Unia każe, weterynarz zakłada kolczyki

- O, już idą krowy mordować - wita weterynarza w progu swojej obory sołtys, Janusz Wachowiec. - Potrzebny będzie sznurek do przytrzymania, bo jak moje krowy doktora zobaczą, to nie podchodź. Takie nerwowe się robią - wyjaśnia z uśmiechem na twarzy. Po zakolczykowaniu pierwszej, nazywanej z racji sędziwego wieku Babcią, sołtys traci dobry humor i zaczyna narzekać. - Nic dobrego w tej unii nie będzie. Tak u nas we wsi wszyscy mówią. A z tymi świadectwami, które weterynarz wystawia, to skaranie boskie. Tyle zachodu, ludzie się buntują - mówi zakładając sznurek na rogi kolejnej z pięciu krów.
Zwierzę czuje zagrożenie. Wyrywa się z całej siły. Trzeba je przywiązać, a głowę przytrzymać. - Tylko niech doktor uważa na ręce, bo może przycisnąć do ściany rogami - podpowiada żona sołtysa. - Stój spokojnie, bo będziesz brzydka w unii, wstyd przyniesiesz - sołtys uspokaja zwierzę. Wrócił mu dobry nastrój. - Ciekawe, czy te kolczyki w nocy świecą - zwraca się z pytaniem do asystującej sołtysowej.

Wejścia do obory Olisiejuków na kolejnej posesji pilnuje łaciaty kundel, Misio. Wewnątrz oprócz jednej krowy, są też króliki i świnie. - Nie mam zdrowia, pół roku w szpitalu przeleżałem. To wszystko nie na moje siły. Nie dam rady. A to podobno musi być teraz czysto, tam gdzie stoją krowy. Trzeba pilnować porządku - rozmawia z weterynarzem Ryszard Olisiejuk, najstarszy z rodziny.
- Jestem już na rencie. Gospodarka zdana na córkę, która mieszka w Janowie Podlaskim, ale robota nie zdana - zauważa z przekąsem Stanisława Chilkiewicz, kiedy weterynarz po zakolczykowaniu jej krów, wypełnia dokumenty. Po spisaniu danych właściciela, wręcza każdemu gospodarzowi teczkę z logo Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, w której są najważniejsze informacje o akcji kolczykowania i systemie IACS. - I tak przychodzą potem do mnie, bo mają problemy z wypełnieniem forlmularzy. Kiedy na przykład pada zakolczykowana krowa, czekają ich spore koszty i dużo formalności. Za utylizację płaci się około 160 złotych - wyjaśnia Jarosław Karcz, lekarz weterynarii, kiedy udajemy się do kolejnego gospodarstwa.

- I tak nie będzie komu gospodarzyć w unii. Na wsi nie ma młodych. Moje dzieci wykształciły się i żyją w mieście. Syn jest doktorem habilitowanym i mieszka w Krakowie. Czasem tylko dzwoni, rzadko przyjeżdża - słyszymy od Walentego Stefaniuka. Jego i żonę zmogła grypa, ale nie mogą się porządnie wykurować. Praca przy zwierzętach wyklucza lekarskie zwolnienie. Nikt staruszków nie zastąpi.
Ponad 10 krów, wyjątkowo dużo, jak na tę wieś, jest do zakolczykowania w oborze Henryka Olesiejuka. Kałuże i błoto bronią dostępu do wnętrza, w którym przebywa inwentarz. - Ja nie mam takich obaw jak sąsiedzi. U mnie będzie komu pracować. Mam synów i wnuka. Tylko najgorzej, że nic się nie opłaca, a człowiek się natyra - narzeka gospodarz. - W życiu nie byłem nad morzem ani w górach. Nawet chorować nie ma kiedy, choć już od paru dni grypa mnie atakuje - kontynuuje w trakcie kolczykowania H. Olesiejuk. Mówi, że wiąże przyszłość z hodowlą pszczół i produkcją miodu. Nie starał się jeszcze o unijne pieniądze na inwestycje w tym zakresie. Jest ostrożny i woli nie ryzykować. - Tu, w okolicach, rolnicy pobrali kredyty, a teraz ziemię sprzedają, bo nie mają czym spłacać - broni swoich poglądów.
Weterynarz robi swoje i nikogo do niczego nie przekonuje. Zauważa jednak, że mieszkańcy wsi są do unii krytycznie nastawieni. Romanów to kolejna wieś, podobna do innych w tym rejonie. - Wprawdzie nikt mnie, jak do tej pory, widłami nie wyganiał, ale to dlatego, że jestem znany. Szanują mnie, bo leczę ich zwierzęta, mogę się jeszcze przydać. Lepiej ze mną nie zadzierać - mówi Jarosław Karcz. - Ludzie są pełni obaw. Boją się nowego, bo wszystkie poprzednie zmiany pogarszały ich sytuację. Kolczykowanie najstarszym rolnikom kojarzy się z okupacją niemiecką. Straszą się nawzajem mówiąc: zobaczysz, że jeszcze Hitler wróci - stwierdza weterynarz.