Przeglądarka, z której korzystasz jest przestarzała.

Starsze przeglądarki internetowe takie jak Internet Explorer 6, 7 i 8 posiadają udokumentowane luki bezpieczeństwa, ograniczoną funkcjonalność oraz nie są zgodne z najnowszymi standardami.

Prosimy o zainstalowanie nowszej przeglądarki, która pozwoli Ci skorzystać z pełni możliwości oferowanych przez nasz portal, jak również znacznie ułatwi Ci przeglądanie internetu w przyszłości :)

Pobierz nowszą przeglądarkę:

Kuchnia

21 grudnia 2018 r.
12:10

Pani Janina pasjonuje się tradycyjną kuchnią. Przepisy na świąteczny chleb, kapuściarz i buracarz

Janina Kowalska
Janina Kowalska

Rozmowa z Janiną Kowalską z Motycza, pasjonatką tradycyjnej, regionalnej kuchni

AdBlock
Szanowny Czytelniku!
Dzięki reklamom czytasz za darmo. Prosimy o wyłączenie programu służącego do blokowania reklam (np. AdBlock).
Dziękujemy, redakcja Dziennika Wschodniego.
Kliknij tutaj, aby zaakceptować

• Jak pachniał rodzinny dom podczas świąt Bożego Narodzenia?

- Pachniał słomą, sianem i chojakiem z lasu. To był dom w Czajkach w gminie Wojciechów. Dziś takie domy możemy zobaczyć już tylko w skansenie.

• Kto szykował święta?

- W wolnej chwili tata Wacław wędził kiełbasy, kaszankę i salceson. Musiało być naszykowane dla zwierząt i dla ludzi. I młocka była, żeby starczyło na podściółkę, żeby świeża słoma była do izby i pod obrus. Siano musiało być dorodne, ale o tym na końcu.

• Co wieszaliście na choince?

- Choinka była biednie ubrana. Bombek nie było. Wisiały bardzo czerwone jabłka z naszego sadu i orzechy. Dopiero jak miałam szesnaście lat, pamiętam długie cukierki, świeczki i anielskie włosy. Trzeba było uważać, żeby świeczka nie złapała włosa...

• Jakie potrawy były na wigilijnym stole?

- Biedne bardzo. Przez cały adwent w wiaderku stała ugotowana jabczanka, czyli zupa ugotowana na jabłkach suszonych. Nie wolno było jeść żadnego mięsa. Mama nagotowała grochu, nałożyła na talerze i zalała jabczanką. Jakie to było dobre. Dziś za taką jabczanką bardzo tęsknię. Jabczanka z grochem szła na zmianę z jabczanką z kluskami.

• Jabczanka musiała być na wigilię?

- No jakże inaczej. Groch z jabczanką musiał być. Był czerwony barszcz na grzybach, bez uszek. Za to z ziemniakami, przesmażonymi na oleju z cebulką. Musiały być śledzie.

• Jakie?

- O śledzie było trudno. Jak były dwie tłuste sztuki na święta, to już było dużo. Tato je sprawiał, zawsze wyciągał mlecz i marynował razem ze śledziami w occie z cebulą i olejem. Ości się nie wyciągało. Smaku takich śledzi nie zapomnę. Na stole wigilijnym były racuchy, smażone na oleju i posypane cukrem. Co tam jeszcze było? Karpia nigdy nie było, była za to kapusta z grochem. Oraz pierogi z kapustą i grzybami. Koniecznie opiekane. I musiał być makowiec. Ale zanim mama zaczęła szykować stół, tata układał sianko pod obrusem. I wnosił do pokoju króla.

• Króla?

- To był cienki, wysoki snopek ze zboża, przewiązany powrósłami. Król stał w kącie, tam gdzie tato spał. Czemu król? Tego nie wiem. Po świętach zboże z króla młócono i rozsiewano po polu. Natomiast w samą wigilię, przed godziną 12 powrósłami okręcano jabłonki, żeby sad rodził.

• Kto rozpoczynał wigilię?

- Tata. Przeżegnał się z nami i każdy zasiadał do wigilii.

• Jak wyglądał pierwszy i drugi dzień świąt?

