Przeglądarka, z której korzystasz jest przestarzała.

Starsze przeglądarki internetowe takie jak Internet Explorer 6, 7 i 8 posiadają udokumentowane luki bezpieczeństwa, ograniczoną funkcjonalność oraz nie są zgodne z najnowszymi standardami.

Prosimy o zainstalowanie nowszej przeglądarki, która pozwoli Ci skorzystać z pełni możliwości oferowanych przez nasz portal, jak również znacznie ułatwi Ci przeglądanie internetu w przyszłości :)

Pobierz nowszą przeglądarkę:

Kuchnia

4 czerwca 2022 r.
10:31

Dziś dzień targowy. Może warto kupić... twaróg. Przepisy, pomysły, inspiracje

(fot. Maciej Kaczanowski)

Twarożek z rzodkiewką i śmietaną, słynna „Awanturka”, kluski leniwe, biała pizza z twarogiem. Twaróg w Polsce ma swoje święto, regionalnych mistrzów w okolicach Janowa Lubelskiego, którzy wyrabiają serki w popiele i wielką tradycję.

AdBlock
Szanowny Czytelniku!
Dzięki reklamom czytasz za darmo. Prosimy o wyłączenie programu służącego do blokowania reklam (np. AdBlock).
Dziękujemy, redakcja Dziennika Wschodniego.
Kliknij tutaj, aby zaakceptować

Najbardziej rozpoznawalnym symbolem tej tradycji są serniki. To drewniane budowle, nakryte gontem lub słomą, wsparte na jednym lub kilku słupach, towarzyszące w krajobrazie dworkom i folwarkom. Nazywano ją także sernicą lub lesicą, od gałęzi leszczyny służących do budowy przewiewnych ścian.

Tak opisał ją Adam Mickiewicz w Panu Tadeuszu: „Stała w ogrodzie, prawie pod samym parkanem, […] Wielka, stara sernica, budowana w kratki. Z belek na krzyż wiązanych, podobna do klatki. W niej świeciły się białych serów mnogie kopy; Wkoło zaś wahały się suszące się snopy Szałwiji, benedykty kardy, macierzanki: Cała zielna domowa apteka Wojszczanki. Sernica w górze miała wszerz sążni półczwarta. A u dołu na jednym wielkim słupie wsparta, Niby gniazdo bocianie”.

Najprawdopodobniej od takich budowli pochodzi nazwa miejscowości Serniki, gdzie zresztą wyrabia się twarogi i piecze wybitne serniki.

Sery dojrzewające w ziemi

Są znane w Europie od wieków. Piotr Adamczewski, niestrudzony popularyzator tego, co w kuchni najcenniejsze, pisał swego czasu na swoim blogu o serze  „Bursztyn z Talamello”. Wkłada się ów ser do płóciennego worka, następnie do skrzyni, zasypuje pszenicą i słomą i składa w torfowej jamie. Ziemia wyciąga wilgoć, torf nadaje aromatu, ser uzyskuje bursztynową barwę.

Okazuje się, że Polska ma w zakopywaniu serów w ziemi długą tradycję.

– Taki twaróg nazywano zakopańcem, truposzem i umrzykiem – mówi Gieno Mientkiewicz, pasjonat polskich serów zagrodowych i pomysłodawca „Dnia twarogu”, który po raz trzeci obchodzono w Polsce 2 czerwca.

Jak wyglądała produkcja takiego twarogu? Oto przepis: „Pół garnca świeżej, gęstej śmietany, zlać do nowej gęstej serwety, związać ją nad samą śmietaną i włożyć do dołka wykopanego w świeżej czarnej ziemi ale nie piaszczystej; głęboko na pół łokcia, na wierzchu przykryć płótnem we dwoje, żeby się ziemi nie nasypało. Zasypać ziemią, nacisnąć ją i kamieniem nałożyć. Na drugi dzień twaróg wyjąć i ciaśniej przewiązać żeby się lepiej uformował. Ale można i tak jak jest wyjąć i na talerz położyć. Śmietana powinna być trochę osolona przed zakopaniem i z kminkiem zmieszana, kto go lubi. Prędko użyć go trzeba bo się psuje”.

* (K. Białozierska, Nowa Praktyczna Gospodyni Litewska, Warszawa 1989).

Za odtworzenie „Umrzyka” wzięło się w Polsce dwóch pasjonatów. Pierwszy to Aleksander Baron, warszawski szef kuchni, który wpadł na pomysł, by zrobiony osobiście twaróg schować do płóciennego woreczka i zakopać w pojemniku z torfem. Drugi, to wspomniany Gieno Mientkiewicz, który robi „Umrzyka” na balkonie.

Jak?

