Wyprawy po złote runo

Matylda nigdy nie myślała, że los zmusi ją do wyjazdu na Zachód. Młodo wyszła za mąż. Nawet nie skończyła szkoły średniej. Nie musiała. Mąż był inżynierem, dobrze zarabiał. Ona zajmowała się domem i wychowywaniem trójki dzieci. Co roku wraz z rodziną stać ich było na atrakcyjny urlop, mąż nie szczędził na drogie ubrania, ani na dom. Nic nie zapowiadało, że życie 45- letniej Matyldy legnie w gruzach.
– Mąż, który był ode mnie dużo starszy zmarł na zawał – opowiada Matylda. – Nagle zostałam całkiem sama, bez wsparcia, bez pracy i jakichkolwiek oszczędności. Za to z trójką dzieci. Na szczęście w miarę samodzielnych. Nie miałam pojęcia jak żyć, co zrobić. Na zaczynanie kariery byłam za stara i nie potrafiłabym już żyć na własny koszt.
Przez rok po śmierci męża Matylda musiała sprzedać całą swoją biżuterię, bo nie potrafiła przeżyć za emeryturę po mężu, tym bardziej że część z tych pieniędzy musiała dawać studiującym dzieciom. Wpadła w depresję. Raz nawet próbowała odebrać sobie życie. Ale gdy już poł-knęła pigułki zadzwoniła do córki, tak naprawdę nie potrafiła umrzeć.
– Wtedy pojawiła się jedna z koleżanek – wspomina Matylda. – Akurat wróciła z saksów z Niemiec. Powiedziała mi, że przecież jestem niczego sobie kobietą. Dzieciom już nie- potrzebną, ale nie na tyle starą by dać się żywcem pogrzebać. Postanowiła mnie wyswatać.
Tym wymarzonym kandydatem był Hartmut, właściciel sklepu z Niemiec. Wdowiec przed sześćdziesiątką.
Polska konkurencja
– To było jak w romantycznej powieści – rozmarza się Matylda. – Wysłałam mu zdjęcie i list łamaną niemiecczyzną, napisałam parę słów o sobie. Odpisał, spodobałam mu się. Za kilka tygodni przysłał zaproszenie, nie było po co zwlekać.
Te tygodnie w Niemczech minęły jak sen. Najpierw były romantyczne kolacje, kwiaty, czułe gesty. Matylda była pewna, że Hartmut lada moment poprosi ją o rękę, tym bardziej że kupił jej pierścionek z brylancikiem. I znów jej życie będzie biegło bezpiecznym torem, żony zamożnego mężczyzny. Niestety, nagle w sklepie Hartmuta pojawiła się Polka, młoda dziewczyna Agnieszka, która przyjechała tu ze Śląska do pracy. Matylda przyjęła ją z otwartymi ramionami, Agnieszka mówiła po niemiecku. Było jej więc raźniej i łatwiej dogadać się z narzeczonym. Agnieszka dostała nawet u nich w domu pokój, wypadało przecież pomóc rodaczce. Matylda nie wie kiedy młoda dziewczyna rozkochała w sobie starego Niemca. Pamięta tylko jak wcześniej wraca z marketu do domu i zastaje ich oboje... w sypialni.
Nie myślała wtedy nawet co robi, rzuciła tylko na ziemię pierścionek. Spakowała walizki i z kilkoma markami uciekła prosto na dworzec. Miała gdzieś w sercu nadzieję, że Hartmut pobiegnie za nią. Tak jest przecież w romantycznych powieściach o prawdziwej miłości. Nie przybiegł... Nie zadzwonił, nie odpisał na list. Żaden.
Ziemia obiecana Zuzanny
Od dziecka nienawidziła polskiej biedy. Życie w Polsce ogarniętej kryzysem lat osiemdziesiątych uważała za koszmar. Marzyła o wyjeździe na Zachód, za wszelką cenę. W czasie studiów na Akademii Rolniczej w Lublinie unikała polskich chłopaków. Wiedziała, że taki związek może przekreślić jej marzenia. Józefa poznała na piątym roku. Pochodził z Afganistanu i tak jak ona za nic nie chciał wracać do biednej ojczyzny. Po roku urodziło się dziecko. Józef uciekł do Szwecji, poprosił o azyl. Po kilku miesiącach ściągnął Zuzannę, która w tym czasie urodziła drugie dziecko. Dostali pozwolenie na pobyt i zasiłek.
