Przygotowania do sezonu turystycznego w Polsce Wschodniej – jak finansować nowe pomysły?

Jakie pomysły przekładają się na wzrost zainteresowania gości, oraz gdzie szukać wsparcia finansowego na rozwój turystycznych inicjatyw? Jeśli kiedykolwiek zastanawiałeś się, jak uczynić ze swojej działalności turystyczny magnes, zapraszamy do lektury.

Koncentracja terytorialna i sezonowość turystyki

Ruch turystyczny w Polsce koncentruje się głównie na terenach przybrzeżnych, górskich, w miejscowościach uzdrowiskowych i dużych miastach. Według raportu Polskiego Instytutu Ekonomicznego (2020) w 20% wszystkich powiatów koncentruje się 80% udzielonych noclegów turystycznych. Po pandemicznym spadku liczby turystów, który dotknął przedsiębiorców w całym kraju, województwa Polski Wschodniej w 2023 roku osiągnęły poziom zbliżony do tego z 2018 roku. Udzielonych noclegów systematycznie przybywa, przede wszystkim w województwach podkarpackim, świętokrzyskim i warmińsko-mazurskim. Wiele miejsc i atrakcji wciąż jednak czeka na odkrycie przez szersze grono odwiedzających, a co za tym idzie – na wzrost ruchu turystycznego.

Rozwój turystyki mierzy się również z wyzwaniem sezonowości. W 2023 roku ponad 33% wszystkich noclegów udzielonych w Unii Europejskiej miało miejsce w lipcu bądź w sierpniu. W Polsce poziom sezonowości turystyki jest nieznacznie niższy – 28,9% wszystkich noclegów odbywa się w tych dwóch letnich miesiącach, a prawie 50% od czerwca do września (dane Eurostat, 2023). Jak więc zachęcić turystów do przyjazdu i wypoczynku poza wakacyjnym szczytem?

Region pełen możliwości

Polska Wschodnia to zarówno piękna przyroda, którą można podziwiać podczas podróży kajakiem, żaglówką, rowerem czy pieszo, jak i niezwykłe zabytki i bogactwo kulturowe. Pojezierze Mazurskie, Roztocze, Bieszczady, Góry Świętokrzyskie, Dolina Bugu i Sanu, a także liczne parki narodowe i historyczne miasta, takie jak Zamość, Sandomierz czy Białystok – mogą stać się magnesem przyciągającym turystów z całej Polski. Z drugiej strony turyści coraz częściej szukają azylu – miejsca, w którym nie ma tłumów i można spokojnie i leniwie spędzić czas. Coraz mocniej zwracają uwagę na to, czy miejsce, które odwiedzają wspiera lokalne społeczności, pielęgnuje dziedzictwo kulturowe i dba o środowisko. Liczy się klimat, autentyczność i kolekcjonowanie wspomnień. Jak wyróżnić się na tle innych ofert i skąd pozyskać środki na ich realizację? Odpowiedź znajdziesz w kolejnych częściach artykułu.

Niecodzienne miejsca wypoczynku

Pamiętasz weekendowe wyjazdy do letniskowego domu nad jeziorem? Z biegiem lat korzysta się z nich coraz rzadziej, a budynki niszczeją. Przeprowadzenie remontu, podniesienie standardu i udostępnienie zapomnianego domku dla gości to pomysł na rozwój działalności. Możesz również wyposażyć siedlisko w coraz popularniejszą małą saunę lub balię z gorącą wodą, rowery albo w koszyki na grzyby, jeśli domek położony jest blisko lasu.

Czasem wystarczy wykorzystać wspaniały widok – na dolinę, wzniesienia, zakole rzeki czy brzeg jeziora. Na mapie naszego kraju zaczęły pojawiać się również domki na wodzie. W Polsce Wschodniej można takie odwiedzić np. w Piszu, Kruklankach, czy Rucianem-Nidzie (woj. warmińsko-mazurskie). Dla tych, którzy chcą poczuć się jak na biwaku, ale nie rezygnując z wygody, rozwiązaniem będzie tzw. glamping, czyli „luksusowy” kemping. Namioty są wtedy bardziej przestronne i rozstawione na stałe, wyposażone w klimatyzację i ogrzewanie.

Widok można również zaaranżować samodzielnie i zbudować domek na drzewie. Śpiew ptaków w koronach drzew i szum liści na wietrze umilą każdy wypoczynek. Takie domki spotkamy np. w Nałęczowie, gdzie w 2013 roku powstał pensjonat zawieszony kilka metrów nad ziemią. Obecnie do dyspozycji gości jest 5 apartamentów, a dodatkowo można skorzystać tam również m.in. z masażu lub wypożyczyć rower i zwiedzić okolicę.