– Kupuję w sklepie ogrodniczym worek ziemi ogrodowej. Jak nie mam czasu zrobić twarogu, kupuję dobry twaróg i śmietanę, mieszam, wyrabiam, przekładam do małego płóciennego worka. Odsypuję połowę ziemi, wkładam worek z serem, zasypuję ziemią i wynoszę „Umrzyka” na balkon. W ciągu kilku dni ziemia wyciąga wilgoć, ser dojrzewa, jego smak się balansuje. Tym sposobem mamy w domu wyjątkowo smaczny twaróg, z którego można zrobić na przykład twarożek z rzodkiewką – opowiada Mientkiewicz, który często przyrządza z twarogu leniwe. Najlepiej, jak będzie to twaróg wędzony, który jest dostępny w handlu. Oto autorska receptura Mientkiewicza.

Leniwe z wędzonego twarogu z miodem

Składniki: 50 dag wędzonego twarogu, 3 łyżki mąki, 2 jaja, sól. Oraz dodatki: bułka tarta, masło, miód gryczany.

Wykonanie: w misce pokruszyć twaróg widelcem. Dodać jaja, mąkę, sól. Wymieszać, nie przejmując się małymi grudkami twarogu. Zagotować wodę z solą. Kluski nabierać mokrą łyżką z brzegu miski (jak kluski kładzione), gotować kilka minut od wypłynięcia. Odcedzić. Na patelni roztopić masło, dodać leniwe, polać miodem. Wymieszać, obsypać bułką tartą i podsmażyć na złoto.

Pizza bianca z twarogiem

Składniki: spód na pizzę, kostka białego sera, puszka włoskich pomidorów, 10 dag mozarelli, szczypiorek, bazylia, sos śmietanowy z oregano.

Wykonanie: spód na pizzę włożyć na blachę piekarnika, wyłożona papierem. Posmarować ciasto sosem śmietanowym. Posypać mozarellą, rozłożyć plastry pomidorów, całość posypać pokruszonym twarogiem. Piec około 15 minut w temperaturze 200 stopni Celsjusza. Wyjąć, podzielić na części, posypać posiekanym szczypiorkiem. Do pizzy podać oliwy smakowe: czosnkową, paprykową i ziołową.

Ser nadbużański z Maryjankiem

Składniki: kilogram sera białego, litr mleka, kostka masła, 2 łyżeczki Maryjanku (majeranku), 1 łyżeczka soli, 1 łyżeczka sody oczyszczonej.

Wykonanie: mleko podgrzać, wkruszyć ser, powoli mieszać, aż oddzieli się serwatka. Odcedzić, dodać masło i przyprawy. Podgrzewać, aż powstanie masa. Przełożyć do foremek, wyłożonych folią i schłodzić. Pokroić w plastry. Podawać z cebularzem.

Kuba Piętowski: sernik ziemniaczany z lodami musztardowymi

Składniki: 5 ziemniaków, 6 jajek, 3/4 kostki masła lub margaryny do pieczenia, 1 kilogram sera białego śmietankowego, 1 szklanka cukru, opakowanie cukru waniliowego, tłuszcz i bułka tarta do posypania formy. Lody: 500 ml śmietany 36 procent, mleko słodzone, gostyńskie, 3 żółtka, 8 łyżek musztardy francuskiej, 2 łyżki musztardy Dijon. Sos kurkowy: 50 dag kg kurek, 1 litr śmietany 30 procentowej, 1 łyżka żurawiny, może być ze słoika, po 1 łyżeczce świeżych ziół jak pietruszka, tymianek, rozmaryn i oregano, 2 łyżki masła, wino białe opcjonalnie, 2 ząbki czosnku, 1 mała cebula, sól i pieprz do smaku.

Wykonanie: ugotować 5 dużych ziemniaków. Obrane ziemniaki ugnieść tłuczkiem, dodać posiekaną nożem margarynę/masło. Wymieszać. Jaja umyć, wybić ze skorupek, oddzielić żółtka od białek. Żółtka utrzeć razem z cukrem i cukrem waniliowym. Następnie dodać do ziemniaków. Utrzeć wszystko razem. Połączyć z serem i ubitą na sztywno pianą z białek. Zmiksować do uzyskania jednolitej masy. Masę przełożyć na blachę posmarowaną tłuszczem i posypaną bułką tartą. Piec około 1 godziny w piekarniku nagrzanym do 180 stopni.

Lody. Wszystkie składniki połączyć, wymieszać w termomiksie na wysokich obrotach, podgrzewając do temperatury 80 stopni Celsjusza. Otrzymaną masę przelać do pojemnika, kiedy ostygnie, zamieszać i włożyć do zamrażalnika.

