PIT 2015: Najczęściej popełniane błędy. Jak się ich ustrzec?

Fiskus Błędnie wpisany PESEL lub NIP, brak danych współmałżonka, zły formularz – to tylko niektóre z błędów popełnianych przez podatników. Dziś podpowiadamy, jak ich uniknąć

1. Złożenie zeznania na błędnym formularzu

W danym roku mamy obowiązek rozliczać się na obowiązujących formularzach. A trzeba pamiętać, że te druki co roku zmieniają się.

2. Błędny identyfikator podatkowy

W pierwszej pozycji (lub w przypadku zeznań składanych wspólnie przez małżonków – w pierwszych dwóch pozycjach) zeznania PIT zawsze należy wskazać identyfikator podatkowy osoby fizycznej składającej zeznanie PIT. Identyfikatorem – zależnie od osoby składającej zeznanie – może być numer PESEL albo NIP. Należy pamiętać, że osoby nieprowadzące działalności gospodarczej lub niebędące podatnikami VAT, mają obowiązek posługiwania się numerem PESEL. A zatem błąd w identyfikatorze podatkowym popełnić obecnie można na jeden z trzech sposobów: wskazując niewłaściwy rodzaj identyfikatora podatkowego, tj. numer PESEL zamiast NIP albo NIP zamiast numeru PESEL; wskazując pomyłkowo jedną lub więcej cyfr we właściwym identyfikatorze podatkowym; wskazując numeru NIP pracodawcy (wiąże się to z tym, że w poz. l otrzymywanej od pracodawcy informacji PIT-11 określany jest NIP pracodawcy. Często ten numer podatnicy przepisują jako swój.

3. Zła kolejność małżonków 

Małżonkowie składający wspólne zeznanie PIT mają swobodę w wyborze, który z nich zostanie w zeznaniu wskazany jako podatnik. Do dokonanego wyboru małżonkowie muszą się jednak stosować w dalszej części zeznania.

4. Niewskazanie celu złożenia zeznania

Podatnicy składający zeznania PIT często zapominają, że ich obowiązkiem jest określenie, w jakim celu jest składany formularz, tj. czy celem jest złożenie zeznania, czy korekta zeznania. Określenie celu następuje przez oznaczenie odpowiedniego kwadratu w pozycji „Cel złożenia formularza”. Nie zaznaczenie jednego z kwadratów znajdujących się w tej pozycji stanowi błąd.

5. Brak zaznaczenia wyboru sposobu opodatkowania

Nie zaznaczenie jednego ze sposobów opodatkowania jest bardzo ważną sprawą. Ma znaczenie przy opodatkowaniu wspólnym małżonków oraz osób samotnie wychowujących dzieci.

6. Małżonkowie rozliczają się wspólnie nie mając do tego prawa

Nie wszyscy mamy prawo do wspólnego opodatkowania z małżonkiem lub jako osoby samotnie wychowujące dzieci. Nie jest możliwe wspólne opodatkowanie małżonków, jeżeli chociaż jeden z nich prowadzi działalność gospodarczą opodatkowaną tzw. podatkiem liniowym, kartą podatkową lub ryczałtem ewidencjonowanym (bez względu na to, czy uzyskał dochody z tej działalności, czy też nie).

Dzieje się tak nawet w sytuacji zawieszenia działalności. Prawo do wspólnego rozliczenia nie przysługuje także podatnikom, którzy w trakcie roku podatkowego zawarli związek małżeński, w stosunku do których orzeczono separację lub zawarli oni umowę wyłączającą wspólność majątkową.

7. Niewłaściwy adres

Wypełniając zeznanie roczne, należy wpisać aktualny adres zamieszkania, a nie zameldowania. Zeznanie należy złożyć w urzędzie skarbowym właściwym dla miejsca zamieszkania w ostatnim dniu roku podatkowego. Zeznanie podatkowe jest jednym z dokumentów, na podstawie których dokonywana jest aktualizacja adresu miejsca zamieszkania.

