Auschwitz. Świadectwo Ocalałych

Wśród ok. 300 byłych więźniów Auschwitz, którzy wzięli udział w obchodach, było m.in. ponad 100 Ocalałych, którzy do Miejsca Pamięci przyjechali dzięki współpracy USC Shoah Foundation oraz Światowego Kongresu Żydów, a także podobnej wielkości grupa byłych więźniów z Polski.

Przed południem w Centrum Dialogu i Modlitwy w Oświęcimiu odprawiono mszę św. Koncelebrowali ją nuncjusz apostolski w Polsce arcybiskup Celestino Migliore, metropolita krakowski kard. Stanisław Dziwisz i biskup bielsko-żywiecki Roman Pindel. W nabożeństwie uczestniczył prezydent Bronisław Komorowski oraz kilkudziesięciu byłych więźniów obozu.

Kard. Dziwisz podziękował tym, którzy przybyli na uroczystości. Modlił się za wszystkich, których zabrakło, w tym za więźniów, którzy ponieśli śmierć. – Nazwa Auschwitz, czy Auschwitz-Birkenau, wryła się w świadomość kilku już pokoleń jako symbol nagromadzenia zła, brutalnej przemocy, pogardy wobec ludzi – mówił kard. Dziwisz.

O godz. 15 rozpoczęły się główne uroczystości. Gości z całego świata powitał prezydent Bronisław Komorowski.

– Jesteśmy w miejscu, gdzie runęła kiedyś nasza cywilizacja, gdzie systematycznie realizowano plan odebrania człowiekowi jego godności – mówił prezydent Polski. – Stoimy w miejscu przypominającym o zbrodniczej, nazistowskiej ideologii, która podważyła filary świata. W miejscu, gdzie w bestialski sposób wymordowano ponad milion ludzi – w przytłaczającej większości Żydów z nieomal całej Europy, jak również Polaków, Romów, jeńców sowieckich – i wielu, wielu innych.

Głos zabrali także byli więźniowie obozu, m.in. Halina Birenbaum. Wspominała o pracy ponad siły, śmierci, głodzie, chorobach, komorach gazowych...

– Niezliczoną ilość razy umierałam i zamierałam, a każda chwila wydawała się być wiekiem – mówiła Birenbaum i podkreślała: Ocalałam. Doczekałam zburzenia komór gazowych, palenia dokumentów, likwidacji obozów.... Dożyłam klęski tych katów, o czym przed śmiercią marzyła tak bardzo moja matka.
Jak powiedział jeszcze przed uroczystościami dr Piotr M.A. Cywiński, dyrektor Miejsca Pamięci i Muzeum Auschwitz, siedemdziesiąta rocznica nie będzie taka sama, jak poprzednie okrągłe rocznice.

– Musimy to jasno powiedzieć: to ostatnia okrągła rocznica, którą będziemy obchodzić w obecności jeszcze licznej grupy Ocalałych. To ich głos stał się najpełniejszym ostrzeżeniem przed naszą ludzką zdolnością do skrajnego poniżenia, pogardy i ludobójstwa – podkreślał Cywiński.

27 stycznia, dzień wyzwolenia obozu Auschwitz, jest na świecie obchodzony jako Międzynarodowy Dzień Pamięci o Holokauście.

Obóz Zagłady

Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 r., aby więzić w nim Polaków. Od 1942 r. stał się on największym miejscem zagłady europejskich Żydów. W Auschwitz niemieccy naziści zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców sowieckich i osoby innej narodowości. 27 stycznia 1945 r. obóz został wyzwolony przez żołnierzy Armii Czerwonej.

Staraniem byłych więźniów w lipcu 1947 r. na terenie byłych obozów Auschwitz I i Auschwitz II-Birkenau utworzono Muzeum. W ostatnich latach corocznie odwiedza je prawie 1,5 miliona osób z całego świata. Tereny byłego obozu w 1979 r. zostały wpisane, jako jedyny tego typu obiekt, na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.