Nowe oblicze zalewu w Jastkowie – od retencji do centrum rekreacji

Zalew retencyjny w Jastkowie, a właściwie w Panieńszczyźnie, obejmuje ponad 13 ha. Do lat 60. znajdowały się tam stawy, które później przekształcono w łąki. Miały być one jednak uciążliwe ze względu na uwilgotnienie gruntu. Od lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku zaprzestano więc ich użytkowania. Gminie zależało jednak na efektywnym wykorzystaniu tych terenów. Tak zrodziły się plany budowy zbiornika, który powstał na terenie dolinnym przylegającym do koryta rzeki Ciemięga. Zalew znajduje się  u zbiegu starej trasy krajowej nr 17 z drogą powiatową z Jastkowa do Tomaszowic.

Innowacyjny system hydrofitowy

Podstawowym zadaniem zbiornika jest retencjonowanie wody z Ciemięgi. Co to w praktyce oznacza?

–  Zbiornik retencyjny ma ogromny wpływ na mikroklimat oraz poziom wód gruntowych, przyczynia się do poprawy bezpieczeństwa przeciw powodziowego oraz  gromadzenia wody na potrzeby przemysłowe i na wypadek suszy. Gmina bowiem od wielu lat zmaga się z problemem niedoboru wody, który szczególnie zauważalny jest w gorące i suche letnie miesiące, kiedy to konieczne jest ograniczanie jej używania przez mieszkańców – mówi Paweł Jędrejek, wójt Gminy Jastków. I jak podkreśla: - Zbiornik retencyjny Jastków posiada również innowacyjny system hydrofitowy do oczyszczania wód powierzchniowych z rzeki, zasilający zbiornik. Celem systemu hydrofitowego jest usuwanie zanieczyszczeń z wód Ciemięgi, która zasila nasz zbiornik retencyjny. Zaprezentowany system stanowi układ hybrydowy składający się z kilku elementów następujących kolejno po sobie.

Retencyjny, ale też rekreacyjny

Zalew oprócz swojej głównej funkcji, czyli retencyjnej, ma także charakter rekreacyjny. Aby tak się jednak w pełni stało, musi zostać zrealizowany kolejny etap prac.

– Nie przypuszczamy aby nasze działania miały negatywny wpływ na Dolinę Ciemięgi. Wszystkie projekty są opracowywane przez osoby z odpowiednimi kwalifikacjami i tworzone zgodnie z prawem w uzgodnieniu z odpowiednimi instytucjami – zapewnia wójt.

W planach jest wybudowanie tu multimedialnego centrum przyrodniczo-edukacyjnego wraz z zapleczem sanitarnym i socjalnym, platforma widokowa do obserwacji lokalnej przyrody, toalety, parkingi, droga wewnętrzna, ścieżki edukacyjne oraz mała architektura (wiata rowerowa, pumptruck rowerowy, boisko do piłki plażowej) oraz uzbrojenie terenu. Na terenie zalewu ma powstać również parking i miejsca postojowe dla camperów, tężnia solankowa, ścieżka edukacyjna z dostosowaniem do osób niepełnosprawnych (niewidomych i słabo widzących), wraz z elementami małej architektury, zielone ekrany akustyczne, stanowiska dla wędkarzy i platforma zjazdowa do plaży. Przewidywana wartość tej inwestycji to ponad 7 mln złotych.

Czy będzie można się kąpać?

Jak na razie na terenie zalewu postawiona jest tabliczka z informacją o zakazie kąpieli.

–  Z uwagi na zaplanowane prace związane z budową nowych obiektów przy zbiorniku, nie jest planowane utworzenie kąpieliska w najbliższych latach. Po zrealizowaniu robót zapewne podjęte będą dalsze działania celem rozwijania tego terenu w szczególności pod potrzeby i oczekiwania społeczeństwa – mówi Paweł Jędrejek.

A społeczeństwo, czyli głównie mieszkańcy Jastkowa, ale też przyjezdni, chętnie odwiedzają to miejsce.

–  Cieszymy się, że w naszej miejscowości powstał zalew. To na pewno atrakcyjny teren, widzimy, że ludzie chętnie tu przychodzą poopalać się, czy też pospacerować – mówią osoby spędzające czas nad wodą.

Kolejne inwestycje

Polskie prawo dopuszcza budowanie zbiorników retencyjnych nie tylko przez Wody Polskie, ale również przez gminy i samorządy, które decyzje tego typu inwestycjach podejmują indywidualnie.

Wody Polskie jedynie nadzorują proces ich budowy i wydają pozwolenia.

- My jako Wody Polskie na chwilę obecną nie planujemy budowy nowych zbiorników retencyjnych. Musimy przede wszystkim zadbać o bezpieczeństwo przeciwpowodziowe i zająć się modernizacją już istniejących akwenów. Chodzi o takie kwestie jak umocnienie brzegów, zmodernizowanie albo naprawienie jazów, śluz, przepustów itd. Teraz przygotowujemy się na kilka poważniejszych inwestycji. Ruszamy m.in. z modernizacją Zalewu Zemborzyckiego – mówią przedstawiciele instytucji. W ubiegłym tygodniu podpisany został również projekt „Szaniawy”, który będzie dotyczył melioracji terenów rolniczych w powiecie łukowskim i radzyńskim.