– To nam nie wystarczało, choć mnóstwo obcych tak żyło od lat – opowiada Zuzanna. – Nie chcieliśmy by nasze dzieci były traktowane jak dzieci imigrantów, którzy zdaniem rodowitych Szwedów są leniwi, tylko kombinują jak tu wyrwać forsę z socjalu albo coś ukraść. Zaciągnęliśmy od państwa kredyt na skończenie szkół. Szybko nauczyłam się także języka. Po kilku latach mieliśmy piękne mieszkanie, dobry samochód. Teraz stać nas na dom a dzieci mogą chodzić na dodatkowe lekcje.
Zuzanna do Polski przyjeżdża co roku, ale już jako zagraniczna turystka.
Dolce vita Barbary
Baśka w latach osiemdziesiątych żyła jak królowa. Była kierowniczką sklepu mięsnego. W pas kłaniali jej się lekarze, inżynierowie, a żony adwokatów szukały jej towarzystwa. Życie wtedy było łatwe. Ona komuś szyneczkę, ktoś w rewanżu nową bluzeczkę.
– Przyszło nowe – wspomina z goryczą Barbara. – Niedawni przyjaciele, którym nieraz załatwiłam wałówkę pokazali prawdziwe oblicze. Straciłam posadę. Nie chciałam już pracować w handlu, bo prywaciarze mieli bóg wie jakie wymagania i dawali człowiekowi grosze.
Postanowiła poszukać szczęścia we Włoszech. Męża Stefana nie pytała o zdanie. – Początek nie był taki romantyczny – wspomina Barbara. – Dostałam pracę w Rzymie. Rodzina, wielcy państwo, nie mieli zamiaru się babką zajmować. To ja co dzień musiałam jej tyłek podmywać i pudrować. Ale, niestety, umarła. Trzeba było szukać innej roboty.
W domu cała rodzina spodziewała się, że Barbara będzie słać z zagranicy pieniądze. Po kilku czekach źródło wyschło. – Kolejne prace były coraz gorsze – wzdycha Barbara.
Barbara do Polski wracać jednak nie chce. Najmłodszą córkę widzi dwa razy w roku na święta. Stefan pojechał tam kiedyś zobaczyć jak się żonie powodzi. Nie ucieszyła się z tej wizyty. Od razu się zorientował, że nie jest sama. Uczynny, znajomy Polak powiedział mu, że jego rywal jest czarny jak kawa.
Z dobrobytu do biedy
Jeszcze w liceum Ewa należała do tzw. bananowej młodzieży. Tato na stanowisku, najmodniejsze ciuchy, płyty z hitami z Zachodu i luz w domu. Szkoła jej się szybko znudziła, zakochała się na zabój w chłopaku z zawodówki. Gdy na świecie pojawiło się dziecko, rodzice Ewy odwrócili się od niej. Ślub z tym jedynym brała w stanie wojennym. Zamieszkali w suterenie u teściów.
Narastał stres i bieda. Miłość gdzieś znikła. Po kryjomu coraz częściej zaczęła sięgać po butelkę. W końcu kiedyś spojrzała na siebie w lustro, z młodej, butnej i wesołej dziewczyny został wrak.
– To nie mogło się tak skończyć – mówi Ewa. – Moje koleżanki, znajome poradziły sobie w życiu, zostały kimś. Są szanowane. Choć minęło mi 40 lat musiałam zmienić swoje życie, by zachować choć część szacunku dla siebie. Zapłaciłam już za błędy młodości.
Choć mąż nie chciał się zgodzić i groził, że do domu nie wpuści Ewa, gdy tylko najmłodsze dziecko skończyło drugą klasę podstawówki, wyjechała do Niemiec. Nie było łatwo znaleźć pracę dla niewykwalifikowanej Polki bez znajomości języka. Ale zaczepiła się w jednym z hoteli.
Mąż wyszedł z domu
Ewa zmywała naczynia, sprzątała. Robota paliła się jej w rękach. Chciała zarobić dla rodziny, dzieci. – Pewnego dnia zrobiłam deser i właściciel go skosztował, był bardzo zadowolony – wspomina Ewa. – Od tamtej pory awansowałam. Robię desery, coraz częściej gotuję. Po raz pierwszy w życiu doceniają to, co robię. Za dobrą pracę dostaje dobrą zapłatę. Ludzie mnie szanują. Chcę tu pracować jak najdłużej.
Gdy otrzymała awans przyjechała do domu. Każdemu kupiła prezent, przywiozła pieniądze na komputer dla dzieci. Z radości, że jest z najbliższymi urządziła przyjęcie dla znajomych. Niech w końcu zobaczą, że i ich stać na dobre jedzenie i alkohol. Gdy goście wznieśli toast za jej sukces, mąż wyszedł z domu.