500 + na nowych zasadach. Co się zmieni?

Osoby, które już pobierają świadczenia 500+, będą je dostawały tylko do końca września. Żeby nadal otrzymywać pomoc, muszą złożyć wnioski o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego na kolejny okres zasiłkowy 2017/2018.

– Żeby otrzymać świadczenie od października, wniosek należy złożyć od 1 sierpnia, ale nie później niż do 31 października – tłumaczy Magdalena Suduł, rzecznik prasowa Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Lublinie. – Jeżeli ktoś zrobi to później, to świadczenie 500+ będzie mu przyznane od miesiąca złożenia wniosku.

Wniosek o wypłatę 500+ może złożyć matka, ojciec, opiekun dziecka (osoba faktycznie opiekująca się dzieckiem, jeżeli wystąpiła do sądu o przysposobienie dziecka) lub jego opiekun prawny. Wniosek o nowym wzorze (końca dobiegają prace legislacyjne, które wskażą, jakie informacje ostatecznie mają być w nim zawarte) będzie można składać za pośrednictwem Portalu Informacyjno Usługowego – empatia.mrpips.gov.pl, Platformy Usług Elektronicznych – PUE ZUS, ePUAP lub bankowości elektronicznej. Można go także wysyłać za pośrednictwem poczty na adres właściwego miejskiego lub gminnego ośrodka pomocy rodzinie (w przypadku mieszkańców Lublina listy kierować należy na adres ul. Zemborzycka 88–92, 20–445 Lublin) lub składać je osobiście.

– W Lublinie analogicznie jak w 2016 roku planujemy zwiększyć liczbę punktów, w których będą przyjmowane wnioski, ale nie w tak dużym zakresie jak miało to miejsce w roku ubiegłym – tłumaczy Suduł. – Tym razem rezygnujemy z uruchamiania punktów w szkołach, gdzie wpłynęło najmniej wniosków w fazie startowej programu. Uruchomione zostaną natomiast punkty w Biurach Obsługi Mieszkańców Urzędu Miasta Lublin przy ul. Wieniawskiej 14, Filaretów 44, Kleeberga 12a, Szaserów 13–15, Władysława Jagiełły 10, Pocztowej 1 i Wojciecha Żywnego 8.

Fikcyjne obniżanie dochodów

Wypełnienie wniosku – jak zapewniają pracownicy lubelskiego MOPR – nie będzie trudne. Wypełniający będą musieli jednak wziąć pod uwagę zmiany, jakie prawdopodobnie już w najbliższych dniach wejdą w życie (zostały już przyjęte przez Senat, ale czekają na popis prezydenta i ogłoszenie w Dzienniku Ustaw).

– Zgodnie z projektem ustawy fundamentalne zasady programu Rodzina 500+ nie zmieniają się – podkreśla Magdalena Suduł. – Świadczenie wychowawcze tak jak do tej pory będzie przysługiwało niezależnie od dochodu na drugie i kolejne dziecko. Natomiast w przypadku jedynaków i pierwszych dzieci w rodzinie będzie obowiązywało dotychczasowe kryterium dochodowe (dochód netto na osobę w rodzinie nie może przekroczyć kwoty 800 zł lub 1200 zł jeżeli dziecko jest niepełnosprawne – red.) za rok 2016, oczywiście z uwzględnieniem informacji o utracie lub uzyskaniu dochodów.

Ustawodawca wprowadził jednak zmiany, by zapobiec np. fikcyjnemu obniżaniu dochodów. Informacje o utracie dochodów nie będą brane pod uwagę w sytuacji, gdy wnioskodawca lub członek jego rodziny zgłosi utratę zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej albo wyrejestruje działalność gospodarczą, ale po maksimum trzech miesiącach od tego zdarzenia ponownie uzyska zatrudnienie (ale np. z niższym wynagrodzeniem ) u tego samego pracodawcy, zleceniodawcy, zamawiającego dzieło lub ponownie rozpocznie prowadzenie działalności gospodarczej.