Sos kurkowy z żurawiną. Oczyścić grzyby.Te większe pokroić, Podsmażyć na maśle z dodatkiem, przypraw i ziół. Po 5 minutach dodać drobno pokrojoną cebulkę i czosnek. Smażyć, aż cebula się zeszkli, po czym wlać wino i odparować. Dodać śmietanę, żurawinę i zagotować sos. Doprawić solą i pieprzem.

Na kolację „Awanturka”

Czyli kultowa pasta na kanapki. Niezwykle prosta w wykonaniu i bardzo smaczna. Jak ją zrobić? Wystarczy kupić kostkę dobrego twarogu i puszkę sardynek w oleju.

W misce trzeba widelcem rozdrobnić twaróg. Sardynki odsączyć z oleju, oczyścić z głowy, płetw i ogonów, odfiletować, usuwając kręgosłup, dodać do twarogu, wymieszać dodając odrobinę oliwy. Do pasty można dodać dodać wedle uznania posiekany szczypior, koperek lub posiekaną szalotkę. Oraz przyprawić świeżo zmielonym pieprzem oraz – kto lubi – musztardą.

 „Awanturkę” można także przyrządzić z wędzoną makrelą, podając na ciemnym pieczywie posmarowanym dobrym masłem i posypując świeżym koperkiem.

e-Wydanie

Pozostałe informacje

Bartłomiej Kseniak zawodnik KS SNAJPER (z tarczą) - zwycięzca w dwóch kategoriach pistoletowych.
galeria

Celowali patriotycznie. Memoriał Strzelecki Żołnierzy i Powstańców

W Klubie Strzeleckim Snajper Lublin uczcili dzisiaj pamięć poległych i pomordowanych żołnierzy i powstańców.

Rozpoznasz polityków z Lubelszczyzny? Sprawdź się w naszym quizie!
QUIZ

Rozpoznasz polityków z Lubelszczyzny? Sprawdź się w naszym quizie!

Lubelszczyzna od lat jest ważnym miejscem na politycznej mapie Polski. To właśnie stąd wywodzi się wielu znanych parlamentarzystów, samorządowców i działaczy, którzy kształtują nie tylko lokalną, ale też krajową scenę polityczną. Część z nich działa od dekad, inni dopiero zdobywają popularność, ale jedno jest pewne – każdy, kto interesuje się życiem publicznym w regionie, powinien kojarzyć ich twarze. Dlatego przygotowaliśmy specjalny quiz o politykach z Lublina i województwa lubelskiego, który sprawdzi twoją wiedzę w nietypowy sposób.

Zamojski Szpital Niepubliczny w Zamościu mieści się przy ul. Peowiaków

Przymiarki do nowego oddziału w „starym” szpitalu. Prezes: Będziemy stawać na głowie

Baza lokalowa jest. Z personelem pomocniczym też nie będzie problemu. By pomysł na uruchomienie w zamojskim tzw. starym szpitalu oddziału psychiatrii dziecięcej się powiódł, potrzebni są jeszcze lekarze specjaliści.

Klaudia Klimczyk czyli Mama Na Obrotach

Gwiazda TikToka jedzie z nowym programem. Odwiedzi dwie miejscowości

Popularność zdobyła dzięki TikTokowi, ale znana jest również ze stund-upu. Klaudia Klimczyk występująca pod pseudonimem Mama Na Obrotach odwiedzi na początku października dwie miejscowości w powiecie tomaszowskim. Jej występy w Łaszczowie i Jarczowie będą biletowane.

Zniszczony dom w Wyrykach

Do czasu odbudowy domu poszkodowana rodzina z Wyryk ma zapewnione mieszkanie zastępcze

Do czasu odbudowy domu poszkodowana rodzina z Wyryk ma zapewnione mieszkanie zastępcze – powiedział PAP wójt gminy Bernard Błaszczuk. Dom został uszkodzony w nocy z 9 na 10 września, gdy nad Polskę wtargnęły rosyjskie drony. Budynek zostanie odbudowany od podstaw na koszt państwa.

Na ulicy Łukasińskiego pracownicy Strabagu całe wakacje układali kostkę na nowo. Od 1 października będzie już można tamtędy jeździć

Gwarancyjne remonty na finiszu. Ale poprawek ten wykonawca może mieć więcej

Z początkiem października zostanie otwarty ruch na Łukasińskiego, a najpewniej do końca miesiąca na Altanowej. Obie te ulice były w ramach remontów pogwarancyjnych naprawiane przez firmę Strabag. Miasto chciałoby, aby ten wykonawca poprawił też inne swoje inwestycje w mieście.

Świdniczanka wygrała drugi mecz z rzędu

Świdniczanka lepsza od Wisły II Kraków

W siedmiu pierwszych występach tylko trzy punkty. W dwóch ostatnich aż sześć „oczek”. Świdniczanka po derbowej wygranej z Avią poszła za ciosem i w meczu na dnie tabeli pokonała u siebie Wisłę II Kraków 4:1.

