Michał Rola-Żymierski nie jest już honorowym obywatelem Chełma. "Zamykamy tę kartę historii i piszemy nową"

– Rada Miasta Chełm uznając, iż przez wiele lat zakłamywano historię przypisując Miastu Chełm miejsce ogłoszenia Manifestu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego, a także dobro Miasta Chełm i wszystkich jego mieszkańców przedstawia ocenę systemu komunistycznego w Polsce – czytamy w treści uchwały.

– W dzień manifestu lipcowego zamykamy tę kartę historii i piszemy nową – napisał na Twitterze zaraz po głosowaniu prezydent Chełma Jakub Banaszek.

75 lat temu, 22 lipca 1944 roku Radio Moskwa podało, że w Chełmie powstał Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego, de facto rząd tymczasowy, który miał zalegalizować komunistyczne władze na terytorium Polski. Pierwszym wydanym dokumentem był manifest - Manifest Lipcowy, który został podpisany i zatwierdzony przez Józefa Stalina w Moskwie. Dzięki badaniom historyków wiemy, że członkowie komitetu w Chełmie długo nie zabawili, zaś sam manifest wydrukowano w Moskwie. Ale przez lata propaganda zrobiła swoje.

W czasach PRL 22 lipca był najważniejszym świętem państwowym, znanym z pochodów, masówek i… festynów, na których można było kupić niedostępne w sklepach artykuły, takie jak piwo czy czeskie trampki.

W drugim głosowaniu, Rada Miasta Chełm pozbawiła Honorowego Obywatelstwa Miasta Marszałka Polski Michała Rolę-Żymierskiego, dowódcy Armii Ludowej, współpracownika NKWD, członka Komisji Wojskowej Biura Politycznego Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, prezesa Zarządu Głównego i następnie Rady Naczelnej Związku Bojowników o Wolność i Demokrację.

– Michał Żymierski, właściwie Michał Łyżwiński, ps. Rola, brał udział w jednej z największych wojskowych afer korupcyjnych w II RP, był agentem sowieckiego wywiadu, odpowiada za śmierć i prześladowania tysięcy oficerów i żołnierzy Armii Krajowej. Jeszcze w 1944 r. na Zamku Lubelskim uwięzionych zostało kilka tysięcy żołnierzy AK. Do kwietnia 1945 r. wykonano tam ok. 100 wyroków śmierci, które w większości podpisywał Rola-Żymierski. Był współautorem i realizatorem akcji „oczyszczania wojska polskiego” z żołnierzy związanych niegdyś z AK. Szacuje się, że w akcjach przeciwko AK zginęło ponad 8 tys. ludzi. Rola-Żymierski był też jednym z realizatorów polityki Józefa Stalina względem Polski. Jako jeden z członków PKWN podpisał w lipcu 1944 r. sowieckie warunki względem polskiej granicy. Jest też jednym z sygnatariuszy Manifestu lipcowego PKWN z 22 lipca 1944 r., który uważa się za początek podporządkowania Polski Związkowi Radzieckiemu i utworzenie polskiego reżimu komunistycznego uznawanego za zbrodniczy. Stąd zasadnym jest pozbawienie Michała Roli-Żymierskiego honorowego obywatelstwa Miasta Chełm – czytamy w uzasadnieniu uchwały.

Michał Rola-Żymierski otrzymał tytuł Honorowego Obywatela w czasie Stanu Wojennego 27 kwietnia 1982 roku. W dwa lata później w warszawskim mieszkaniu marszałka gościła delegacja chełmskich władz, która wręczyła mu okolicznościowy medal.

To nie pierwszy raz, gdy chciano pozbawić Michała Rolę-Żymierskiego honorowego obywatelstwa. W 2010 roku, gdy prezydentem Chełma była Agata Fisz i rządziła w radzie koalicja Postaw na Chełm, Rozwój i Demokracja i Polskiego Stronnictwa Ludowego, grupa kombatantów zwróciła się z podobnym wnioskiem. Ale wtedy pomysł przepadł.

Co ciekawe, nie istnieje lista, czy zestawienie wszystkich, którzy zostali wyróżnieni tytułem Honorowy Obywatel Chełma, ale nam udało się zebrać kilka dat i nazwisk:

* 17 czerwca 1925 roku honorowe obywatelstwo Chełma otrzymał marszałek Józef Piłsudski

* 1938 rok - Drugi Pułk Artylerii Ciężkiej

* 1998 rok - Irena Siemaszko, kierująca polską szkołą podstawową w Barskunach na Litwie, dr Marek Pieńkowski, właściciel klinik medycznych w Stanach Zjednoczonych i majątku Suchekownaty, Edmundas Pupinis, mer rejonu Utena na Litwie, Władimir Iwanowicz Bojko, mer miasta Kowel na Ukrainie, Rien Van Dijk, przewodniczący Holenderskiej Fundacji Pomocy dla Polski, Jenny G. Sleurink-Rabbinge, burmistrz miasta Middelharnis w Holandii, Michel Le Goff, mer miasta Morlaix we Francji i Victor Ashe, burmistrz miasta Knoxville w USA

* 2008 rok - Zofia Książek, nauczyciel I Liceum Ogólnokształcącego im. St. Czarnieckiego w Chełmie

* 2009 rok - ks. infułat Kazimierz Bownik, dziekan Kapituły Kolegiackiej Chełmskiej.

Na mój wniosek Rada Miasta @MiastoChelm jednogłośnie przyjęła uchwały w sprawie potępienia totalitaryzmu komunistycznego, PKWN i pozbawienia honorowego obywatelstwa miasta M.Rolę-Żymierskiego. #dekomunizacja
W dzień manifestu lipcowego zamykamy tę kartę historii i piszemy nową.

— Jakub Banaszek (@Jakub_Banaszek) July 22, 2019