Stadnina w Janowie Podlaskim ma szansę zostać Pomnikiem Historii

Wniosek zarządu stadniny został już pozytywnie zaopiniowany przez konserwatora zabytków i Narodowy Instytut Dziedzictwa. Teraz czeka na podpis prezydenta RP. - Narodowy Instytut Dziedzictwa przygotował opinię merytoryczną do złożonego wniosku o wpis Stadniny Koni w Janowie Podlaskim na listę Pomników Historii. W dniach 23-24 lutego  wniosek zostanie rozpatrzony podczas obrad Rady Ochrony Zabytków przy Ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowego - precyzuje Wioletta Łabuda-Iwaniak rzecznik NID.

Z taką inicjatywą wyszedł Sławomir Pietrzak prezes najstarszej państwowej stadniny w Polsce. - Wszystkie warunki są spełnione.  Teraz czekamy na podpis prezydenta. To dla nas ważna sprawa. Bo Pomnik Historii jako zabytek kultury może liczyć na regularne wsparcie finansowe - podkreśla Pietrzak. Przypomnijmy że w tym roku stadnina obchodzi swoje 200-lecie.

- Wniosek opiera się na trzech filarach. Chodzi o wartości kulturowe, przyrodnicze oraz tradycje hodowlane - precyzuje Jan Maraśkiewicz konserwator zabytków w Białej Podlaskiej. Obecnie w województwie lubelskim za Pomniki Historii uznane są : Kazimierz Dolny, zespół pałacowo-parkowy w Kozłówce, stare miasto w Lublinie i zespół zabytkowy w Zamościu. - Na terenie działania bialskiej delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków byłby to pierwszy Pomnik Historii. To przede wszystkim honorowe wyróżnienie. Bo zakłada się że w Polsce nie będzie więcej niż 100 takich pomników. To obiekty szczególnie ważne dla kultury narodowej, takie którymi możemy się poszczycić - zaznacza Maraśkiewicz.

Obecnie, na liście jest 60 Pomników Historii. Władze stadniny zamierzają później starać się o jeszcze wyższy poziom, tzn. wpis na listę UNESCO. - Moim zdaniem, szanse są spore. Wówczas we wniosku należałoby akcentować tradycje hodowlane - przyznaje konserwator.

Prezes stadniny liczy że to ułatwi prace modernizacyjne w stadninie. - To są kwestie remontów stajni, które trzeba za każdym razem uzgadniać z konserwatorem zabytków. To nie są zwykłe remonty, to specjalna renowacja. A na to są potrzebne środki, bo to budynki XIX-wieczne - zauważa Pietrzak. Stadnina już opracowała wniosek o środki zewnętrzne na rewitalizacje stajni oraz parku.  Główne uroczystości związane z 200-leciem stadniny odbędą się w sierpniu podczas Święta Konia Arabskiego.

Pomnik Historii to jedna z czterech ustawowych form ochrony zabytków.  Rangę pomnika historii ma podkreślać fakt, że jest on ustanawiany przez Prezydenta RP specjalnym rozporządzeniem na wniosek Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.  Obecnie, również władze Radzynia Podlaskiego zabiegają o uznanie Pałacu Potockich Pomnikiem Historii.