Umowy, opłaty i poszukiwane zawody

• Jakie jest obecnie zainteresowanie wyjazdami do pracy za granicę wśród Polaków?

– Poziom tegorocznego popytu jest trochę rozczarowujący i różniący się w stosunku do poprzednich lat, nie wliczając kwestii pandemii. Jeśli mówimy o pracy sezonowej, na czas wakacji, szukający pracy sprawdzając, czy jest to dla nich opłacalne, stwierdzają, że na tak krótki czas nie jest. W przypadku dłuższych wyjazdów, na przykład na 5 miesięcy czy nawet rok, wyjazd może okazać się bardziej opłacalny.

• Z czego wynikać ta nieopłacalność sezonowych wyjazdów?

– Osoby, które pierwszy raz podchodzą do takiej pracy, mogą nie zdawać sobie sprawy z kosztów takich, jak np. koszty dojazdu czy zakwaterowania, które bardzo często są po stronie pracownika. Oczywiście, zależy od pracodawcy. Pojawiają się też lokalne podatki czy opłaty, które są pobierane zgodnie z prawem obowiązującym w danym kraju. Powodem jest też inflacja. Ceny w zachodniej Europie zmieniły się na niekorzyść i koszty życia pożerają większą część wynagrodzeń. Dynamika wynagrodzeń zachodniej Europy jest nieco niższa, a czasem znacząco niższa niż dynamika wynagrodzeń w Polsce. To sprawia, że wynagrodzenia nie wzrosły znacząco, ale ceny już tak, co jest mniej opłacalne.

• Czy zawsze koszty zakwaterowania lub dojazdu są po stronie pracownika?

– Zazwyczaj im bardziej pracodawcy zależy, tym więcej jest w stanie zaoferować. Pojawiają się więc takie oferty, w których część kosztów jest po stronie pracodawcy. Czasami finansowany jest przez pracodawcę początek wyjazdu, do jakiegoś czasu, a płatności za resztę pobytu są już po stronie pracownika. Nie jest to jednak norma. Nie zakładajmy więc, idąc na rozmowę o danej pracy, że te koszty będą po stronie pracodawcy. Warto sobie przygotować listę pytań, bo to pozwoli ustrzec się przed sytuacjami stresującymi, kiedy już na miejscu pracy okazuje się, że są jakieś dodatkowe koszty.

• Jaki kraj jest najczęściej wybieranym kierunkiem?

– Na pierwszym miejscu są Niemcy, na drugim Holandia. W Holandii, która jest małym krajem, przemieszczanie się turystyczne np. nad morze, nie jest takie kosztowne. Więc jest to dobry kierunek dla tych, którzy oprócz zarobku chcą pozwiedzać i skorzystać turystycznie z obecności w innym kraju. Wysoko pojawia się również Norwegia i – co zaskakujące – nasz sąsiad, czyli Czechy. Przez wiele lat na pierwszym miejscu była Wielka Brytania, lecz dużo zmieniło się po Brexicie i w zasadzie jest to trudniejsze.

• Pracowników jakich specjalizacji najczęściej poszukują pracodawcy?

– Najczęściej będą to prace rolne, prace produkcyjne czy magazynowe, czyli wszelkie prace podstawowe. Oprócz tego poszukiwani są również pracownicy z umiejętnościami technicznymi, czyli np. elektrotechnicy, elektromonterzy, czy spawacze. Deficyt pracowników technicznych jest jeszcze większy na zachodzie niż w Polsce. Liczba kandydatów z tych profesji nie jest dość duża, dlatego często pracodawcy próbują przekonać pracowników przyjezdnych, aby zostali na dłużej.

• Na co szczególnie trzeba zwrócić uwagę przed wyjazdem do pracy za granicę?

– Jeśli rozmawiamy z jakimkolwiek pośrednikiem albo przedstawicielem pracodawcy w Polsce i musimy dogadać z nimi szczegóły, ważne, aby to wszystko było na piśmie. Powinniśmy zawrzeć umowę jeszcze w Polsce. Jeśli ta umowa nie zostanie zawarta przed wyjazdem, jeśli nasz pośrednik zwleka z zawarciem umowy lub proponuje zawarcie jej w trakcie podróży, tuż przed wyjazdem albo dopiero na miejscu to po pierwsze: to nie jest zgodne z prawem, a po drugie: powinna nam się zapalić lampka ostrzegawcza. Musimy mieć świadomość, że to może oznaczać nieuczciwego pośrednika, który ostatecznie może nie podpisać tej umowy, albo umowa sama w sobie będzie zawierała zupełnie inne zapisy niż te ustalone wcześniej. To na pewno powoduje dużo dodatkowego stresu. Musimy pamiętać, że w skrajnych przypadkach na poszukujących pracy mogą żerować przestępcy, którzy później te osoby zostawiają, pobierają zaliczki. Trzeba zaznaczyć, że agencje pośrednictwa nie pobierają żadnych zaliczek. Legalnie działające agencje tego nie robią. Pośrednicy muszą być zarejestrowali w Krajowym Rejestrze Zatrudnienia.

• Pracownicy interesują się kwestią bezpieczeństwa w kraju, do którego się wybierają?

– Czasami pytają czy to jest spokojna okolica, czy faktycznie jakieś doniesienia medialne mają pokrycie w rzeczywistości. Oczywiście: odpowiadany według naszych doświadczeń czy po kontakcie z opiekunami na miejscu. Ale zawsze polecam kontakt z osobami, które mają świeże doświadczenia z wyjazdami. Takie osoby bardzo często znajdziemy na forach internetowych czy w serwisach społecznościowych.