8. Błędy przy przenoszeniu danych z informacji podatkowych

Przeniesienie kwot z informacji PIT-11, PIT-11A lub z rozliczenia dokonanego przez płatnika PIT-40, PIT-40A jest czynnością wymagającą koncentracji i skupienia, gdyż ich brak może spowodować błędne przeniesienia danych z tych dokumentów. Szczególnie dotyczy to sytuacji, gdy zamiast kwoty podatku należnego wynikającego z rozliczeń PIT-40 i PIT-40A przenosimy kwoty zaliczek na podatek dochodowy, co w przypadku pobierania np. emerytury przez okres krótszy niż rok daje dużą rozbieżność w wysokości tych kwot.

Większość podatników wypełnia formularze zeznania PIT, przepisując do zeznań dane wynikające z otrzymanych informacji podatkowych, w szczególności z informacji PIT-11 oraz PIT-11A. Zdarza się przy tym dość często, że podatnicy przenoszenia takich danych dokonują niestarannie, a w konsekwencji wykazują inne kwoty niż określone w otrzymanych informacjach podatkowych.

9. Nieprawidłowo obliczony dochód

Zdarza się, że dochód nie odpowiada różnicy między kwotą przychodu a kosztami ich uzyskania. Taki błąd popełniają najczęściej osoby, które w roku podatkowym uzyskały przychody od kilku płatników i nieprawidłowo zsumowały ich wysokość wynikającą z otrzymanych informacji PIT-11 lub błędnie ustaliły wysokość kosztów uzyskania przychodów, a co za tym idzie również wysokość dochodu.

10. Brak rozliczenia się z dochodów uzyskanych poza granicami Polski

Pamiętajmy o tym, że osoby zamieszkujące na terytorium RP podlegają w Polsce obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na to czy uzyskały dochód w innych krajach. Natomiast obowiązek składania zeznań i sposób obliczania podatku realizowany jest z zastosowaniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartymi przez Polskę z poszczególnymi państwami.

11. Odliczenia przewyższają obliczony podatek

Zdarza się, że sumy odliczeń od podatku wykazane w załączniku PIT/O, które są następnie odliczane w zeznaniach PIT-36 i PIT-37 od podatku, przewyższają kwoty obliczonego podatku dochodowego pomniejszonego o składkę na powszechne ubezpieczenie zdrowotne. Należy pamiętać, aby w takim przypadku nie wpisywać pełnej kwoty odliczeń, a jedynie kwotę nie przekraczającą należnego podatku.

12. Odliczenia przewyższają dochód

Jeżeli wydatki podlegające odliczeniu od dochodu przewyższają nasz dochód, to zarówno w załączniku PIT/O i we właściwej rubryce zeznania wpisujemy jedynie kwotę równą wysokości dochodu. Ponadto należy pamiętać, że prawo do odliczeń od dochodu mają tylko podatnicy uzyskujący dochód

13. Nieuprawnione oraz błędne korzystanie z ulg

Błędy w zeznaniach PIT zdarzają się często na skutek tego, że podatnicy bezpodstawnie lub błędnie korzystają z ulg podatkowych. W przypadku składania zeznań PIT za 2015 r. błędy takie będą się zapewne pojawiać najczęściej w związku z dokonanymi zmianami dotyczącymi ulg.

Inspektorzy spodziewają się, że błędy mogą być związane z ograniczeniem możliwości korzystania z ulgi na Internet tylko do dwóch następujących po sobie kolejno lat podatkowych (osoby, które korzystały z odliczenia w latach poprzednich nie mogą korzystać z odliczenia w 2015 r. za wyjątkiem osób, które po raz pierwszy dokonały odliczenia w rozliczeniu za 2014 r.). Błędy mogą być także związane z ograniczeniem możliwości korzystania z ulgi na wychowanie dzieci przez osoby wychowujące tylko jedno dziecko. W przypadku małżonków wychowujących jedno dziecko i osiągniętym dochodzie małżonków w 2015 r. w wysokości 112 tys. zł, nie będzie możliwości skorzystania z ulgi na wychowanie dzieci w ramach zeznania składanego za 2015 r. Odliczenie przez któregokolwiek z małżonków kwoty tej ulgi od podatku będzie błędem.

14. Nieprawidłowo obliczony podatek

Osoby fizyczne składające zeznania PIT stosunkowo często mylą się obliczając podatek. Dotyczy to w szczególności obliczania podatku od dochodu opodatkowanego według skali podatkowej. Błędy w tym zakresie są najczęściej konsekwencją nieuwzględniania kwoty zmniejszającej podatek (wynosi ona 556,02 zł; kwocie tej odpowiada dochód wolny od podatku w wysokości 3091 zł), nieuwzględniania zmiany progu podatkowego, stosowania niewłaściwych stawek podatkowych.