- Najpierw szło się na pasterkę. Po pasterce tato mówił do matki: Weź, coś tam ukraj jakieś kiełbasy. Nalał po kielichu i wszyscy szli spać. Jak się rano powstawało, to się zjadło barszcz, co został z wigilii, do tego kawałek kiełbasy, kaszanki, salcesonu białego i czarnego. O szynce nikt tam nie marzył. No i chleb na zakwasie musiał być. Specjalnego obiadu nie było ani w pierwszy, ani w drugi dzień świąt. Jadło się to, co zostało z wigilii. Siadło się, każdy zjadł kiełbasy z chlebem, była do tego ćwikła dobra i już. Jak ktoś chciał zupy, to dostawał jabczankę. Jak coś słodkiego, to dostawał zwykły placek drożdżowy z jabłkami. Jak przychodził sąsiad, to jeszcze dostawał kieliszek siwuchy. Takie to były gości.

• Co będzie u pani na stole wigilijnym?

- Śledź zwyczajny, śledź w śmietanie, śledź w pomidorach, karp marynowany w cebuli, potem smażony na oleju, ryba po grecku, gołąbki z kaszą jęczmienną w białej zasmażce bardzo dobre, makowiec i piernik, jabczanka. Potem każdy będzie wyciągał sianko.

• W celu?

- Jak się zjadło pośnik - tak się u nas mówi na wigilię - to zawsze tato brał spod obrusa słomkę. Każdy mierzył te słomkę i mierzył do tej najdłuższej. Tak sprawdzało się, kto ile będzie żył.

• A na świąteczny obiad co pani przygotuje?

- Obowiązkowo muszą być flaczki. Muszą być. Takich flaków, jak ja robię, jeszcze pan w życiu nie jadł. Dostałam przepis od starej, wojskowej kucharki, która gotowała w kasynie oficerskim. Będzie dobrze wypieczony kurczak i kotlety, ziemniaki, surówka. Na drugi dzień coś się tam zje i wystarczy.

• Czego pani pożyczy Czytelnikom?

– Zdrowia przede wszystkim, bo ono najważniejsze. Zgody w rodzinie. No i małemu Jezuskowi pożyczyć coś dobrego.

Przepisy Janiny Kowalskiej

Buracarz

Składniki: 1 burak cukrowy, 2 szklanki mąki pszennej, 1 jajko, sól, 10 dag drożdży, 1 szklanka śmietany

Wykonanie: zrobić rozczyn, jak drożdże wyrosną, dodać do mąki, wyrobić. Odstawić do wyrośnięcia. Ugotować buraka. Obrać, pokroić w plastry, posiekać w paseczki. Jak ciasto wyrośnie, wmieszać buraka w ciasto, odczekać, wyłożyć na blachę. Posmarować śmietaną, posypać makiem, piec 20 minut w temperaturze 160 stopni Celsjusza.

Kapuściarz

Składniki: 4 szklanki mąki pszennej, 1 łyżeczka proszku do pieczenia, ¾ kostki margaryny, 1 jajko, 1 szklanka śmietany, sól, kminek, 1 kg kapusty kiszonej, 2 cebule, 5 suszonych grzybków, olej.

Wykonanie: mąkę wysiekać z margaryną, wbić jajko, dodać sól, kminek, śmietanę, zagnieść, rozwałkować, podzielić na 2 placki. Na patelni zeszklić cebulą na oleju, dać kapustę (nie płukać), doprawić ugotowanymi i posiekanymi grzybkami, zalać wodą, w której gotowały się prawdziwki. Dodać 2 łyżki mąki. Doprawić wedle uznania pieprzem. Wyłożyć na placek, przykryć drugim plackiem, nakłuć widelcem, posmarować po wierzchu śmietaną. Piec w temperaturze 160 stopni Celsjusza przez 50 minut, aż placek odstanie od blachy.

Chleb świąteczny

Składniki: na zakwas: 1 szklanka mąki, 1 dag drożdży, mąka, woda. Na chleb: 50 dag pszennej mąki (50), 70 dag żytniej mąki, 3 łyżeczki soli niejodowanej, 2 garście otrąb, 2 łyżki kminku, łyżka suchego kopru, 2 łyżki siemienia lnianego, olej.