Bogdan Nowak i jedna z jego rozmówczyń - Jadwiga Kropornicka
galeria

Powrót do wyjątkowo trudnej przeszłości. Książka i reportaż pełne traumatycznych wspomnień

Godziny rozmów, setki zdjęć i nagrań. Gmina Skierbieszów wydaje kolejną wyjątkową książkę. Uzupełnieniem publikacji będzie też filmowy reportaż. Zawarte w nich są wspomnienia trudne, dotyczące czasów wojny i tego, co mieszkańcy Zamojszczyzny przeżyli podczas wysiedleń.

Bryan Griffin rozegrał niezłe zawody

PGE Start Lublin pokonał Górnika Zamek Książ Wałbrzych i zagra w finale Superpucharu Polski

PGE Start zagra w finale Pekao S.A. Superpucharu Polski. W sobotnim półfinale ekipa z Lublina pokonała Górnika Zamek Książ Wałbrzych 80:66.

Protest przeciwko myśliwym
Protest w Lublinie
galeria

Dość przypadkowych śmierci z rąk myśliwych

Kolejna tragedia, kolejny raz usłyszeliśmy „pomyliłem z dzikiem”. Ile tragedii z rąk myśliwych musi się jeszcze wydarzyć? Czy możemy czuć się bezpiecznie? – dopytywali aktywiści z lubelskiego Ruchu Antyłowieckiego podczas dzisiejszego protestu pod siedzibę Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego przy ul. Wieniawskiej.

Bezpłatna antykoncepcja dla młodych kobiet. Tego chcą posłowie Polski 2050

Bezpłatna antykoncepcja dla młodych kobiet. Tego chcą posłowie Polski 2050

Posłowie Polski 2050 złożyli w Sejmie projekt ustawy, który przewiduje bezpłatny dostęp do antykoncepcji dla kobiet w wieku od 18 do 25 lat. Przewidziano w nim także, rozszerzenie antykoncepcji objętej refundacją, dla kobiet powyżej 25 roku życia. Bezpłatne środki antykoncepcji ma finansować NFZ.

Rondo służy już od roku. Teraz ma nazwę stowarzyszenia

Rondo służy już od roku. Teraz ma nazwę stowarzyszenia

Rondo, którym od roku jeżdżą już mieszkańcy, zyskało nazwę najstarszego stowarzyszenia w Białej Podlaskiej. Koło Bialczan złożyło taki wniosek niemal od razu po otwarciu inwestycji.

Sierż. Łukasz Remuszka i st. post. Łukasz Bizoń uratowali życie młodemu mężczyźnie

Sierż. Remuszka i st. post. Bizoń uratowali życie 25-latkowi

Byli na służbie, zrobili to, co do nich należało. Ale gdyby się zawahali i nie podjęli akcji ratowniczej tak szybko, młody mężczyzna mógłby już nie żyć. Dwaj policjanci z Lublina uratowali mu życie.

Magdalena Bożko-Miedzwiecka – dziennikarka, rzeczniczka prasowa. Publikowała w Dzienniku Wschodnim, Newsweeku, Newsweeku Historii, Rzeczpospolitej, Twórczości, Akcencie, Karcie. Laureatka dziennikarskich nagród, m.in. Ostrego Pióra Business Centre Club, nagród w konkursie prasowym Mediów Regionalnych im. Jana Stepka za reportaże historyczne i społeczne, nagród Salus Publica Głównego Inspektora Pracy, nagrody im. Bolesława Prusa Związku Literackich Polskich.

Polska o nim milczała, jakby nigdy nie istniał

Gdyby nie polscy piloci i mieszkańcy niewielkiej lubelskiej miejscowości, nikt by dzisiaj nie wiedział, że to w Woli Osowińskiej pod Radzyniem Podlaskim urodził się założyciel i pierwszy dowódca Dywizjonu 303. Polskie władze skutecznie wymazały pułkownika Zdzisława Krasnodębskiego z kart historii. Ale ludzie nie zapomnieli.

Wiejska zabawa, pacyfikacja i przemarsz partyzantów. Piknik Historyczny w Brodziakach
28 września 2025, 13:30

Wiejska zabawa, pacyfikacja i przemarsz partyzantów. Piknik Historyczny w Brodziakach

Historyczne widowisko będzie zasadniczym punktem niedzielnego pikniku, który w niedzielę (28 września) odbędzie się w Brodziakach pod Biłgorajem.

ALARM24

Masz dla nas temat? Daj nam znać pod numerem:
Alarm24 telefon 691 770 010

Wyślij wiadomość, zdjęcie lub zadzwoń.

kliknij i poinformuj nas!

Najczęściej czytane

Dzisiaj · Tydzień · Wideo · Premium