Myślenie proekologiczne nie jest już dziś tylko modnym hasłem, którego ludzie nie do końca rozumieją. Na naszych oczach planeta Ziemia zmieniła się ostatnimi czasy tak bardzo, że dziś nie mamy już innego wyjścia. Myślenie proekologiczne staje się myśleniem zwyczajnie logicznym. Pośród wszystkich pojęć, które powinniśmy przyswoić, jednym z najważniejszych jest świadomość, jak funkcjonują odnawialne źródła energii.
Czym są odnawialne źródła energii?
Odnawialne źródła energii, czyli najprościej mówiąc takie, które nigdy się nie kończą. Słońce, wiatr, energia pozyskiwana z ruchu wody, lub (co już bardziej skomplikowane) źródła geotermalne. Ale to również źródła, których wykorzystanie nie szkodzi naszemu środowisku naturalnemu. W przeciwieństwie do ropy naftowej, węgla, gazu ziemnego oraz energii atomowej, które raz zużyte nie ulegają odnowieniu się. Dodatkowym, wielkim plusem pozyskiwania energii z odnawialnych źródeł jest nikła inwazyjność owego procesu. Wszelkie procesy związane z korzystaniem z zasobów nieodnawialnych wpływają raczej niekorzystnie na kondycję ekologiczną naszej planety.
Słońce: panele fotowoltaiczne
Nie tylko kolektory solarne, które swą popularność zdobywają już od kilku dekad, powinny być obiektem naszej szczególnej uwagi. Z rozwiązań bardziej nowoczesnych wypada przyjrzeć się panelom fotowoltaicznym. Wzrost popularności tego źródła energii w przeciągu ostatniego dziesięciolecia to aż 33%. Znane wcześniej panele słoneczne kumulowały ciepło pozyskane ze Słońca i zamieniały je w energię cieplną oraz ogrzewały wodę, którą można było wykorzystać w gospodarstwie domowym.
Panele fotowoltaiczne to coś znacznie więcej. Wynalazek ów potrafi zamieniać energię pochodzącą ze światła słonecznego na energię elektryczną. Specjalne instalacje, najczęściej umiejscawiane na dachach domów jednorodzinnych tworzą małe elektrownie. Przy pomocy odpowiedniej konfiguracji takiej instalacji i wykorzystaniu falownika (inna nazwa inwerter) zamieniamy prąd stały na zamienny, pasujący do standardów występujących w naszych gniazdkach - 230/400V, 50 Hz. W ten sposób możemy stwarzać małe, przydomowe elektrownie.
Co jeśli jeśli wyprodukujemy owej energii za dużo? Możemy kumulować ją w specjalnych akumulatorach lub dzielić się nią z zakładem energetycznym, czerpiąc dodatkowe korzyści majątkowe. Słońce i tak świeci na niebie, a nawet gdy chowa się za chmurami daje energię. Dlaczego z niej nie skorzystać? Najzwyczajniej to się opłaca. Oferta rynkowa jest bogata, a jedną z najciekawszych i najbardziej doświadczonych propozycji są te od Stilo Energy (http://stiloenergy.pl). Jeśli zastanawiasz się nad tym, jakiego rodzaju panele fotowoltaiczne najlepiej wybrać sprawdź artykuł pod TYM linkiem.
Wiatr: wiatraki energetyczne, turbiny wiatrowe, anemometry
Na otwartych przestrzeniach, gdzie wieje mocniej, szkoda jest nie korzystać z energii płynącej z naturalnego ruchu powietrza. Energia wiatrowa jest relatywnie droższa od słonecznej, ale i z niej warto korzystać tam, gdzie się to opłaca. Białe wiatraki, których powstawanie coraz częściej możemy zaobserwować na otwartych przestrzeniach, przetwarzają energię z podmuchu, na energię elektryczną przy pomocy turbiny wiatrowej. Urządzenie wykorzystuje energię kinetyczną pochodzącą z wiatru, wprowadzając w ruch obrotowy wirnik. Wał przenosi ową energię do generatora, zamieniając ją w energię elektryczną. „Na oko” trudno jednak ocenić, gdzie wieje najwięcej i najbardziej wydajnie. Do pomiarów używa się urządzenia zwanego anemometrem, czyli prościej mówiąc - wiatromierzem. Sam pomysł na działanie owego miernika jest dość stary, bo pochodzi z XIX wieku, ale nowoczesne konstrukcje sprzężone są z komputerem gwarantującym bardzo precyzyjny pomiar.
