LUBLIN – tysiące mieszkanek i mieszkańców tworzy strategię rozwoju swojego miasta

Wszystko zaczęło się jesienią 2018 roku, kiedy to projekt przygotowany przez pracowników Urzędu Miasta Lublin „Wymyślmy wspólnie Lublin. Partycypacyjnie tworzymy inteligentną Strategię Lublin 2030”, został złożony w ramach konkursu „Human Smart Cities. Inteligentne miasta współtworzone przez mieszkańców”, zorganizowanego przez ówczesne Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju (obecnie Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej). Po kilku miesiącach, w lutym 2019 roku, Ministerstwo ogłosiło wyniki konkursu. Okazało się, że aplikacja przygotowana przez Lublin została doceniona i projekt otrzyma dotację w kwocie blisko 3 mln zł.

Społeczna wizja Lublina

W pierwszej kolejności przystąpiliśmy do ustalania społecznej wizji rozwoju Lublina. Udział mieszkanek i mieszkańców Lublina w procesie tworzenia strategii stał się nie tylko priorytetem, ale przede wszystkim kluczową metodą realizacji projektu. Wobec czego korzystaliśmy z różnorodnych narzędzi partycypacyjnych i realizowaliśmy szereg działań aktywizacyjnych. Naszym celem było zaangażowanie co najmniej kilkunastu, a może nawet kilkudziesięciu tysięcy mieszkańców. Do tej pory żaden polski samorząd nie zastosował tak rozległego i zaawansowanego mechanizmu partycypacyjnego w procesie tworzenia długoterminowej strategii rozwoju miasta. W ramach pierwszego etapu działań, przede wszystkim poszukiwaliśmy odpowiedzi na pytanie: Jaki ma być Lublin w 2030 roku?

Zbieraniu opinii służyły m.in. liczne spotkania tematyczne i środowiskowe w ramach idei Kafejki Partycypacyjnej, wydarzenia w przestrzeni miasta w formie punktów mobilnych, spotkania otwarte w dzielnicach oraz gra i warsztat przyszłości. Działania te zaangażowały blisko 2 500 osób. Swoje zdanie na temat przyszłości Lublina mieszkanki i mieszkańcy, przedstawiciele różnych środowisk i grup interesariuszy, wyrażali także poprzez udział w badaniach ankietowych, wywiadach indywidualnych oraz wywiadach grupowych. Dzięki tym narzędziom udało się zebrać blisko 10 000 opinii.

Od wizji i wyobrażeń do konkretnych kierunków rozwoju

Zebrane wizje i wyobrażenia mieszkanek i mieszkańców Lublina musiały zostać przełożone na konkretne propozycje kierunków rozwoju Lublina. Pracę tę wykonały Tematyczne Grupy Robocze (TGR). Łącznie było to 120 osób tworzących 12 odrębnych zespołów. W skład TGR mógł wejść każdy. Członkowie poszczególnych TGR zostali wybrani w procesie otwartej rekrutacji. Każda grupa robocza składała się z 10-cio osobowego zespołu ekspertów i „użytkowników” miasta. Tworzyli ją: Lider, 3 pracowników miejskiego samorządu, 3 przedstawicieli mieszkańców oraz po 1 reprezentancie organizacji trzeciego sektora, biznesu i uczelni wyższych. Członkowie TGR wzięli udział w 4 warsztatach tematycznych i 2 konferencjach. W rezultacie wypracowano konkretne propozycje wizji i kierunków rozwoju Lublina wraz ze szczegółowymi celami oraz zadaniami do realizacji. Etap ten został podsumowany w postaci raportu liczącego ponad 400 stron.

Rozbudowane, dwuetapowe konsultacje społeczne

I etap

Rekomendacje zawarte w raporcie z prac TGR zostały poddane szerokim konsultacjom społecznym, które trwały od 14 maja do 23 czerwca 2021 roku. Konsultacje rozpoczęły się od 3 spotkań informacyjnych (17 i 18 maja 2021 roku), które były prowadzone w języku polskim, ale równocześnie tłumaczone na język angielski, ukraiński oraz Polski Język Migowy. Ze względu na ograniczenia sanitarne związane z epidemią COVID-19, spotkania można było oglądać wyłącznie na portalu Facebook – profil Strategia Lublin 2030. Mieszkanki i mieszkańcy Lublina wzięli udział w 13 spotkaniach online. Praktycznie wszystkie spotkania były tłumaczone na Polski Język Migowy. Zrealizowano także 13 dyżurów konsultacyjnych w przestrzeni miasta (tzw. punkty mobilne) w miejscach popularnych lub znajdujących się na uczęszczanym szlaku komunikacyjnym. Ponadto zorganizowano spotkania z: Radnymi Rady Miasta Lublin, Przewodniczącymi Rad i Zarządów Dzielnic, Młodzieżową Radą Miasta Lublin, Radą Seniorów Miasta Lublin. Przez cały ten czas była również dostępna ankieta online, umożliwiająca wypowiedzenie się.

