Tak się kleci ceny śmieci

A Ratusz chciał jeszcze zmienić prawo tak, by firmy mogły zarabiać jeszcze więcej. Choć i tak lubelskie ceny są znacznie wyższe, niż w innych miastach. Ujawniamy kulisy tej sprawy.

Firmom odbierającym śmieci od mieszkańców nie wolno do woli windować cen za swe usługi. Owszem, mogą same ustalać stawki, ale tylko do maksymalnego pułapu określonego w uchwale Rady Miasta. Te ustalane są osobno dla każdego rodzaju pojemnika.

Dwaj najwięksi gracze na lubelskim rynku śmieciowym od stycznia przekraczają urzędowe stawki. W przypadku dużego i dość popularnego wśród firm i instytucji kontenera typu KP-7 kwota widniejąca w cenniku Kom-Eko jest aż o 91 proc. wyższa od stawki określonej uchwałą. I tak zamiast 280 zł wynosi... 535 zł*. Z kolei w spółce MPO Sita cena to 342,40 zł; o blisko jedną czwartą więcej, niż pozwala uchwała.

Przepłacają nie tylko firmy, ale i zwykli mieszkańcy obsługiwani przez MPO. I to o ok. 30 proc. Ci, którym firma raz w miesiącu opróżnia 240-litrowy śmietnik, powinni płacić 22 zł, ale w cenniku firmy jest kwota 28,36 zł. Podobnie jest z opróżnianym z tą samą częstotliwością pojemnikiem 750 l. Zamiast 35 zł płacimy 44,94 zł.

Takie wnioski znalazły się w analizie przeprowadzonej na polecenie prezydenta przez Wydział Audytu i Kontroli lubelskiego Urzędu Miasta. Analizy zapewne by nie było, gdyby nie medialna wrzawa, m.in. publikacje w "Dzienniku Wschodnim”.
Regulamin śmietnika

Prezes Kom-Eko już w marcu przyznał na naszych łamach, że stosuje cenę wyższą od dozwolonej. Jego kolega z konkurencji o sprawie mówić nie chce. - Nie znam tych ustaleń - stwierdza Leszek Buczyński, prezes MPO Sita.

Jednak to nie Wydział Audytu i Kontroli był zobowiązany do sprawdzania, czy firmy śmieciowe trzymają się kwot określonych w uchwale "Regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie miasta Lublin”. Regulamin powierza taki nadzór Wydziałowi Ochrony Środowiska (WOŚ). Jak się z tego wywiązywał?

Wśród firm, które dostały od Kom-Eko zawyżony cennik, jedna nie chciała pokornie milczeć. To Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji. Gdy MPWiK dostało od Kom-Eko nowy cennik odpisało, że proponowane mu ceny są niezgodne z prawem i zażądało zgodnych.

Postawiło na swoim.

Wodociągi powiadomiły też o wszystkim Wydział Ochrony Środowiska Urzędu Miasta. Reakcji nie było. Ani wtedy, gdy MPWiK poskarżyło się na łamanie prawa, ani w marcu, gdy opisaliśmy sprawę. Mimo publicznego przyznania się Kom-Eko dyrektor WOŚ twierdził, że nie ma żadnych oficjalnych informacji na ten temat. I dodał, że nic się nie stało, bo wodociągi ostatecznie podpisały umowę zawierającą stawki uchwalone przez Radę Miasta.

- MPWiK zrobiło raban o to, że cena nieznacznie przekroczyła maksymalną stawkę. I o co tu wojny robić? - irytował się w marcu Marian Stani, dyrektor WOŚ. - Nie zdążyliśmy po prostu przygotować uchwały podnoszącej ceny maksymalne.

Zamiast przywołać firmy do porządku szef WOŚ postanowił doprowadzić... do zmiany miejskiej uchwały, określającej dozwolone ceny. Tak, by wprowadzić nowe stawki, wyższe od obecnie obowiązujących. W marcu do Rady Miasta trafił przygotowany przez Staniego - a podpisany również przez Stanisława Fica, zastępcę prezydenta Lublina - projekt uchwały zmieniającej górny pułap cen.

