Baner zatrzyma S17? Protesty przeciwko wywłaszczeniom pod ekspresówkę

Dwoje właścicieli nieruchomości leżących na trasie planowanej budowy obwodnicy Lublina i części 68-kilometrowego fragmentu S17 protestuje przeciwko – jak twierdzą – łamaniu prawa przez LUW.

– Chodzi o poszanowanie podstawowych praw właścicielskich – mówią zainteresowani. – W 2008 roku Generalna Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad w Lublinie wszczęła procedurę związaną z przejęciem naszych gruntów. Nie zgadzaliśmy się z wycenami zaproponowanymi przez drogowców. A pod koniec września nagle dowiedzieliśmy się, że będziemy objęci zezwoleniem na realizację inwestycji drogowej (ZRID).

Zdaniem protestujących, korzystniejsza dla nich procedura wywłaszczeniowa nie została zakończona, gdyż toczą się w tej sprawie procesy sądowe. – Dlatego nie można stosować ZRID – twierdzą.
Co na to urzędnicy wojewody? – GDDKiA złożyła wniosek o umorzenie postępowania wywłaszczeniowego i zezwolenie na realizację inwestycji drogowej (ZRID). Decyzję wydaliśmy w oparciu o tzw. specustawę drogową – twierdzi Małgorzata Tatara, rzecznik wojewody lubelskiego.

Teraz – w przeciwieństwie do procedury wywłaszczeniowej – nie ma negocjacji finansowych z właścicielem. Na mocy specustawy nieruchomość przechodzi na rzecz Skarbu Państwa i można zaczynać budowę.

Ponadto, w procedurze wywłaszczeniowej wszystkie przejmowane grunty były wyceniane jako działki budowlane. W ZRID są już rozróżniane na budowlane i rolne. To zaniża wyceny.

– Inicjator tego protestu otrzymał kilka szacunkowych wycen nieruchomości. Nie zgadzał się na żadną z nich. W tej samej sprawie nie mogą toczyć się dwa postępowania: wywłaszczeniowe i ZRID – mówi Krzysztof Nalewajko, rzecznik prasowy GDDKiA Lublin.

LUW potwierdza, że dwie osoby skorzystały z przysługującego im prawa do odwołania się od decyzji umarzającej postępowanie wywłaszczeniowe do ministra infrastruktury. W jednym przypadku minister utrzymał decyzję wojewody, w drugim postępowanie wciąż się toczy.

– Ze względu na ważny interes społeczny i gospodarczy wojewoda podejmuje działania w celu umożliwienia rozpoczęcia budowy – dodaje Tatara.

Innego zdania jest dr Michał Jackowski z Adwokackiej Spółki Partnerskiej Grzybkowski & Guzek z Poznania.

- Przepisy kodeksu postępowania administracyjnego zabraniają prowadzenia dwóch postępowań w tej samej sprawie. Decyzja wydana z naruszeniem tej zasady jest obarczona poważną wadą i powinna zostać unieważniona. Postępowanie o pozwolenie na budowę czy też postępowanie wywłaszczeniowe oraz postępowanie w sprawie zezwolenia na realizację inwestycji drogowej są to jedynie nominalnie odrębne postępowania, dotyczące odrębnego przedmiotu. Jednak w obu przypadkach to postępowania, których celem jest doprowadzenie do wywłaszczenia nieruchomość i posadowienia na niej drogi publicznej. Równoległe prowadzenie tych postępowań rodzi ogromne wątpliwości i, jak się wydaje, spore ryzyko, iż zostanie wydana decyzja nieważna – powiedział nam prawnik z Poznania.

- Opisana sytuacja po raz kolejny stawia ogromny znak zapytania wobec tzw. specustawy drogowej. Niedopuszczalna i sprzeczna z zasadą zaufania obywatela do państwa jest bowiem sytuacja, gdy organy władzy wykorzystują prawo wobec obywatela, aby zamknąć mu drogę do dochodzenia sprawiedliwego odszkodowania. Opisany przykład wskazuje, że zasadne mogą być liczne wątpliwości co do konstytucyjności tej ustawy, odnoszące się do bardzo długiego trybu ustalania i wypłaty odszkodowań (gdy nieruchomość przechodzi na państwo z mocy prawa już w dniu gdy decyzja staje się ostateczna), czy do niedostatecznego zapewnienia gwarancji proceduralnych dla pokrzywdzonego obywatela” - dodaje dr Michał Jackowski.

Pikanterii sprawie dodaje fakt, że akcję przeciwko LUW popiera poseł Henryk Smolarz (PSL). Gdy podejmowano decyzję, urzędem kierowała jego partyjna koleżanka Genowefa Tokarska. Teraz oboje są posłami.

– Nie wiedziałem o tej akcji – mówi Henryk Smolarz. Ale dodaje, że rozumie protest. Obwodnica ma przeciąć jego nieruchomości. – Od lat czekam na decyzję wywłaszczeniową. Cena proponowana przez drogowców nie była korzystna. Choć procedura wywłaszczeniowa nie została zakończona, wszczęto nową – dziwi się Smolarz.

Prawnicy są zdania, że ta decyzja może wstrzymać budowę tego odcinka S 17.