W ramach konsultacji instytucjonalnych, bezpośrednio zwróciliśmy się z zaproszeniem do składania uwag i opinii do wszystkich komórek organizacyjnych Urzędu Miasta Lublin, jednostek organizacyjnych Miasta Lublin (instytucje kultury, spółki miejskie, jednostki budżetowe pracy, jednostki budżetowe opieki społecznej, jednostki budżetowe porządku publicznego, samorządowe zakłady budżetowe, podmioty lecznicze, żłobki oraz szkoły, przedszkola i pozostałe placówki oświatowe), pełnomocników Prezydenta Miasta Lublin oraz do organów doradczych, opiniodawczych i pomocniczych przy Prezydencie Miasta Lublin. Równolegle, zaproszenia otrzymało 49 podmiotów znajdujących się poza sferą administracji Gminy Lublin, a reprezentujących m.in administrację samorządową i rządową oraz inne podmioty publiczne, w tym lubelskie uczelnie i instytuty naukowe. Zaproszenia wysłane zostały także do liderek i liderów Tematycznych Grup Roboczych. Łącznie w tym etapie konsultacji społecznych udział wzięło 548 osób oraz wpłynęło 37 pisemnych odpowiedziw ramach konsultacji instytucjonalnych.

II etap

W efekcie wszystkich dotychczasowych działań partycypacyjnych, a przy tym szeregu przygotowanych analiz i opracowań, powstał projekt dokumentu Strategii Lublin 2030. Obecnie trwa II etap konsultacji społecznych (od dnia 15 listopada do dnia 20 grudnia 2021 roku). W ramach niego odbyły się już 2 debaty tematyczne (1 i 2 grudnia). Ich celem było przybliżenie zainteresowanym mieszkankom i mieszkańcom Lublina treści projektu Strategii. Debaty stworzyły także przestrzeń do pogłębionej dyskusji i zadawania pytań na temat sformułowanych i opisanych w niej obszarów rozwojowych Lublina. Całość wydarzenia była transmitowana na dedykowanych kanałach YouTube. Dla uczestniczących w formie online zapewniono opcję zadawania pytań w czasie wydarzenia oraz tłumaczenie na Polski Język Migowy. W dniach 9, 10 i 11 grudnia odbędą się 3-godzinne wysłuchania publiczne online. Ich celem jest stworzenie przestrzeni do zabrania głosu na temat założeń Strategii Lublin 2030. Jednocześnie wszyscy zainteresowani będą mogli oglądać to wydarzenie na dedykowanych kanałach YouTube i Facebook. Zakładamy, że dzięki realizowanej akcji promocyjnej dotrzemy z informacją o opracowaniu Strategii Lublin 2030 do szerokiego grona odbiorców, szczególnie tych niezaangażowanych wcześniej w prace strategiczne i działania partycypacyjne oraz z ograniczoną mobilnością. Informacje związane z przebiegiem II etapu konsultacji społecznych można śledzić na bieżąco na stronie www.2030.lublin.eu i na portalu Facebook Strategia Lublin 2030. Na uwagi do projektu Strategii Lublin 2030 i sporządzonej prognozy oddziaływania na środowisko czekamy do dnia 20 grudnia 2021 r. Swoje zdanie można wyrazić na kilka sposobów:

• pozostawiając wypełniony i podpisany formularz do zgłaszania uwag w dowolnej placówce Biura Obsługi Mieszkańców;
• przesyłając wypełniony i podpisany formularz pocztą tradycyjną na adres: Urząd Miasta Lublin, Wydział Strategii i Przedsiębiorczości, plac Litewski 1, 20-080 Lublin;
• przesyłając wypełniony i podpisany elektronicznym podpisem kwalifikowanym lub podpisem zaufanym formularz na adres e-mail: 2030@lublin.eu;
• wypełniając formularz w formie online dostępny na stronie www.2030.lublin.eu.

Serdecznie zachęcam mieszkanki i mieszkańców Lublina oraz wszelkiego rodzaju podmioty, organizacje, grupy formalne i nieformalne, do wzięcia udziału w konsultacjach społecznych.

Strategia Lublin 2030 – wypracowana zgodnie z założeniami koncepcji Human Smart City – już niebawem stanie się trwałym i namacalnym rezultatem zaangażowania kilkunastu tysięcy lublinian w budowanie przyszłości swojego miasta. W trakcie całego procesu tworzenia Strategii Lublin 2030 zaangażowano również ponad 100 krajowych i lokalnych ekspertów z różnych dziedzin. Cały czas wspierani byliśmy także przez Stowarzyszenie Lubelska Grupa Badawcza – partnera społecznego projektu, wybranego już na etapie aplikowania do konkursu ogłoszonego przez Ministerstwo. Wypracowany wspólnym wysiłkiem dokument tej rangi, będzie narzędziem zarządzania Lublinem przez najbliższą dekadę. Jednocześnie, po raz pierwszy w jego historii, efektem bezpośredniego wkładu intelektualnego społeczności Lublina. Zakładamy, że ostateczny projekt Strategii Lublin 2030 zostanie przedłożony przez Prezydenta Miasta Lublin pod obrady Rady Miasta Lublin w styczniu 2022 roku. Zaś po przyjęciu Strategii rozpocznie się etap jej wdrażania, którego istotnym elementem jest wypracowanie szczegółowych strategii sektorowych, stanowiących rozwinięcie założeń opisanych w dokumencie Strategii Lublin 2030. Istotną część procesu wdrażania strategii stanowi program edukacyjny, którego zadaniem jest promocja Lublina koncentrująca się na doświadczeniach i wnioskach płynących z trzyletniego, opartego na partycypacji społecznej procesu tworzenia najważniejszego miejskiego dokumentu. Program edukacyjny będzie dedykowany zarówno do samorządów polskich, jak i zagranicznych. Jego szczegółowe założenia zostaną wypracowane w przyszłym roku.

Autor: Robert Żyśko – Zastępca Dyrektora ds. strategii, akademickości i smart city, Wydział Strategii i Przedsiębiorczości, Urząd Miasta Lublin