Do trzech firm: MPO, Kom-Eko i znacznie mniejszego Zakładu Transportu Komunalnego Grzegorza Kosiora dyrektor Stani wysłał pismo z prośbą o przedstawienie propozycji nowych stawek maksymalnych. Odpowiedź nadesłali główni gracze: MPO i Kom-Eko i na tej podstawie powstał projekt uchwały.

Najbardziej miała wzrosnąć stawka za opróżnienie kontenera KP-7. Dokładnie o 91 proc., czyli o tyle, o ile dozwoloną cenę przekraczało Kom-Eko.

Duży wzrost (68,1 proc.) zaproponowano również w przypadku kontenera o pojemności 10 m sześc., zaś o 42,7 proc. miałaby wzrosnąć cena wywozu śmieci z najczęściej występujących w budownictwie wielorodzinnym pojemników SM 110 i 120 l.

W projekcie był jeszcze jeden haczyk. O ile poprzednia uchwała mówiła o kwotach brutto, o tyle w nowej mowa była o stawkach netto, nieuwzględniających podatku VAT. Co to oznacza? Nawet tam, gdzie stawki na pierwszy rzut oka pozostały takie same, w rzeczywistości miały wzrosnąć o 7 proc.

Później, w trakcie kontroli, dyrektor Stani tłumaczył, że pomylił się pisząc, że chodzi o stawki bez podatku i że omyłkowo zawyżył stawki za kontenery o pojemności 7 i 10 m. sześc. Ale kontrolerzy nawet tych tłumaczeń nie uwzględnili.

Projekt uchwały zmieniającej regulamin trafił do skrytek lubelskich radnych dwa dni przed sesją Rady Miasta. Dzień przed sesją miała go analizować jedna z komisji. Ale rajcy uznali, że zostali potraktowani niepoważnie i mają za mało czasu, by przyjrzeć się wpisanym kwotom. Ostatecznie prezydent wycofał projekt z obrad.

Jeden z radnych postanowił przyjrzeć się sprawie i przeliczył, czy wzrost cen jest uzasadniony. Ratusz od kilku miesięcy zapowiadał, że będzie musiał podnieść górny pułap cenowy, bo znacznie wzrosła ustalana przez ministerstwo opłata za składowanie śmieci na wysypiskach.

- Ale wzrost tej opłaty nie ma aż takiego wpływu na ceny. Proponowane stawki są czterokrotnie zawyżone - doszedł do wniosku Michał Widomski z PO. Po jego wyliczeniach ruszyła w Ratuszu kontrola.

Stani tłumaczył, że średni wzrost cen pobieranych przez lubelskie firmy powinien wynieść 37 proc. Kontrolerzy ustalili, że podwyżka... wcale nie jest konieczna. Bo nawet aktualne stawki są wyższe niż te obowiązujące w miastach, gdzie działa podobny system opłat. I to już po uwzględnieniu wprowadzonych tam podwyżek.

Tam ceny wzrosły od 6 do 15 proc.

Szokujące jest porównanie aktualnych cen z innych miast z tymi, które zaproponował Stani. Dla zbieranych nieselektywnie śmieci stawka za kontener SM 240 byłaby czterokrotnie wyższa niż Poznaniu, Płocku i Opolu. Za pojemnik PA 1100 l trzykrotnie wyższe niż w Poznaniu i Płocku, a za KP-7 nawet pięciokrotnie wyższe od poznańskich!

Firma wywozowa, zostawiając śmieci na wysypisku, musi za to zapłacić. Taka opłata jest 2-, a nawet 4- krotnie mniejsza od stawki, którą firma każe płacić swym klientom za odbiór takiej samej ilości śmieci. Gdyby podwyżki Staniego weszły w życie, to przebitka byłaby jeszcze wyższa: w zależności od kontenera trzy-, a nawet sześciokrotna. Tymczasem w innych miastach - porównywanych przez kontrolerów - sięga ona co najwyżej 110 proc.

Raport z kontroli leży już na biurku prezydenta. Stani nie chce z nami o nim rozmawiać. Odsyła do rzecznika prezydenta. Tymczasem prezydent też nie może się doprosić wyjaśnień od Staniego. Ostateczny termin wyznaczył mu na 24 czerwca.

*podane ceny są kwotami brutto