Lodówki społeczne i jadłodzielnie funkcjonują w wielu miastach. Tylko tutaj jest pod górkę

– Chodzi o racjonalne wykorzystanie nadwyżek żywności, tak by nie trafiały na śmietnik, a mogły zaspokoić potrzeby najuboższych mieszkańców – tłumaczy radna, która podsunęła ten pomysł urzędnikom. I poprosiła ich o pomoc. – Potrzebne jest miejsce objęte monitoringiem, z dostępem do energii elektrycznej, gdzie taka lodówka może stanąć – zaznacza Bożena Lecyk. Również radzyński Caritas popiera inicjatywę. – To właśnie od Caritasu wyszła ta propozycja – przyznaje radna. I to Caritas już pozyskał sponsora, który taką lodówkę ma zakupić.

Ale już podczas listopadowej sesji burmistrz Jerzy Rębek (PiS) wyraził pewne obawy. – Przestrzegam, aby było to robione w sposób kontrolowany. Żywność jest dostarczana z różnych miejsc. Często to rozpakowane produkty. Teraz w dobie pandemii taka działalność jest obarczona ryzykiem. Należy z dużą dozą ostrożności podchodzić do tego – stwierdził wówczas Rębek.

Okazuje się, że w międzyczasie poprosił o opinię sanepid. – W świetle obowiązujących przepisów, istnieje możliwość redystrybucji żywności, pod warunkiem regularnego sprawdzania czy nie jest ona szkodliwa dla zdrowia, czy jest zdatna do spożycia. Poza tym, sanepid stwierdził też, że aby taką jadłodzielnię uruchomić, należy wskazać osoby, które będą koordynowały taką działalność, to znaczy będą odpowiedzialne za miejsce i produkty, które do lodówki trafiają – podkreśla burmistrz Jerzy Rębek (PiS). Ale jednocześnie deklaruje, że zapewni „odpowiedni lokal”. – Taki, gdzie można lodówkę wstawić pod warunkiem wskazania osób, które poniosą odpowiedzialność za jej funkcjonowanie. To jest konieczne ze względu na zagrożenie epidemiologiczne, które może się pojawić – tłumaczy.

Taka odpowiedź zbiła jednak z tropu radną. – Nie wiem dlaczego mowa o lokalu, to ma być miejsce ogólnodostępne, bo lodówka będzie stała na zewnątrz – zaznacza Lecyk. Wystąpiła z kolejną już prośbą do urzędników o wskazanie takiego miejsca. A burmistrz odbija piłeczkę. – Ruch należy do pani radnej. Proszę o przedstawienie osoby lub osób, które będą za to odpowiedzialne, wtedy ja wskażę lokal. Bo bez lokalu to jest niemożliwe – upiera się Jerzy Rębek.

Taka lodówka społeczna od lutego działa w Międzyrzecu Podlaskim. Opiekuje się nią właścicielka pizzerii Italiana. – Zgłosiłam się do władz miasta z taką propozycją. A fundacja Weź Pomóż przekazała lodówkę – opowiada właścicielka Agnieszka Skóra. Pizzeria zapewnia dostęp do prądu, bo lodówka stanęła przez lokalem. – My ją sprzątamy, sprawdzamy czy jedzenie nie jest przeterminowane – tłumaczy pani Agnieszka. Odzew lokalnej społeczności jest bardzo dobry. – Praktycznie codziennie lodówka jest pełna. Jedzenie przynoszą nie tylko mieszkańcy, ale tez miejscowe markety. W ciągu dnia się zapełnia, a rano już jest pusta – przyznaje właścicielka. Z jej obserwacji wynika, że po żywność często przychodzą samotne, starsze osoby. – Do tej pory nie było żadnych incydentów czy zniszczeń lodówki – dodaje pani Agnieszka.

Zdaniem radnej Bożeny Lecyk, w Radzyniu Podlaskim ten pomysł również cieszyłby się zainteresowaniem. – Wiem, że mieszkańcy i przedsiębiorcy są chętnii, aby przekazywać nadwyżki żywności – przekonuje.

Ostatecznie jednak, udało się osiągnąć pewien kompromis. – Osoby wskazane jako odpowiedzialne za jadłodzielnię, mają obowiązek zgłosić się do sanepidu, gdzie przejdą badania oraz specjalne szkolenie – zaznacza Anna Wasak, rzecznik radzyńskiego magistratu. – Podpiszą też oświadczenie o przyjęciu pełnej odpowiedzialności za tę działalność. Po zakończeniu tych procedur, miasto podejmie kolejne kroki – dodaje Wasak.

*Jadłodzielnia to punkt do nieodpłatnej wymiany żywności pomiędzy ludźmi. Każdy może przyjść i wziąć żywność, której potrzebuje. Taka jest idea foodsharingu. W Polsce pierwsza jadłodzielnia powstała w maju 2016 roku w Warszawie. Z kolei, w Lublinie taka lodówka stanęła na targu przy al. Tysiąclecia w 2018 roku.