Wraz z nadejściem pandemii i obostrzeń związanych między innymi z noclegami, na popularności zaczęły zyskiwać też kampery i przyczepy kempingowe. Trend ten utrzymuje się do dziś i nie jest wyłącznie wynikiem epidemii. Ten sposób podróżowania to wolność i swoboda przemieszczania się, wypoczynek blisko natury i ucieczka od codzienności w duchu slow-life. Rozwija się również infrastruktura kempingowa – powstają miejsca  z dostępem do jezior i natury. Nadal jednak caravaning jest niszową gałęzią turystyki, a zapotrzebowanie na budowę przestrzeni przyjaznych dla osób podróżujących kamperem czy autem z przyczepą jest duże.

Aktywne spędzanie wolnego czasu

Polska Wschodnia oferuje niezwykłe warunki do aktywnego wypoczynku na świeżym powietrzu. Spływy kajakowe, wycieczki rowerowe (w tym na coraz bardziej popularnych e-bikach), rejsy, czartery łodzi np. pontonowych, informacja o trasach trekkingowych czy punktach do obserwacji dzikiej przyrody mogą przyciągnąć miłośników natury i sportu. Warto zainwestować w wypożyczalnie sprzętu i przygotować ofertę dla fanów aktywnego wypoczynku latem i zimą. Jeśli masz do dyspozycji więcej przestrzeni, możesz pomyśleć o budowie basenu, kortu tenisowego lub zakupie sprzętu do uprawiania  sportów zyskujących na popularności takich jak pływanie na desce SUP (z ang. Stand up of paddle) czy narciarstwo biegowe.

A może sam dobrze czujesz się w roli lokalnego przewodnika lub zdobyłeś umiejętności pieczenia chleba albo tworzenia ceramiki? Podróżni coraz częściej poszukują aktywności, które pozwolą im zdobyć praktyczne umiejętności lub nowe doświadczenie. Dodatkowe zajęcia pomogą również zagospodarować czas gości w razie deszczowej pogody. Magnesem może być również serwowanie dań lokalnej kuchni i regionalnych produktów – serów, miodu czy przetworów.

Jednym z pomysłów może być też założenie SPA. W Polsce Wschodniej takie miejsca możemy spotkać praktycznie w każdym z województw, szczególnie w tych słynących z wód uzdrowiskowych, jak np.  świętokrzyskie, podkarpackie czy lubelskie. Rosnące zainteresowanie turystyką zdrowotną i wellness powoduje, że ta gałąź jest jedną z najszybciej rozwijających się na rynku turystycznym.

Skąd pozyskać środki na inwestycje?

Rozwój infrastruktury turystycznej niewątpliwie wymaga inwestycji, jednak istnieją atrakcyjne formy finansowania, które mogą wesprzeć przedsiębiorców. Jednym z takich rozwiązań jest Pożyczka na rozwój turystyki dostępna w programie Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej. W programie zapewniono na ten cel 100 mln euro, czyli ponad 400 mln zł. Głównym atutem pożyczki jest jej dopasowanie do specyfiki branży turystycznej i możliwość uwzględnienia sezonowego charakteru działalności w harmonogramie spłat rat. Wsparcie skierowane jest do mikro, małych i średnich przedsiębiorstw, które działają w branży turystycznej lub pokrewnych i zamierzają realizować swoje inwestycje na obszarze Polski Wschodniej, czyli województw: lubelskiego, podkarpackiego, podlaskiego, świętokrzyskiego, warmińsko-mazurskiego oraz regionalnej części mazowieckiego (bez Warszawy i 9 otaczających ją powiatów).

Maksymalna kwota pojedynczej pożyczki to 1 mln zł, który można przeznaczyć na sfinansowanie inwestycji m.in. w rozbudowę obiektów noclegowych i gastronomicznych, infrastruktury (sportowej, rekreacyjnej, turystycznej, kultury), transport turystów, ale także ofertę ekologicznych produktów, produktów regionalnych i tradycyjnych oraz przywracanie rękodzieła i rzemiosła. Pomysłów może być dużo więcej.

Funduszem pożyczkowym zarządza Bank Gospodarstwa Krajowego, jednak wnioski o udzielenie pożyczki przyjmują w poszczególnych województwach partnerzy finansujący. Ich lista oraz szczegóły dotyczące pożyczek dostępne są na stronie BGK.

Polska Wschodnia ma ogromny potencjał turystyczny, który czeka na pełne wykorzystanie. Przedsiębiorcy, którzy zdecydują się na nowe kierunki w swojej ofercie, mogą nie tylko zwiększyć zyski, ale również przyczynić się do promocji i ożywienia gospodarczego całego regionu. Jeśli prowadzisz działalność turystyczną lub planujesz jej rozwój – teraz jest dobry moment na inwestycję!