Wykonanie: mąkę wymieszać z ciepłą wodą, dodać drożdże. Odstawić w ciepłe miejsce. Co jakiś czas dosypać mąki i odczekać, aż drożdże ją przepracują, znowu dokarmić zakwas i tak przez 3 dni. Obie mąki wymieszać, dodać sól, dolać dość ciepłej wody. Jak ciasto jest dobrze wymieszane, dodać zakwas. Czym więcej zakwasu, tym kwaśniejszy chleb.
Przerobić ciasto z zakwasem, dodać otręby, kminek, koper. Wyrobić, nakładać na blachę wysmarowaną olejem i posypaną otrębami. Do połowy wysokości blachy. Zaczekać, aż chleb zacznie rosnąć, co potrwa 5-6 godzin. Jak ciasto podwoi objętość, wkładamy do piekarnika (z termoobiegiem) i pieczemy półtorej godziny w temperaturze 160 stopni Celsjusza. Jak odstanie od boków, jest gotowy. W czasie pieczenia i po wyjęciu z piekarnika posmarować chleb wodą. Wyciągnąć na deskę, nakryć płótnem. Jak wystygnie, przeżegnać i kroić. Chleb jest świeży do półtora tygodnia

Pozostałe informacje

Świetna atmosfera i efektowna wygrana Orlen Oil Motoru z Gezet Stalą, czyli udany piątkowy wieczór
ZDJĘCIA KIBICÓW
galeria

Świetna atmosfera i efektowna wygrana Orlen Oil Motoru z Gezet Stalą, czyli udany piątkowy wieczór

Prawie trzy tygodnie na kolejny domowy mecz musieli czekać kibice Orlen Oil Motoru. Wreszcie się jednak doczekali i jak się okazało było warto. Lubelskie „Koziołki”, jak zwykle przy wsparciu kompletu publiczności łatwo poradziły sobie w piątkowy wieczór z Gezet Stalą Gorzów. Po wyjazdowej wygranej 54:36, tym razem przy Al. Zygmuntowskich było 55:35. Sprawdźcie nasze zdjęcia z trybun.

W Rykach kwitł nielegalny hazard. 20-latek zatrzymany

W Rykach kwitł nielegalny hazard. 20-latek zatrzymany

Młody obywatel Ukrainy usłyszał zarzut prowadzenia nielegalnych gier hazardowych bez koncesji na terenie Ryk. Służby skonfiskowały trzy automaty oraz gotówkę. Podejrzanemu grozi więzienie.

Zarząd powiatu z absolutorium mimo sprzeciwu opozycji. "Nie przejadamy pieniędzy"
Puławy

Zarząd powiatu z absolutorium mimo sprzeciwu opozycji. "Nie przejadamy pieniędzy"

Ponad 258 mln zł dochodów i wydatki przekraczające 260 mln zł - tak wyglądał budżet powiatu puławskiego w 2024 roku. W środę zarząd otrzymał absolutorium oraz wotum zaufania. Przeciw byli radni PiS, którzy zarzucali rządzącej koalicji m.in. brak nowych wizji, inwestycji oraz pomysłów na problemy szkół.

Nadbryg. Grzegorz Szyszko, z-ca komendanta głównego PSP podczas wizyty w Nasutowie
galeria

Straż z Nasutowa świętuje włączenie do krajowego systemu

Ochotnicza Straż Pożarna w Nasutowie w gminie Niemce została włączona do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego. Akt włączenia strażacy otrzymali w piątek, 20 czerwca. W uroczystości uczestniczył przedstawiciel komendy głównej PSP.

Dzisiaj najdłuższy dzień roku - trwa letnie przesilenie

Dzisiaj najdłuższy dzień roku - trwa letnie przesilenie

Dzisiaj 21 czerwca - dzień wyjątkowy nie tylko pod względem astronomicznym. W Lublinie potrwa rekordowe 16 godzin i 36 minut. Ziemia osiąga dzisiaj swoje maksymalne odchylenie od osi pozwalając, by promienie naszej gwiazdy padały prosto na zwrotnik Raka.

Okolice Kazimierza Dolnego to jak mówią sami zagraniczni turyści wciąż ukryty klejnot, czyli miejsce o istnieniu którego wielu obywateli zachodnich krajów nie ma pojęcia
turystyka

Lubelskie zdobywa serca obcokrajowców. Co urzeka turystów z innych krajów?

W zeszłym roku tylko Lublin odwiedziło ponad 1,9 mln turystów. Liczba gości, także tych zagranicznych bije kolejne rekordy. Wielu podróżników tworzy materiały wideo i pisze reportaże, dzieląc się swoimi opiniami na temat naszego regionu. Te są bardzo pozytywne.

