Towarzystwo Ukraińskie zaniepokojone pomysłem zmiany nazwy skweru Tarasa Szewczenki

Jego twórcy tłumaczą, że twórczość ukraińskiego poety Tarasa Szewczenki „świadczy o jego pogardzie i wrogości do narodu polskiego”.

Autorów projektu skrytykowało w środę w swym oświadczeniu Towarzystwo Ukraińskie: „jeżeli nawet jego [Szewczenki] postać jest dla nich nie do zaakceptowania, to co z ukraińskiej tradycji czy kultury może funkcjonować w przestrzeni publicznej Lublina?”. Formalnych błędów w obywatelskim projekcie doszukał się za to prezydent miasta, który wytyka błędną podstawę prawną, czy też brak paragrafu odwołującego poprzednią uchwałę w sprawie nadania nazwy skwerowi.

Skwer Szewczenki położony jest w pobliżu ul. Ruskiej i ul. Podzamcze.

Z rozczarowaniem i zaniepokojeniem przyjęliśmy obywatelską inicjatywę uchwałodawczą z 9 marca 2016 r., której celem jest likwidacja skweru Tarasa Szewczenki w Lublinie. Szanujemy głęboko procedury demokratyczne i prawo wszystkich obywateli do wyrażania swoich poglądów. Ubolewamy jednak, iż grupa naszych współobywateli uznała, że w Lublinie nie powinno być skweru noszącego imię ukraińskiego wieszcza narodowego, postaci, która jest symbolem kultury ukraińskiej.

Gdy w 2010 r. Towarzystwo Ukraińskie zwracało się do Rady Miasta Lublin z wnioskiem o nazwanie imieniem Tarasa Szewczenki ulicy czy placu w Lublinie, podejmowaliśmy tę inicjatywę czując się pełnoprawną częścią społeczności miasta oraz pragnąc przyczynić się do pogłębienia dobrych stosunków polsko-ukraińskich. Dlatego z wielką radością przyjęliśmy decyzję Rady Miasta z 31 maja 2012 r. o nazwaniu skweru u zbiegu ulic Ruskiej i Podzamcze imieniem T. Szewczenki.

Uważamy, że istnienie w Lublinie skweru T. Szewczenki jest naturalnym zarówno ze względu na fakt, iż od stuleci częścią społeczności miasta są Ukraińcy, jak również z uwagi na wszechstronne i ciągle pogłębiające się więzi Lublina z Ukrainą. Dla nas – mieszkających w Lublinie Ukraińców – skwer ten jest także znakiem i symbolem naszej obecności w mieście nad Bystrzycą. Istnienie w Lublinie skweru T. Szewczenki traktujemy jako wyraz akceptacji i sympatii polskiej większości wobec naszej społeczności i ukraińskiej tradycji kulturowej.

Inicjatywę zmiany nazwy skweru T. Szewczenki odbieramy jako działanie mające na celu usunięcie z przestrzeni publicznej miejsca symbolizującego istnienie i rolę w życiu miasta społeczności ukraińskiej jako jednej ze społeczności mniejszościowych. Można by zadać nieretoryczne pytanie: jeżeli w przekonaniu inicjatorów wniosku w przestrzeni publicznej miasta Lublina nie ma miejsca dla T. Szewczenki, jeżeli nawet jego postać jest dla nich nie do zaakceptowania, to co z ukraińskiej tradycji czy kultury może funkcjonować w przestrzeni publicznej Lublina? Z przykrością konstatujemy, że inicjatywa likwidacji skweru T. Szewczenki już przyniosła zauważalne skutki społeczne, przejawiające się zmniejszeniem poczucia akceptacji społeczności mniejszościowej.

Uważamy, że nawet gdyby Lublin nie miał żadnych związków z Ukrainą, gdyby nie mieszkał tu żaden Ukrainiec, to T. Szewczenko i tak zasługiwałby na swoje miejsce w topografii miasta ze względu na jego znaczenie w kulturze światowej. Pomniki T. Szewczenki stoją w wielu krajach na różnych kontynentach, przykro, iż w Lublinie tyle negatywnych emocji wzbudziło istnienie skwerku jego imienia. Jako mniejszość możemy jedynie wyrazić pogląd, iż w naszym przekonaniu Lublin zasługuje na miejsce noszące imię naszego wieszcza. Jednak to większość decyduje, na ile mniejszość, jej tradycja i kultura będą obecne w przestrzeni publicznej. 

Dr Grzegorz Kuprianowicz, Prezes Towarzystwa Ukraińskiego

Dr Mikołaj Roszczenko, Przewodniczący Oddziału Lubelskiego Towarzystwa Ukraińskiego

Lublin, 18 maja 2016 roku