Agnieszka

Imię wywodzi się od greckiego słowa hagneia (czystość, bez skazy, świętość). Do Polski dotarło z Czech. Imię to już w średniowieczu było popularne w różnych formach: Agna, Agneta, Agnieszka, Igusza, Jachna, Jagienka, Jagna, Jagnieszka, Jagosza, Jegnieszka.

W etymologii ludowej łączono je z łac. agnus (baranek) stąd zwyczaj święcenia przez papieża białych baranków (oznaki godności arcybiskupów-metropolitów) na dzień św. Agnieszki, 21 stycznia.

Inne formy: Jaga, Jagienka.

Osoba o tym imieniu jest wrażliwa, spokojna, odpowiedzialna. Nie umie narzucać innym swojej woli. Jest odważna, niezależna. Dobra nauczycielka i wzorowa matka.

> Św. Agnieszka Rzymska, zwana Mniejszą (III w.). Zachowało się bardzo mało danych na temat jej życia. Spalona prawdopodobnie na stosie w Rzymie 21 stycznia 304 roku, w wieku zaledwie 12 lat. Najstarsze źródła podają jedynie, że była bardzo młoda i oddała życie i dziewictwo za wiarę. Jest patronką dzieci i symbolem niewinności. W poświęconym jej dniu, 21 stycznia (do 1969 r. czczono ją również 28 stycznia), święci się w Rzymie 2 baranki, ofiarowywane papieżowi (z ich wełny tkane są paliusze) (Wspomnienie 21 stycznia)

> Św. Agnieszka z Asyżu. Żyła w latach 1198-1253. Była młodszą siostrą św. Klary, razem z nią założyła przy kościółku św. Damiana zakon "Ubogie Panie", nazwane później klaryskami. Relikwie św. Agnieszki spoczywają w bazylice św. Klary w Asyżu. (Wspomnienie 16 listopada)

> Św. Agnieszka z Pragi, zwana Czeską. Żyła w latach 1205-82. Była córką Przemysła Ottokara I, króla Czech. Przez kilka lat wychowywała się w Trzebnicy, prawdopodobnie pod opieką św. Jadwigi. Założyła klasztor klarysek, do którego wstąpiła w 1234 roku. Uczyniła z niego ośrodek odnowy religijnej promieniujący na całą Europę. (Wspomnienia 6 czerwca)

> Św. Agnieszka z Montepulciano, włoska dominikanka. Założyła klasztor i była przeoryszą zakonu dominikanek w Montepulciano. Słynęła z daru proroctw. Zmarła w 1317 roku. (Wspomnienie 20 kwietnia)

> Agnieszka, córka Bołesława Krzywoustego, żona Mścisława II.
> Agnieszka Osiecka, poetka polska (9 X 1936-7 III 1997)
> Agnieszka Duczmal-Jaroszewska, dyrygentka polska (ur. 7 I 1946)
> Agnieszka Holland, reżyserka polska (ur. 28 XI 1948)
> Agnieszka Fatyga, polska aktorka i piosenkarka (ur. 1960)
> Agnieszka Kotulanka, aktorka film.

Wydeptują ścieżki
Pod okno Agnieszki,
A panna Agniecha
Kpiąco się uśmiecha.
(Bogusław Chmielarczyk)

Do stron, gdzie mieszka panna Agnieszka, Dość uczęszczana prowadzi ścieżka!
(Włodzimierz Ścisłowski)

Szczęśliwy jest, gdy przy nim mieszka zawsze pomocna Agnieszka.

> Dobra Agnieszka, kto z nią nie mieszka.
> Święta Jagna idzie do bagna.
> Agnieszka łaskawa puszcza skowronka z rękawa.
> Od świętej Agnieszki niszcz na drzewach liszki.
> Na świętą Agnieszkę wychodzi woda na ścieżkę.
> Na święto Agnieszki wiedlą szynki, jedzą kiszki.
> Agnieszka li łaskawa, wkrótce w polu zabawa;
> Agnieszka li nielusa, jeszcze zimie pokusa.
> Jeśli na Agnieszkę pochmurno, to o len nietrudno;
a jeśli jasno, to o len ciasno.
> Od świętej Agnieszki już sprzątaj z drzew liszki,
a jeśli mróz tęgi, szczep gonty i dęgi.
> Skromna jak święta Agnieszka, a diabeł w niej mieszka.
> Święta Jagna taje bagna.

> 21 stycznia,
> 28 stycznia,
> 2 marca,
> 6 marca,
> 20 kwietnia,
> 17 czerwca