Pętla na osiedlu Widok straszy poprzednią epoką? Radny chce remontu
Lublin

Pętla na osiedlu Widok straszy poprzednią epoką? Radny chce remontu

Pętla na osiedlu Widok w Lublinie wymaga pilnego remontu. Tak uważa nie tylko radny Tomasz Gontarz (PiS), który prosi prezydenta o przeprowadzenie modernizacji przystanku. Co na to miasto?

Rozpoczął się cykl koncertów „Lublin – Lublinowi”. Za nami pierwszy dzień artystycznego święta
ZDJĘCIA
galeria

Rozpoczął się cykl koncertów „Lublin – Lublinowi”. Za nami pierwszy dzień artystycznego święta

W piątkowe popołudnie Muszla Koncertowa im. Romualda Lipko w Ogrodzie Saskim ponownie stała się sercem miejskiego święta kultury. Rozpoczął się cykl koncertów „Lublin – Lublinowi”, będący uroczystym podsumowaniem roku artystycznego Zespołu Pieśni i Tańca „Lublin” im. Wandy Kaniorowej.

Pełna kontrola od początku do końca. Orlen Oil Motor Lublin nie dał szans Gezet Stali Gorzów
ZDJĘCIA
galeria

Pełna kontrola od początku do końca. Orlen Oil Motor Lublin nie dał szans Gezet Stali Gorzów

23 wygrana Orlen Oil Motoru Lublin na własnym stadionie. W piątek mistrzowie Polski nie dali żadnych szans i pokonali 55:35 Gezet Stal Gorzów umacniając się na pierwszym miejscu w tabeli PGE Ekstraligi

Pierwsze wzmocnienie Górnika Łęczna przed nowym sezonem w Betclic I Lidze

Pierwsze wzmocnienie Górnika Łęczna przed nowym sezonem w Betclic I Lidze

Pierwszy transfer Górnika Łęczna przed sezonem 2025/2026. W piątek zielono-czarni poinformowali, że roczną umową z opcją przedłużenia o kolejne 12 miesięcy podpisał Dawid Kroczek

Znęcał się nad żoną. 38-latek trafił do aresztu

Znęcał się nad żoną. 38-latek trafił do aresztu

Sąd Rejonowy w Lubartowie zdecydował o tymczasowym aresztowaniu 38-letniego mieszkańca powiatu, który miał fizycznie i psychicznie znęcać się nad swoją żoną. To nie był jednorazowy incydent.

PGE Start przegrał z Legią, mistrza Polski poznamy w niedzielę

PGE Start przegrał z Legią, mistrza Polski poznamy w niedzielę

Legia zrobiła swoje i w piątkowy wieczór pokonała PGE Start 87:83. Efekt? W finale Orlen Basket Ligi znowu mamy remis.

Miasto zabiera się za rozbudowę amfiteatru i przebudowę skweru na Tatarach

Miasto zabiera się za rozbudowę amfiteatru i przebudowę skweru na Tatarach

Miasto Lublin ogłosiło przetargi na wybór wykonawców rozbudowy amfiteatru w dzielnicy Tatary oraz przebudowy skweru przy ulicy Montażowej. Inwestycje są częścią szeroko zakrojonego projektu rewitalizacji tej części miasta, który uzyskał dofinansowanie z funduszy europejskich oraz budżetu państwa.

Na zakupy z promilami. 50-latek i 52-latka mieli razem niemal 6 promili

Na zakupy z promilami. 50-latek i 52-latka mieli razem niemal 6 promili

Ponad 3 promile u 50-latka, ponad 2,5 u 52-latki. Oboje wsiadali za kierownicę, stanowiąc realne zagrożenie dla innych uczestników ruchu.

Orlen Oil Motor Lublin - Gezet Stal Gorzów [na żywo]

Orlen Oil Motor Lublin - Gezet Stal Gorzów [na żywo]

Pora na kolejny domowy mecz "Koziołków". O godzinie 18 lubelscy żużlowcy postarają się o pokonanie Gezet Stali Gorzów. Zapraszamy do śledzenia relacji na żywo z toru przy al. Zygmuntowskich

ALARM24

Masz dla nas temat? Daj nam znać pod numerem:
Alarm24 telefon 691 770 010

Wyślij wiadomość, zdjęcie lub zadzwoń.

kliknij i poinformuj nas!

Najczęściej czytane

Dzisiaj · Tydzień · Wideo · Premium