Jak zostać ojcem z pomocą sądu

• Ustalenie ojcostwa to poważny i na pewno życiowy problem. Jak się do tego dochodzi na drodze prawnej?
- Najprostsze i najbardziej powszechne jest po prostu uznanie dziecka. To osobiste oświadczenie mężczyzny, że jest jego ojcem. Następuje, bez względu na wiek dziecka, przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego lub przed sądem. W sytuacji zagrażającej życiu, np. przed notariuszem, za granicą - przed konsulem. Mężczyzna, który uznał dziecko, może w ciągu roku od tej daty żądać unieważnienia z powodu wady swego oświadczenia woli.
• Kto występuje z pozwem o ustalenie ojcostwa?
- O ustalenie ojcostwa występuje się, jeśli mężczyzna nie uznał dziecka dobrowolnie. Musi się on liczyć z tym, że matka może dochodzić ustalenia ojcostwa przed sądem, a także świadczeń alimentacyjnych i kosztów związanych z porodem i wyprawką. Ale nie tylko ona - również o ustalenie może wystąpić dziecko jeśli jest pełnoletnie i prokurator, gdy uzna, że trzeba to zrobić w obronie interesów dziecka. Jednak matka występuje tylko w imieniu dziecka niepełnoletniego. Jeśli jest już pełnoletnie, może zrobić to samo i nie jest to ograniczone w czasie.
• Chyba najbardziej kontrowersyjne jest domniemanie?
- Jeśli dziecko urodziło się w czasie trwania małżeństwa lub przed upływem 300 dni od jego rozwiązania lub unieważnienia, przyjmuje się, że jego ojcem jest mąż matki. A nawet - jeśli są już rozwiedzeni - były mąż.
• Czyli: jeśli urodziło się w związku, który de facto rozpadł się i nawet matka twierdzi, że ojcem biologicznym jest kto inny, za ojca uznany zostanie mężczyzna, z którym np. już się rozwiodła? Bo przecież ciąża trwa 280 dni, choć, oczywiście, może trwać trochę dłużej?
- Tak, chyba że kobieta przed upływem tych 300 dni wyszła powtórnie za mąż. Wtedy przyjmuje się, że drugi mąż jest ojcem dziecka. Mężczyzna może wystąpić o zaprzeczenie ojcostwa, ale nie później niż w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o urodzeniu dziecka. I to on musi obalić domniemanie, że, jako mąż matki, jest ojcem dziecka. Zaprzeczenia może się też domagać matka dziecka - w ciągu 6 miesięcy od jego urodzenia, albo samo dziecko - nie później niż 3 lata po osiągnięciu pełnoletności, wreszcie prokurator, jeżeli wymaga tego ochrona praworządności.
• Jak wygląda sprawa w przypadku ojców małoletnich?
- Ci, którzy nie ukończyli 18 lat, nie mają pełnej zdolności do czynności prawnych. Jeśli jednak uznają dziecko, muszą osobiście wyrazić taką wolę, ale musi na to wyrazić zgodę przedstawiciel ustawowy - ojciec, matka bądź opiekun prawny.
• Dziś, dzięki osiągnięciom medycyny, ustalenie ojcostwa nie jest trudne.
- Dopuszczany jest dowód z jednostek badawczych takich jak zakłady medycyny sądowej, instytuty naukowe, badawcze. My opieramy się na ekspertyzach z Zakładu Medycyny Sądowej AM w Lublinie bądź innych akademii medycznych w kraju.