15. Pomyłki w wykazywaniu zaliczek

Wypełniając zeznania podatkowe należy zwrócić uwagę, kiedy formularz wymaga wykazania zaliczek należnych za rok podatkowych, a kiedy formularz wymaga wykazywania zaliczek wpłaconych (zobacz przykładowo poz. 201 i 209 formularza PIT-36 składanego za 2015 r.).

Zdarza się, że nie wszystkie zaliczki należne za zakończony rok podatkowy zostały wpłacone, a w konsekwencji kwota zaliczek wpłaconych może być niższa niż kwota zaliczek należnych za rok podatkowy. W takich przypadkach wykazanie tych samych kwot w pozycjach dotyczących zaliczek należnych oraz zapłaconych stanowi błąd.

16. Błędy w zaokrąglaniu kwot

Część kwot wykazywanych w zeznaniach PIT zaokrągla się w ten sposób, że końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się, a końcówki kwot wynoszące 50 i więcej groszy podwyższa się do pełnych złotych. To, kiedy należy dokonywać zaokrągleń, najłatwiej ustalić po treści formularza. Jeżeli dana pozycja przewiduje miejsce na wykazywanie groszy, zaokrągleń nie należy dokonywać. W przeciwnym razie, tj. jeżeli dana pozycja przewiduje tylko miejsce na wykazywanie złotych, wykazywaną w danej pozycji kwotę należy zaokrąglić.

Błędem jest zatem nie zaokrąglanie kwot w pozycjach, w których wykazuje się kwoty po zaokrągleniu, nieprawidłowe dokonywanie zaokrągleń kwot, zaokrąglanie kwot w pozycjach, w których zaokrągleń się nie dokonuje.

17. Błędne wypełnienie rubryk dotyczących przekazania l proc. podatku na rzecz wybranej OPP

Jeżeli chcemy przekazać l proc. swojego podatku, zwracajmy uwagę, by kwoty te zaokrąglać do 10 groszy i wpisywać numer KRS organizacji pożytku publicznego, umieszczonej w aktualnym wykazie prowadzonym przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej. Należy też pamiętać, że składając zeznanie po terminie, tracimy możliwość dysponowania tą częścią podatku.

18. Brak załączników do zeznania (PIT/D, PIT/O, PIT/ZG) 

Jeżeli korzystamy z odliczeń, należy razem z zeznaniem złożyć odpowiedni załącznik oraz zaznaczyć w zeznaniu, jakie załączniki składamy. Jeżeli rozliczamy się odrębnie z małżonkiem, a oboje chcemy skorzystać z ulgi mieszkaniowej, dołączamy PIT/D wypełniony na oboje małżonków z zaznaczeniem, do zeznania którego z małżonków jest on dołączony.
Błędem jest również wpisywanie w częściach zeznań PIT, w których wskazuje się liczbę załączników, krzyżyków, „ptaszków” itp. Informacje o dołączonych załącznikach powinny być wskazywane zawsze w postaci liczby tych załączników (np. 1).

19. Pomijanie małżonka w załącznikach

Podatnicy rozliczający się wspólnie z małżonkiem i korzystający z odliczeń często zapominają wpisać w załącznikach, w których wykazują odliczenia, dane swojego małżonka. To błąd. Jeżeli bowiem w częściach B1 i B2 formularza PIT-36 lub PIT-37 wpisane zostały dane małżonków, powinny one również być wskazywane w odpowiednich częściach załączników, np. w częściach Al i A2 formularza PIT/D.

20. Błędy przy elektronicznym wysyłaniu zeznań podatkowych

Miejmy na uwadze, by poza prawidłowym wypełnieniem formularzy zeznań podatkowych upewnić się, że zeznanie zostało wysłane do właściwego urzędu skarbowego i pobrać tzw. UPO (urzędowe potwierdzenie odbioru), które jest dowodem złożenia zeznania podatkowego. Kod 200 – to gwarancja poprawnego dostarczenia dokumentu.