, 3 cebule, 3 ząbki czosnku, 1 czerwona papryka, kilka pieczarek, sól, czarny pieprz, słodka papryka w proszku, pieprz ziołowy, pół szklanki kwaśnej śmietany. Zamiast talerzy: 4 małe, okrągłe chlebki razowe.

WYKONANIE: wieprzowinę, najlepiej karkówkę obrać z błon i pokroić na większe kawałki. W kociołku rozpuścić smalec i obsmażyć mięso na ostrym ogniu, podlać wodą. Wsypać 3 łyżki słodkiej czerwonej papryki, rozprowadzić, chwilę dusić, dodać pokrojoną w kostkę cebulę, czerwoną paprykę i pieczarki. Doprawić solą, czarnym i ziołowym pieprzem, przykryć i dusić godzinę. Po godzinie spróbować, doprawić roztartym czosnkiem, ewentualnie dodać cebuli. Zamknąć kociołek, dusić dwie godziny. Z chlebków wyjąć miąższ, napełnić je gulaszem, ozdobić każdą porcję łyżeczką kwaśnej śmietany. Smacznego.