Woda: turbiny wodne, elektrownie wodne
W dawnych czasach, gdy nie było jeszcze energii elektrycznej, ludzie często korzystali z mocy przepływającej wody, budując np. młyny przy rzekach. Nie były one może tak malownicze, jak te wiatrowe, ale wbrew pozorom występowały częściej, gdyż ich niezawodność nakłaniała do owego wyboru. Ten bardzo stary sposób nie jest jednak anachronizmem, a dzisiejsza technologia wychodzi mu naprzeciw. Ruch wody śródlądowej to jednak nie wszystko. Potężne oceaniczne lub morskie fale dają jeszcze większą moc. Dlatego w tych częściach świata, gdzie jest to sensowne – konstruuje się obiekty wykorzystujące owe wspaniałe, naturalne, odnawialne źródło energii. Współczesne turbiny wodne działają bardzo podobnie do turbin wiatrowych. Silnik, reagujący na ruch wody wykorzystuje energię kinetyczną zmieniając ją w elektryczną. Oczywiście jest to spore uproszczenie, gdyż turbin wodnych mamy wiele rodzajów, uzależnionych od miejsca, siły przepływu wody i ergonomii materiałów.
Ziemia: energia geotermalna- pompy ciepła
Pod twardą skorupą naszej planety drzemią potężne siły. Nie wszędzie powodują one wyłącznie trzęsienia ziemi i wybuchy wulkanów. Człowiek doszedł już do takiego poziomu, że umie owe siły okiełznać i odpowiednio nimi pokierować. Najczęściej energia geotermalna jest pozyskiwana za pomocą wierceń przypominających odwierty naftowe. Często źródła geotermalne występują samoistnie.
Innym sposobem jest wykorzystanie wysokiej temperatury gorących skał. Do tych, które mają szczelną strukturę, wpuszcza się chłodną wodę, by odzyskać gorącą. Ten rodzaj energii wykorzystuje się w 64 krajach. Najbardziej intensywnie na Islandii i Filipinach. W Polsce instalacje geotermalne funkcjonują przykładowo na Podhalu.
Pompy ciepła to maszyny przenoszące energię cieplną z miejsc, gdzie występuje ona naturalnie do miejsc o niższej temperaturze. To bardzo ogólna definicja i dotyczy ona wielu różnych aspektów, ale w kontekście ekologicznego, domowego użytku można ową zasadę przypisać np. rekuperatorom. Rekuperatory to urządzenia wykorzystujące energię cieplną, która bez ich użycia ucieka z gospodarstw domowych lub zakładów produkcyjnych. Czyli rzec można, że dzięki owemu sprytnemu systemowi, polegającemu na odzyskiwaniu ciepła nic się nie marnuje albo marnuje się znacznie mniej.
Inne odnawialne źródła energii
Dość marginalnym elementem, ale bez wątpienia również należącym do kręgu odnawialnych źródeł energii są: biomasa, brykiet drzewny, palety drzewne, biogaz i biopaliwo. Są to różne pojęcia, działające na różnych zasadach. W dużym skrócie. Biomasy oraz innych „odpadów” ekologicznych używa się do wzbogacania węgla kamiennego, używanego w tradycyjnych elektrowniach, dzięki czemu wpływa się na procentowo mniejsze zanieczyszczenie powietrza. Biogaz powstaje naturalnie m.in. poprzez odpowiednie kompostowanie odpadów organicznych. Biopaliwo z kolei ma różny rodowód, ale przykładowo może być etanolem, pozyskanym np. z jabłek, nie nadających się do celów spożywczych. Taki, odpowiednio przygotowany, bioetanol spala się bezwonnie i niemal bezspalinowo. Może być dodatkowym źródłem nieszkodliwej dla zdrowia energii cieplnej.
Dlaczego warto pomyśleć o OZE?
Ostatnie sto lat wyraźnie pokazało nam, że korzystanie z nieodnawialnych źródeł energii wpływa bardzo niekorzystnie na kondycję naszej planety. Teraz nadchodzi zupełnie nowa era, w której nie tylko powinniśmy przyjrzeć się alternatywnym źródłom energii, ale potraktować odnawialne źródła energii jako element obowiązkowy w strategicznie korzystnym myśleniu o przyszłych pokoleniach i o tym, jak będzie im się żyło na planecie odziedziczonej po nas.
Odnawialne źródła energii a wsparcie państwa
Na szczęście jesteśmy teraz w takim momencie historii, gdy proekologiczna polityka naszego państwa, a także Unii Europejskiej nie funkcjonuje wyłącznie na poziomie deklaratywnym. Istnieje wiele programów, wspierających ludzi, którzy chcą myśleć o przyszłości naszej planety i wcielać owe myślenie w praktyczne i konkretne działanie.
Jednym z takich programów jest inicjatywa „Czyste Powietrze”, mająca na celu zminimalizować smog, tak bardzo dający się nam we znaki, szczególnie w okresach grzewczych. Jest tyle sposobów na to, by zminimalizować zatrucie powietrza i korzystnie wpłynąć nie tylko na kondycję naszych płuc, ale również naszych portfeli, że trzeba z nich korzystać. Tu i teraz.