Przykład

Matka dziecka 1 sierpnia 2017 r. złożyła wniosek o świadczenie 500+ na pierwsze dziecko. We wniosku zaznaczyła, że miała u niej miejsce utrata dochodu. Wnioskodawczyni pracowała od 1 stycznia 2016 r. do 31 maja 2017 r. Następnie 1 lipca 2017 r. została ponownie zatrudniona u tego samego pracodawcy, tylko z niższym wynagrodzeniem. W tym przypadku nie będą brane pod uwagę jej niższe dochody uzyskane w wyniku ponownego zatrudnienia (nastąpiło ono bowiem w okresie 3 miesięcy od rozwiązania umowy o pracę u tego samego pracodawcy). Obliczając dochód rodziny uwzględniane będą dochody uzyskane w roku 2016 ( nie nastąpi ich utrata w rozumieniu nowych przepisów).

Żeby uniknąć zaniżania dochodu przez osoby prowadzące działalność gospodarczą (a rozliczające się ryczałtowo, czyli w formie karty podatkowej lub ryczałtu ewidencjonowanego) dochód tych osób nie będzie już ustalany w oparciu o składane przez nich oświadczenia.

– Będziemy przyjmować, że dana osoba osiąga dochód w wysokości ogłaszanej corocznie w drodze obwieszczenia (publikowanego do dnia 1 sierpnia w Monitorze Polskim) przez ministra właściwego do spraw rodziny – tłumaczy Suduł. – Osoby rozliczające się ryczłtowo, a występujące o 500+ na nowy okres zasiłkowy, będą musiały załączyć do wniosku zaświadczenie z właściwego urzędu skarbowego.
Znaleźć ma się w nim informacja o formie opłacanego podatku, wysokości przychodu, stawki podatku i wysokości opłaconego podatku za rok 2016. Na tej podstawie MOPR ustalali dochód tych osób i stwierdzi, czy uprawnia on do pobierania świadczenia na pierwsze dziecko.

Samotni rodzice

Zmiany dotkną także rodziców samotnie wychowujących dziecko. Żeby móc występować z wnioskiem o wypłatę na pierwsze dziecko, będą musieli przedstawić decyzje sądu dotyczącą ustalenia alimentów na rzecz dziecka od drugiego z rodziców lub potwierdzenie zawarcia ugody w tej sprawie. Wyjątek to sytuacja, w której drugi rodzic dziecka nie żyje; ojciec dziecka jest nieznany; powództwo o ustalenie alimentów zostało przez sąd oddalone; sąd zobowiązał jednego rodzica do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka i nie zobowiązał drugiej strony do alimentów; dziecko zgodnie z orzeczeniem sądu jest pod opieką naprzemienną rodziców sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach.

– Jeżeli samotny rodzić wystąpi z wnioskiem o świadczenie 500+ i nie dołączy wyroku sądu w sprawie alimentów lub potwierdzonej przez sąd ugody w sprawie alimentów, będzie miał wyznaczony termin 3 miesięcy na dostarczenie tych dokumentów – tłumaczy Suduł i dodaje, że niezastosowanie się do tego wezwania będzie skutkowało nierozpatrzeniem wniosku o świadczenie.

W sytuacjach, w których rodzice sprawują nad dzieckiem opiekę naprzemienną w porównywalnych i powtarzających się okresach czasu, czyli przez około pół roku w ciągu każdego roku, dziecko będzie zaliczało się jednocześnie do członków rodzin obydwojga rodziców. Świadczenie 500+ będzie ustalane w wysokości połowy kwoty dla każdego z rodziców.

– Kolejna nowość wiąże się z przypadkami, gdy będziemy mieli sygnały lub podejrzenie, że osoba pobierająca świadczenie 500+ nie mieszka w Polsce. W takiej będziemy wzywać ją do osobistego złożenia w siedzibie naszego ośrodka wyjaśnień w tej kwestii, oczywiście w wyznaczonym przez nas terminie.

Nie tylko 500 plus

Od 1 sierpnia miejskie i gminne ośrodki pomocy społecznej przyjmować będą także wnioski o zasiłki rodzinne i dodatki do tych zasiłków oraz fundusz alimentacyjny. W ich przypadku nie nastąpiły zmiany co do zasad ich przyznawania, czy też kryteriów dochodowych uprawniających do otrzymywania świadczeń. Wnioski można składać osobiście lub listownie w siedzibie właściwych Ośrodków lub przesłać drogą elektroniczną za pośrednictwem Portalu Informacyjno Usługowego emaptia ( www.empatia.mrpips.gov.pl ), przez ePUAP.